Op welke dag valt Ied-ul-Fitr volgens de leer van de Islam?

Elk jaar wordt de vraag opgeworpen: wanneer precies moet Ied-ul-Fitr, het feest dat het einde van de Ramadan markeert, gevierd worden? Deze vraag roept vaak discussie op, aangezien de exacte datum afhankelijk is van de waarneming van de nieuwe maan. Deze waarneming kan geschieden met het blote oog of door gebruik te maken van de hulpmiddelen die ons ten dienste staan.
In Suriname is de datum voor Ied-ul-Fitr voor dit jaar vastgesteld op 30 maart, maar volgens de leer van de Islam, en met de wetenschap die we vandaag de dag tot onze beschikking hebben, is het waarschijnlijker dat het feest pas op 31 maart gevierd kan worden. Dit artikel beoogt deze kwestie te verduidelijken, door zowel de religieuze voorschriften als de wetenschappelijke feiten aan te halen.
De Islamitische traditie legt een duidelijk verband tussen de waarneming van de nieuwe maan en de begin- en einddata van de Ramadan. Dit principe wordt benadrukt in de Heilige Qor’aan in Soera Al-Baqarah (2:185): “De maand Ramadan is de maand waarin de Qor’aan is neergezonden als een leiding voor de mensen en duidelijke bewijzen van leiding en het onderscheid. Dus wie van jullie de maand waarneemt, laat hem dan vasten; maar wie ziek is of op reis, laat hem dan een ander aantal dagen vasten.”
Dit vers maakt het duidelijk dat de waarneming van de maan essentieel is voor het vaststellen van zowel het begin van de vastenmaand Ramadan als het einde ervan, wat leidt tot de viering van Ied-ul-Fitr. Het eenvoudige feit dat de nieuwe maan “geboren” is, volstaat niet om het vasten te beëindigen of het feest te vieren. De waarneming met het blote oog is vereist, en dit is waar veel van de verwarring vandaan komt.
Volgens astronomische bronnen kan de nieuwe maan pas zichtbaar worden met het blote oog wanneer deze een leeftijd van minimaal 18 tot 20 uur heeft bereikt na de conjunctie, het moment waarop de maan zich tussen de aarde en de zon bevindt. De maan moet eerst voldoende zijn verschoven van de conjunctie om zichtbaar te zijn voor het menselijke oog. Dit betekent dat, hoewel de nieuwe maan officieel kan worden “geboren” op een bepaald moment, zoals de conjunctie, deze pas waarneembaar is wanneer de maan een minimumleeftijd van 18 tot 20 uur heeft bereikt.
Volgens NASA kan de nieuwe maan pas zichtbaar zijn voor het blote oog wanneer de maan een leeftijd van ongeveer 18 tot 20 uur heeft bereikt. Deze zichtbaarheid wordt beïnvloed door de geometrie van de maan, de aarde en de zon, en door de hoek van het zonlicht dat de maan verlicht. Dit proces wordt ook bevestigd door andere wetenschappelijke organisaties zoals The Royal Observatory in Greenwich, dat stelt dat de nieuwe maan pas zichtbaar wordt voor het blote oog wanneer deze tussen de 18 en 24 uur oud is. De Astronomical Society of the Pacific benadrukt hetzelfde, met de uitleg dat de maan voldoende verschoven moet zijn van de conjunctie om door het blote oog waargenomen te kunnen worden.
Bronnen:NASA (Lunar Phases)Royal Observatory, GreenwichAstronomical Society of the Pacific
Dit jaar wordt de nieuwe maan technisch gezien op 29 maart geboren. Echter, zoals eerder uitgelegd, zal deze pas zichtbaar zijn op 30 maart 2025, omdat de maan een leeftijd van bijna 20 uur moet hebben bereikt om waarneembaar te zijn. Dit betekent dat het vasten van de Ramadan officieel pas op 31 maart 2025 beëindigd kan worden, en dat Ied-ul-Fitr dus waarschijnlijk op die dag gevierd zal worden, in plaats van op de 30ste maart, zoals door de regering is vastgesteld.
De overlevering van de Profeet Mohammed (vrede zij met hem) in Sahih al-Bukhari (Hadith 1909) maakt het belang van de waarneming van de maan duidelijk: “Wanneer jullie de nieuwe maan van Sha’ban zien, dan begint het vasten, en wanneer jullie de nieuwe maan van Ramadan zien, dan begint het vasten. En wanneer jullie de nieuwe maan van Shawwal zien, dan breekt het vasten.” Deze hadith bevestigt dat de waarneming van de maan het criterium is voor het beëindigen van het vasten en het vieren van Ied-ul-Fitr. Het is dus niet voldoende om te weten wanneer de nieuwe maan is “geboren”; de waarneming van de maan is wat de definitieve start en beëindiging van de Ramadan bepaalt.
Hoewel de Surinaamse overheid de datum van 30 maart 2025 heeft vastgesteld voor de viering van Ied-ul-Fitr, is het volgens de Islamitische regelgeving en de wetenschappelijke bevindingen van 2025 zeer waarschijnlijk dat het feest pas op 31 maart 2025 gevierd kan worden. De waarneming van de nieuwe maan is het bepalende criterium voor het beëindigen van de Ramadan, en dit wordt ondersteund door zowel de overleveringen van de Profeet als de wetenschappelijke kennis van vandaag de dag. Dit benadrukt de diepgaande betekenis …

...