Olieprijzen: Iran-Israël crisis nog niet vergelijkbaar met schok na inval in Oekraïne – voor nu

door

Door Jillian Ambrose en Lisa O’Carroll

De escalerende crisis tussen Israël en Iran heeft al geleid tot de grootste eendaagse stijging van de olieprijs in de afgelopen drie jaar, en de vraag voor velen is hoe veel hoger de olieprijs nog kan stijgen. De prijs is sinds begin juni met ongeveer $10 per vat gestegen tot een hoogtepunt van $78,3 per vat afgelopen vrijdag, vanwege zorgen dat het conflict de olie-export uit Iran zou kunnen lamleggen, zelfs als die uit de bredere Midden-Oosten-regio naar de rest van de wereld ongemoeid blijft. Voor nu zijn de olieprijzen gedaald tot ongeveer $27,8 per vat en blijven ze ruim onder de piek van $15,3 per vat na de inval van Rusland in Oekraïne, een van ’s werelds grootste exporteurs van olie en gas. Banken en marktanalisten waarschuwen dat de ontwikkeling van de olieprijzen afhangt van hoe ver de militaire en humanitaire crisis tussen Israël en Iran escaleert.

Zijn de wereldwijde olieprijzen klaar voor verdere stijging?

Volgens een analyse van Deutsche Bank zouden olieprijzen kunnen stijgen tot $120 per vat, wat hoger is dan het hoogtepunt tijdens de Oekraïne-crisis. De Duitse investeringsbank waarschuwde dat als het conflict zich uitbreidt naar de bredere regio en de Straat van Hormuz zou sluiten, olie uit het Midden-Oosten de wereldmarkt niet meer zou kunnen bereiken, wat tot een prijsexplosie zou leiden. Dit scenario is echter niet het meest waarschijnlijke. De bank denkt dat de oliemarkt mogelijk al rekening heeft gehouden met het verlies van een deel van de Iraanse olieproductie, wat betekent dat de prijzen waarschijnlijk stabiel blijven rond het huidige niveau van ongeveer $75 per vat.

Deze visie werd bevestigd door analisten van Rystad Energy, een wereldwijd erkend adviesbureau, dat stelde dat de crisis waarschijnlijk beperkt zal blijven door de betrokkenheid van de VS, die lage olieprijzen wil handhaven. De markt zou waarschijnlijk blootgesteld blijven aan prijzen onder de $30 per vat als het Witte Huis een periode van rust in de regio kan bewerkstelligen, aldus het bureau.

Wat is de Straat van Hormuz en waarom is die belangrijk?

De reactie van de markt verraadt de intense focus op de Straat van Hormuz. Deze zeestraat ten zuiden van Iran, op het smalste punt 21 mijl breed, is een cruciaal knooppunt voor de wereldwijde fossiele brandstofvoorziening. Twintig procent van de wereldwijde olievoorraden en 20% van de vloeibaar gemaakt aardgas (LNG) passeert hier.

Iran produceerde ongeveer 3,4 miljoen vaten olie per dag en exporteerde in mei ongeveer 1,7 miljoen vaten per dag via de bredere Arabische Golf en de Straat van Hormuz:

Lloyd’s List Intelligence, dat het maritieme verkeer monitort, meldde dat het laden van schepen in de Golf afgelopen weekend doorging, maar dat tankers die olie uit Iran moesten laden verder van de haven bleven.

United Kingdom Maritime Trade Operations (UKMTO) zei gisteren dat het meerdere meldingen had ontvangen van toenemende elektronische storingen in de wateren van de Golf en de Straat van Hormuz. Deze storingen beïnvloedden de positieberichtgeving van schepen via geautomatiseerde systemen aanzienlijk.

Wat betekenen hogere olieprijzen voor de huishoudportemonnee?

In het VK zal het meest waarschijnlijke effect te zien zijn in de benzineprijzen en gasrekeningen, hoewel dit mogelijk pas over enkele maanden merkbaar wordt.

Hoewel de recente olieprijsstijging van $30 per vat kan leiden tot een stijging van 5p per liter voor benzine en diesel, blijven de huidige prijzen nog steeds ruim onder de pieken van het eerste kwartaal van dit jaar.

Volgens de AA zijn de gemiddelde benzineprijzen in het VK stabiel gebleven op 132p per liter en diesel op 135p per liter, ruim onder de respectievelijke 145,9p en 153,9p per liter in maart vorig jaar.

Een escalatie van het conflict die de gasimport uit Qatar, een belangrijke handelspartner van het VK, zou blokkeren, zou ook aanzienlijke gevolgen hebben voor de Britse gasprijzen.

Europese gasmarkten blijven ver boven het niveau van voor de Russische inval in Oekraïne. Het stopzetten van de Russische pijplevering van gas naar Europa heeft een grote impact gehad op de EU-regio, inclusief importen uit Frankrijk, Afrika en het Midden-Oosten.

Zou meer boringen in de Noordzee de prijzen voor huishoudens verlagen?

Nee. Hoewel geopolitieke spanningen vaak worden aangegrepen om te pleiten voor meer olie- en gasproductie in de Noordzee, is er geen bewijs dat de beperkte binnenlandse productie de prijzen significant zou verlagen.

Een olieprijsstijging zou weliswaar kunnen leiden tot hogere winsten voor Noordzee-boringen, maar dit zou waarschijnlijk niet resulteren in lagere rekeningen voor huishoudens.

A. Een interim-patrouille in de Straat van Hormuz, die Teheran heeft gedreigd te sluiten voor wereldwijde scheepvaart als vergelding voor sancties.

Iran exporteert ongeveer 1,5% van de wereldwijde olievraag. China is de grootste importeur van Iraanse olie.

Angsten dat de Straat van Hormuz zou kunnen sluiten vanwege regionale …