Op weg naar 25 mei: Suriname moet heel bewust kiezen

De kogels zijn door de kerk: vijftien politieke organisaties (partijen of samenwerkende partijen) hebben – met nog zo’n honderd dagen te gaan tot de verkiezingen van 25 mei – documenten ingediend om zich te registreren voor deelname. Ze horen zaterdag of hun stukken zijn goedgekeurd en de registratie definitief is. Dan kunnen ze alles op alles zetten om de gunst van de kiezers voor zich te winnen. De kiezers op hun beurt hebben de verantwoordelijke taak om een bewuste keuze te maken en zich niet opnieuw knollen voor citroenen te laten verkopen.

Tekst Armand Snijders

Beeld dWT archief

Voor de kiezers begint nu het echte werk: een zeer weloverwogen en dus verstandige keuze te maken, zich daarbij niet laten (ver)leiden door voedselpakketten, flappen bankbiljetten en andere geschenken die her en der worden uitgedeeld. En zich bovenal niet laten gek maken door zich als politicus voordoende schreeuwlelijkerds op één van de vele podia, die overal tijdens de campagne worden opgezet.

“Heeft u ooit wel eens een foute politicus tot inkeer zien komen en zijn of haar foute daden zien opbiechten?”

Het is daarom mede van belang dat de keuze pas wordt bepaald als de definitieve kandidatenlijsten bekend zijn. Want dat een stem vrijwel standaard wordt uitgebracht op de lijsttrekker van een bepaalde partij – “omdat het zo hoort” of “omdat mijn ouders daar altijd op stemmen” – is niet meer van deze tijd. Die keuze moet worden bepaald op rationele gronden, niet door hoeveel ‘lekkers’ wordt beloofd.

Kennis en ervaring

Je zou mogen veronderstellen dat alle kandidaten die op het biljet verschijnen voldoende zijn opgeleid en de kennis en ervaring hebben om de grondwettelijke taak, waarvoor ze in aanmerking wensen te komen, naar behoren uit te kunnen voeren. Het is aan de kiezers om dat te beoordelen, voordat hij of zij een stem uitbrengt.

Kandidaten die bij voorbaat afvallen zijn zij die in de laatste maanden met heel veel kabaal zijn overgelopen naar een bestaande partij omdat ze in hun oude omgeving geen perspectief voor zichzelf meer zagen. Dat zijn de openlijke opportunisten waar je als kiezer – als ze ooit worden gekozen – nooit meer iets zinnigs van hoort, terwijl zij wel iedere maand hun vorstelijke beloning opstrijken en ondertussen zichzelf proberen te verrijken op andere manieren.

Dat zijn de echte wolven in schaapskleren van wie niemand beter wordt en die de reputatie van het hoogste college van staat – De Nationale Assemblee – naar beneden halen. Ook in het huidige parlement zijn daar voldoende voorbeelden van. Iedereen weet het en iedereen kent ze.

Liegen en bedriegen

Maar wie is dan wel oprecht en heeft het beste met het land en volk voor? Heel af en toe lijkt er wel iemand op te staan die goudeerlijk is, maar die later – eenmaal in het parlementaire nest of op andere wijze met een tol in het machtscentrum – zich de onhebbelijke gewoonten van liegen en bedriegen van de ‘oude politiek’ blijkt te hebben aangeleerd.

Ook vanuit de kweekvijver van het toenmalige Nationaal Jeugdparlement zijn er daar de afgelopen vijftien jaar heel wat gekomen. Maar toch stemmen Surinamers op ze, in de ijdele hoop dat ze nog zullen veranderen. Echter “eenmaal een boef, altijd een boef”, zeggen ouderen weleens. En zeg nou eens eerlijk: ‘heeft u ooit wel eens een foute politicus tot inkeer zien komen en zijn of haar foute daden zien opbiechten?’

We gaan er in ieder geval vanuit dat er wel enkele ‘goeien’ op de lijsten zullen staan, dwars door de verschillende partijen heen. Aangezien vrijwel geen enkele partij met een gedegen verkiezingsprogramma komt die je als kiezer enige houvast geeft waar ze met het land naar toe willen, moet je vooral de woorden van de kandidaten op de diverse podia en praatprogramma’s in de media zorgvuldig wegen en ook de inschatting kunnen maken of ze geloofwaardig zijn.

Cijfers niet doorberekend

Het probleem is wel dat, als er al verkiezingsprogramma’s zijn waarin plannen worden gepresenteerd, niet is vermeld hoe men denkt dit te gaan doen en vooral met welk geld. Laat staan dat die cijfers zijn doorberekend door onafhankelijke deskundigen (zoals bijvoorbeeld in Nederland gebeurt) waaruit moet blijken of het allemaal realistisch en haalbaar is. Maar vooral de steeds beter opgeleide jongere generaties met een gezond verstand, zou dat moeten kunnen inschatten.

Kandidaten van partijen die gouden bergen beloven, uit onder meer de toekomstige olie-inkomsten, zonder dat ze met zekerheid kunnen aangeven wanneer die gelden binnenkomen, kunnen sowieso niet serieus worden genomen. Dergelijke beloftes zijn bovendien meestal na de verkiezingen – als de eventuele buit binnen is – als sneeuw voor de zon vergeten.

Surinamers worden steeds kritischer en worden er bovendien – vooral via sociale media – steeds vaker op gewezen als politici weer eens een …