Onacceptabele verkiezingsvoorzieningen voor mensen met beperking

door

PARAMARIBO – De democratie in Suriname dreigt een fundamenteel recht te schenden: het stemgeheim. Stichting Wan Okasi, belangenbehartiger voor mensen met een beperking, slaat alarm over de nieuwe verkiezingsregels die blinden en slechtzienden ernstig benadelen. In een open brief aan de regering en het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) eist voorzitter Aniel Koendjbiharie directe actie om het kiesproces eerlijk en toegankelijk te houden.

Blinden en slechtzienden zijn nu al afhankelijk van een vertrouwenspersoon in het stemhokje. Maar een nieuwe maatregel dwingt hen om bij de komende verkiezingen óók een lid van het stembureau toe te laten bij het stemmen. “Dit is een grove schending van het stemgeheim”,  zegt Koendjbiharie. “Kiezers met een visuele beperking worden zo volledig afhankelijk gemaakt van derden. Dat is niet acceptabel in een democratie.”

Een andere omstreden wijziging is de beslissing om op het stembiljet alleen foto’s van lijsttrekkers te tonen, terwijl de andere kandidaten slechts met hun naam worden vermeld. Volgens Wan Okasi schendt dit het gelijkheidsbeginsel en bemoeilijkt het stemproces voor laaggeletterden en mensen met een beperking. “Veel kiezers vertrouwen op visuele herkenning bij het stemmen. Dit beleid zet hen op achterstand”,  aldus Koendjbiharie.

Suriname heeft het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Beperking geratificeerd. Artikel 29 van dit verdrag verplicht landen om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking zelfstandig en in geheim kunnen stemmen. “De huidige regels staan hier haaks op”,  waarschuwt Koendjbiharie. “De regering en het OKB riskeren internationale kritiek als deze misstanden niet worden aangepakt.”

Om deze fundamentele problemen op te lossen, doet Stichting Wan Okasi drie dringende voorstellen die zij hopen worden meegenomen door de regering. Het eerste voorstel houdt in vrije keuze voor blinden en slechtzienden, hetgeen betekent dat zij zelf mogen beslissen of een lid van het stembureau aanwezig mag zijn bij het stemmen of niet. Het tweede voorstel is dat alle kandidatenfoto’s op het stembiljet worden geplaatst en niet alleen van de lijsttrekker. Dit omdat beeldmateriaal voor alle kandidaten voorkomt ongelijkheid en vergroot de toegankelijkheid. Het derde voorstel van Wan Okasi is om te investeren in moderne stemtechnologie, zodat voor toekomstige verkiezingen braille-templates, spraakgestuurde stemmachines en andere hulpmiddelen worden ingevoerd.

Wan Okasi roept de regering en het OKB op om deze maatregelen direct te herzien en samen met belangenorganisaties structurele oplossingen te ontwikkelen. “Blinden en slechtzienden zijn geen tweederangs burgers”,  benadrukt Koendjbiharie. “Hun stem moet net zo geheim en zelfstandig zijn als die van ieder ander.” De stichting eist een snelle en doortastende reactie. “De verkiezingen moeten eerlijk, toegankelijk en inclusief zijn. Elke stem telt – en elk stemgeheim moet beschermd blijven.”

…[+]