Op weg naar 25 mei: Alles of niets voor Brunswijk

door

Als er voor één politicus heel veel op het spel staat zondag, dan is het voor Abop-voorzitter Ronnie Brunswijk. Hij heeft immers zijn lot verbonden aan het resultaat dat zijn partij gaat halen. Als er minder dan honderdduizend stemmen worden binnengesleept, dan trekt de huidige vicepresident zich terug uit de politiek. Gezien het feit dat in 2020 ‘slechts’ een kleine dertigduizend kiezers voor de gele partij kozen, lijkt dit een onmogelijke opgave.

Tekst Armand SnijdersADVERTISEMENT

In de verschillende – onbetrouwbare – peilingen worden aan Abop steevast hooguit zes zetels toebedeeld, in het ongunstigste geval zijn het er slechts vier. Maar die peilingen vindt Brunswijk belachelijk, want “het kan nooit gebeuren dat Abop vier zetels haalt. (…) Men wil paniek zaaien bij de Abop-gemeenschap. Ze willen twijfels brengen bij de mensen, het zijn allemaal misleiders”, zo wil hij doen geloven. Want in Sipaliwini, Brokopondo en Marowijne zijn er ongeveer 52.000 stemgerechtigden, wat goed zou zijn voor tien zetels. “En dan hebben we nog Paramaribo, Wanica, Saramacca, Nickerie, Coronie, Para en Commewijne.”ADVERTISEMENT

“Santokhi maakte het Brunswijk en zijn Abop(-ministers) zeker niet gemakkelijk, waardoor er al snel spanningen ontstonden, die tot nu toe voortduren”

Brunswijk gelooft echt dat hij zoveel stemmen binnen zal halen, dat de weg naar het presidentschap voor hem open ligt. Hij verliest daarbij echter de keiharde realiteit uit het oog: Abop is vooral een partij die Marrons trekt en weinig stemmers van andere bevolkingsgroepen.

Ook al willen Brunswijk en zijn partijgenoten dat het een echte bromki yari-partij is en dus een nationale partij. Maar dat beweren veel andere partijen ook, terwijl ze in werkelijkheid vooral voor de belangen van hun eigen – etnische – achterban opkomen.

Sleutelfiguur uitvoerende macht

Brunswijk had zich in de afgelopen vijf jaar wel kunnen onderscheiden als vicepresident, een taak die hij echter niet al te serieus nam. Formeel is vicepresident een sleutelfiguur binnen de uitvoerende macht. Hij is medeverantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van de regering, het coördineren van het beleid en het waarborgen van samenhang binnen het kabinet. Ook treedt hij op als waarnemend staatshoofd, als de president bijvoorbeeld uitlandig is.

Door verschillende redenen was zijn functioneren ver onder de maat van wat van hem verwacht mocht worden. Laten we even buiten beschouwing laten dat hij natuurlijk nooit vicepresident had mogen worden gezien zijn verleden, waarin hij in binnen- en buitenland tal van veroordelingen aan zijn broek heeft gekregen. En niet voor de minste vergrijpen: in Nederland én Frankrijk kreeg hij bij verstek lange gevangenisstraffen wegens betrokkenheid bij cocaïnehandel; in eigen land waren het vooral geweldsmisdrijven.

Mensenrechtenschendingen

Bovendien zijn er nog tal van andere incidenten geweest die – vaak uit angst voor represailles – met de mantel de liefde werden bedekt. Én er bestaat nog altijd een – weliswaar hele kleine – kans dat hij in de toekomst in het buitenland wordt vervolgd wegens mensenrechtenschendingen tijden de Binnenlandse Oorlog.

Dat hij het toch tot vicepresident schopte is vooral te wijten aan de gebrekkige Kieswet, waarin niet is opgenomen dat mensen met een strafblad geen publieke functies mogen bekleden. En bovenal aan VHP-voorzitter Chandrikapersad Santokhi, die in 2020 Abop nodig had om een regering te vormen en zelf president te worden en daarom aan alle eisen van Brunswijk voldeed.

Nu hij uiteindelijk, ondanks alles, vicepresident is, kunnen we de balans opmaken. Santokhi maakte het Brunswijk en zijn Abop(-ministers) zeker niet gemakkelijk, waardoor er al snel spanningen ontstonden, die tot nu toe voortduren.

Brunswijk tuigde rond zijn kabinet een eigen netwerk op, waardoor het er op leek dat Suriname twee regeringen had. Dat idee werd versterkt doordat Santokhi aparte regeringsvergaderingen belegde – naast de reguliere ministerraadsvergaderingen die door Brunswijk werden geleid – en daar vrijwel alle belangrijke besluiten nam.

“De kans is echter eerder reëel dat hij veel minder dan de honderdduizend stemmen haalt waarop hij rekent”

Wet Openbaarheid van Bestuur

Een van de voornaamste zaken die Brunswijk had kunnen forceren, was dat de behandeling van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) op de agenda van De Nationale Assemblee gezet zou worden. Dat had hij in 2020, kort na zijn benoeming, ook beloofd tijdens een persconferentie. Daar wordt sinds 1988 al door relevante groeperingen op gehamerd. Immers, met de WOB in de hand zijn regeerders en bestuurders verplicht openheid van zaken te geven over allerlei issues.

Deze regering verzekerde daar serieus werk van te maken, maar er werd mee gedraald. Nadat oppositiepartijen NDP en BEP een initiatiefwet hadden ingediend, deed vervolgens de regering hetzelfde in de vorm van een conceptwet. Vervolgens bleef het akelig stil, ondanks herhaalde beloften van assembleevoorzitter Marinus Bee (Abop) dat het “over niet al te lange tijd” behandeld zou worden.

Dat is jammer en een gemiste kans van Brunswijk om zich haast onsterfelijk te maken. Waarschijnlijk wilde …