Olieprijzen stijgen fors na Israëlische aanval op Iran

door

Stijgende ruwe olieprijzen kunnen ertoe leiden dat we meer betalen aan de pomp. (Getty Images)

De wereldwijde olieprijzen zijn vrijdag met bijna 7% gestegen, de grootste dagwinst sinds 2022, nadat Israël militaire aanvallen uitvoerde op strategische doelen in Iran. De escalatie tussen beide landen voedt de vrees voor een bredere regionale crisis en mogelijke verstoring van olie-exporten via het Midden-Oosten, met name door de cruciale Straat van Hormuz.De prijs van Brent-olie steeg met $4,57 (6,59%) tot $73,93 per vat, na eerder op de dag een piek van $78,50 te hebben bereikt – het hoogste niveau sinds 27 januari. De Amerikaanse West Texas Intermediate (WTI) noteerde eveneens een stijging van $4,53 (6,66%) naar $72,57, met een eerder dagrecord van $77,62, het hoogste sinds 21 januari.De stijging volgde op Israëlische luchtaanvallen die volgens officiële bronnen gericht waren op Iraanse nucleaire installaties, raketfabrieken en militaire leiders. Premier Benjamin Netanyahu sprak van het begin van een langdurige militaire operatie, bedoeld om de vermeende nucleaire dreiging van Teheran uit te schakelen. Iran heeft aangekondigd met “krachtig antwoord” te zullen reageren, maar meldde dat de nationale olie-infrastructuur, waaronder raffinaderijen en opslagfaciliteiten, vooralsnog ongedeerd is gebleven.Strategische waterweg onder drukDe aanval roept vooral bezorgdheid op over de stabiliteit in de Straat van Hormuz, de maritieme route waarlangs dagelijks 18 tot 19 miljoen vaten olie en brandstoffen worden vervoerd – goed voor bijna een vijfde van de wereldwijde olieconsumptie.”De voornaamste zorg is niet of installaties zijn getroffen, maar of Iran de zeestraat als drukmiddel zal gebruiken,” aldus energie-analist Ole Hvalbye van SEB. Tot dusver is er geen verstoring van de doorvoer gemeld.Volgens analist Ole Hansen van Saxo Bank is het risico op een grootschalige verstoring momenteel beperkt: “Zolang Iran het conflict niet uitbreidt naar andere actoren zoals de Verenigde Staten, blijft het risico op langdurige onderbrekingen in de olievoorziening relatief laag.”Marktreacties en geopolitieke risicopremieDe schokgolf op de oliemarkten verspreidde zich ook naar andere beurzen. Aandelenindices wereldwijd noteerden verliezen, terwijl beleggers massaal vluchtten naar veilige havens zoals goud en de Zwitserse frank.Goldman Sachs verhoogde vrijdag zijn verwachtingen voor de olieprijs op korte termijn, mede vanwege een toegenomen geopolitieke risicopremie. Toch verwacht de bank geen structurele verstoring van de aanvoer uit het Midden-Oosten.Volgens Rystad Energy-analist Janiv Shah is de belangrijkste vraag of de prijsstijging aanhoudt: “Tenzij het conflict escaleert naar een open oorlog, lijkt dit een kortstondige schok. Iran exporteert het merendeel van zijn olie naar China tegen gereduceerde tarieven, wat de mondiale impact enigszins beperkt.”Daarnaast zou de reservecapaciteit van OPEC+, waaronder vooral Saudi-Arabië, kunnen bijdragen aan het opvangen van mogelijke leveringsschokken.Politieke druk op nucleaire onderhandelingenDe spanningen nemen toe op het moment dat diplomatieke inspanningen tussen de Verenigde Staten en Iran op een kritiek punt zijn beland. De Amerikaanse president Donald Trump, die eerder nog pleitte voor directe gesprekken met Teheran over het nucleaire dossier, riep Iran na de aanval op om alsnog akkoord te gaan en verdere escalatie te voorkomen.Of die diplomatie nog kans van slagen heeft, is onzeker. In de tussentijd blijft de olieprijs voorlopig volatiel, met markten die scherp letten op politieke signalen vanuit Tel Aviv, Teheran en Washington.