Onlosmakelijk verbonden: Bauxiet en de schuldherschikking

door

Wat hebben bauxietmaatschappij China Aluminum Corporation (Chinalco) en de schuldherschikking met China met elkaar gemeen? Meer dan u als lezer waarschijnlijk vermoedt. Sterker nog: het zijn twee zaken die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Het is bovenal een overduidelijk gevolg van de Chinese schuldenval waar Suriname ten tijde van de regering-Bouterse (2010-2020) met open ogen is ingetrapt en waar het volk nu de prijs voor gaat betalen.
Tekst Armand Snijders

Beeld kabinet van de president
Enkele weken geleden was de schuldherschikking met China volgens minister Stanley Raghoebarsing van Financiën en Planning eindelijk rond. Hij had daar in De Nationale Assemblee heel veel woorden voor nodig om uit te leggen dat de stukken daartoe op 18 november met de Chinese ambassadeur Lin Ji in Suriname waren getekend. Daarmee zou een van de belangrijkste hoofdpijndossiers van de schulden waarmee de regering was opgezadeld eindelijk tot een bevredigend einde zijn gebracht.

“Zolang de schuldherschikking nog niet 100 procent rond is, kunnen er nog meer verrassende deals gesloten worden waarbij nog vele natuurlijke hulpbronnen worden verpatst en de invloed van China in Suriname wordt vergroot”

‘Suriname sluit overeenkomst voor herstructurering van schuld met China’ kopten diverse media na de mededeling van Raghoebarsing. Zij baseerden zich op zijn uitspraken, waar hij zelf een slinkse slinger aan gaf. Hadden de media gecheckt of het waar was wat hij zei, dan zouden ze tot een andere conclusie zijn gekomen. Want Raghoebarsing heeft iedereen voorgelogen: er is geen Surinaamse en Chinese krabbel onder een definitieve schuldherschikkingsovereenkomst gezet.
Nagelaten door voorgangers
En dat terwijl de regering zo graag wil dat alle schulden overzichtelijk worden herschikt. Dat is met de ruim drie miljard US dollar aan andere schulden die – het moet maar nog eens worden gezegd – waren nagelaten door haar voorgangers. Zelfs met de taaie obligatiehouders van Oppenheimer werd uiteindelijk een deal gesloten – waardoor zij een deel van de eerste oliemiljoenen die Suriname over een paar jaar ontvangt, zullen krijgen.
De ruim een half miljard US dollar die China nog tegoed heeft, is echter geheel andere koek. Beijing was en is niet van plan water bij de wijn te doen en wil maximaal profijt hebben van deze vordering. Het  wil zogezegd het onderste uit de kan halen. In de afgelopen twee jaar hebben president Chandrikapersad Santokhi en minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking via de Communicatiedienst Suriname verschillende malen verzekerd dat de schuldherschikking rond zou komen, maar elke keer was dat een bijeen gejokt fabeltje.
Staatsbezoek aan China
Ook toen ze na het veelbesproken staatsbezoek van de president aan China – in april van dit jaar – beweerden dat een overeenkomst was getekend, bleek dat achteraf niet waar. Ze baseerden zich toen op een gezamenlijke verklaring van beide landen, waaruit dat zou blijken. ‘Beide staatshoofden bevestigden in hun statements de afronding en ondertekening van de notulen met betrekking tot de schuld herschikkingsovereenkomst. Overeengekomen is om de administratieve afhandeling zo spoedig mogelijk te arrangeren, hetgeen een formalisatie behelst van wat thans is overeengekomen’, zo luidde het bericht. Dat was dus ook geen definitieve schuldherschikking.
Maar Santokhi en Ramdin kwamen in het parlement opmerkelijk genoeg met hun valse verklaringen wel ongestraft weg en niemand maakte er verder een woord meer aan vuil. Nadien werd er nauwelijks meer over de schulden gesproken, totdat Raghoebarsing enkele weken geleden dus opnieuw zei dat er overeenstemming was bereikt en dat er getekend was.
In de dagen die volgden werden Malty Dwarkasing, administrateur-generaal van het Bureau voor de Staatsschuld en Karel Eckhorst, lid van het onderhandelingsteam met China, tevens vertegenwoordiger van Suriname bij het Internationaal Monetair Fonds van stal gehaald om aan te geven hoe belangrijk de bereikte deal is. Maar toen kwam pas aan het licht dat er van een daadwerkelijke herschikking – weer – helemaal geen sprake is.
Fase 1 en 2
De schuld aan China bedraagt 476 miljoen US dollar aan de Exim Bank, plus nog een schuld van 68 miljoen US dollar aan de Industrial and Commercial Bank of China. Beide banken zijn volledig in handen is van de Chinese staat. Dwarkasing legde uit dat herschikking voor de twee leningen door Raghoebarsing met de Chinese ambassadeur is getekend. Maar dit betreft slechts fase 1. “Fase 1 van de herschikking heeft te maken met alle achterstanden die we hebben lopen tot 2021.”
Als dat is afgerond, volgt fase 2, waarbij er weer onderhandeld zal worden met China, aldus Dwarkasing. “Voor fase 2 komt er een overeenkomst voor de tweede herschikking, dan kan er volledig afgesloten worden met China. En als we eenmaal herschikt hebben, kunnen we praten over eventueel nieuwe leningen.”
Maar het kan nog zeker een tot twee jaar duren voordat daar overeenstemming over wordt bereikt. Echter, de regering in Beijing heeft daar helemaal geen haast mee. Immers, zolang …