OM had de plicht om obductierapport Bouterse openbaar te maken

door

Na het overlijden van gewezen president Desi Bouterse, tevens voortvluchtige veroordeelde inzake medeplichtigheid bij meervoudige standrechtelijke executies (moord), heeft het Openbaar Ministerie (OM) een politioneel onderzoek ingesteld naar de gang van zaken omtrent zijn overlijden. Eén van de onderzoeken was gericht op de doodsoorzaak, waarvoor het stoffelijk overschot in beslag was genomen met als doel een gerechtelijke obductie te doen plaatsvinden.
Na het obductierapport ontvangen te hebben van de patholoog-anatoom, heeft het Openbaar Ministerie de resultaten ervan integraal bekendgemaakt: “de doodsoorzaak is een complicatie van leverfalen bij ernstige leverfibrose, veroorzaakt door chronisch alcoholgebruik”. Kortom, Bouterse heeft zich de dood ingezopen.
Na het bekend worden van de doodsoorzaak hebben advocaten Murwin Dubois en Milton Castelen namens de nabestaanden in een brief te kennen gegeven aan de procureur-generaal (pg) dat zij verantwoording dient af te leggen omtrent het bekendmaken van de resultaten van het obductierapport.
Geen schending van medisch beroepsgeheimIk heb diverse meningen gevolgd, ook van medici op Radio ABC. Het eerste wat mij opviel, is dat men het constant heeft over medisch beroepsgeheim. Hierover kan ik kort zijn; het medisch beroepsgeheim rust op de medische beroepsbeoefenaar (in deze de patholoog-anatoom), niet op de pg of het Openbaar Ministerie. Het gaat hier om een gerechtelijke obductie en daarbij is er geen toestemming vereist van wie dan ook, dus ook niet van de nabestaanden. Het is aan het Openbaar Ministerie gelegen wat zij doet met de verkregen informatie.
Dr. Jap Tjoen San haalde tijdens een interview op Radio ABC aan dat de Hoge Raad in 2019 uitspraak heeft gedaan en daarbij het medisch beroepsgeheim heeft bevestigd in een geval waarbij de ouders van een kind een obductierapport wilden hebben om die openbaar te kunnen maken. Met verbazing nam ik kennis van het feit dat een medisch specialist een juridische analyse geeft en een juridisch standpunt inneemt, waarbij hij de plank ook nog volledig misslaat. De verleiding is groot om te geloven wat daarbij wordt verkondigd.
De werkelijkheid is als volgt: nabestaanden hebben niet automatisch recht op een obductierapport van een overledene. Er moet sprake zijn van een zwaarwegend belang en de vraag dient beantwoord te worden of verondersteld mag worden dat de overledene die toestemming gegeven zou hebben. Het zijn vooral deze twee rechtsvragen die de rechter in zijn oordeel meeneemt bij dergelijke kwesties. Ik heb de betreffende uitspraak uit het jaar 2019 van de Hoge Raad waarnaar Dr. Jap Tjoen San verwees, helaas niet kunnen vinden.
Diverse andere uitspraken over deze kwestie heb ik wel kunnen vinden en analyseren. Wat het ook moge zijn, de Hoge Raad zal in haar uitspraak de vraag beantwoord hebben of er sprake is van een zwaarwegend belang dat het medisch beroepsgeheim van de medische beroepsbeoefenaar doorbroken wordt, door het obductierapport ter beschikking te stellen aan de ouders. De vraag zal niet geweest zijn of de ouders het obductierapport openbaar mogen maken, maar de vraag of zij over het obductierapport mogen beschikken. Anders gezegd, de vraag zal geweest zijn of de medische beroepsbeoefenaar zijn medisch beroepsgeheim mag doorbreken door het obductierapport aan de ouders te verstrekken.
In het geval van Bouterse ging het helemaal niet om doorbreking van het medisch beroepsgeheim van de medische beroepsbeoefenaar, door het obductierapport aan het Openbaar Ministerie te geven. De medische beroepsbeoefenaar was bij wet verplicht het obductierapport af te staan aan het Openbaar Ministerie (gerechtelijke obductie). De patholoog-anatoom gaat er helemaal niet over de vraag wat het Openbaar Ministerie vervolgens ermee doet. Ik heb de indruk dat hier appels met peren zijn vergeleken.
Artikel 332, lid 1 Wetboek van StrafrechtDegene die enig geheim waarvan diegene weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat diegene uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift dan wel van vroeger ambt of beroep verplicht is het te bewaren, opzettelijk schendt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar en geldboete van de derde categorie, hetzij met één van beide straffen.
Dit wetsartikel gebruiken de advocaten van de familie Bouterse om te stellen dat de pg een op haar berustende beroepsgeheim heeft geschonden door dit openbaar te maken. Het wetsartikel stelt dat degene die enig geheim waarvan diegene weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat het bewaard moet blijven, niet mag openbaren. In dit geval is het juist andersom. Het OM weet dat het de dringende maatschappelijke plicht heeft om de verkregen informatie juist niet geheim te houden, omdat de samenleving recht heeft op die informatie vanwege het grote publieke belang ervan.
Kort na het overlijdensbericht van Bouterse deden de hardnekkigste geruchten de ronde dat hij vermoord zou zijn door “Chan” en de pg. Vooral bedenkelijke figuren in Nederland draaiden overuren op social media. Het werd duidelijk dat men probeerde de openbare orde en rust in Suriname te verstoren. …