Oliekansen: niemand buitensluiten

door

DE JAARLIJKSE SURINAAMSE energieconferentie (SEOGS) is inmiddels uitgegroeid tot een regionaal zwaartepunt van economische verwachting en internationale belangstelling. Vrijdag (vandaag) markeert het slot van SEOGS 2025, die door Staatsolie wordt georganiseerd.

Het is een editie die zijn weerga niet kent: niet alleen groeide het evenement uit zijn voegen en verhuisde het van Hotel Torarica naar Roeli’s Event Center, maar ook was de opkomst van internationale bedrijven – met een opvallend grote Amerikaanse delegatie – groter dan ooit. De boodschap is duidelijk: de wereld kijkt naar Suriname. En wel met grote verwachtingen.

Ervoor moet worden gezorgd dat zoveel mogelijk Surinamers, via eigen ondernemerschap of werkgelegenheid, rechtstreeks kunnen profiteren van de olie-economie

Het aankomende olieproductieproject GranMorgu in Blok 58, geleid door TotalEnergies, Staatsolie en APA, wordt gezien als de katalysator van een economische omwenteling in het land. Tijdens SEOGS werd keer op keer benadrukt wat het in productie brengen van de aanwezige olie- en gasvoorraden betekent: een structurele verandering van de economie, een hertekening van de overheidsbegroting en de kans om armoede structureel terug te dringen.

Bedrijven uit diverse sectoren hebben hun plannen gepresenteerd om op de golf van ontwikkeling mee te liften. De potentie van de sector is niet langer een toekomstbeeld, maar realiteit in wording. Echter, de olie en gas onder de zeebodem vormen geen wondermiddel op zich. Wat Suriname ermee doet, bepaalt of deze rijkdom daadwerkelijk ten goede komt aan de samenleving.

Een krachtig signaal kwam van de Afrikaanse export-importbank (Afreximbank), die een leningsfaciliteit van vijf miljard Amerikaanse dollar beschikbaar stelt voor Surinaamse bedrijven die willen meedoen in de olie- en gassector. Die investering is niet alleen een blijk van vertrouwen, maar een kans om ‘local content’ echt vorm te geven. Als Surinaamse bedrijven toegang krijgen tot kapitaal, kunnen ze zich positioneren in de waardeketen van de sector en zo voorkomen dat de opbrengsten wegvloeien naar buitenlandse spelers.

Ervoor moet worden gezorgd dat zoveel mogelijk Surinamers, via eigen ondernemerschap of werkgelegenheid, rechtstreeks kunnen profiteren van de olie-economie. Maar dat gaat niet vanzelf. NDP-voorzitter Jennifer Geerlings-Simons zei het treffend: “de samenleving moet worden voorbereid”. Scholing, bijscholing, taalvaardigheid, technische competenties; het zijn allemaal noodzakelijke ingrediënten voor participatie.

Zonder een breed gedragen strategie voor menselijk kapitaal zal de sector zich ontwikkelen op een eiland, ver van de gemiddelde Surinamer. Zonder actieve voorbereiding en sturing loopt Suriname het risico om toeschouwer te zijn bij zijn eigen energieboom. Juist daarom rust er een immense verantwoordelijkheid op de schouders van de overheid. Niet alleen om beleid te maken dat duurzame groei en transparantie garandeert, maar ook om te waken over een eerlijke verdeling van de olie-inkomsten. Want niet iedereen zal direct kunnen deelnemen.

Gepensioneerden, mensen met een beperking, jongeren zonder toegang tot goed onderwijs, sociaal kwetsbaren … ook zij hebben recht op hun deel van deze nationale rijkdom. Dat kan via goed doordacht sociaal beleid: hogere pensioenen, betere gezondheidszorg, investeringen in onderwijs en sociale vangnetten.

Suriname staat aan het begin van een nieuw tijdperk. Ervoor moet worden gezorgd dat de vruchten van deze welvaart niet alleen terechtkomen bij een kleine groep, maar breed worden gedeeld. Olie kan een zegen zijn – mits die wordt ingezet als hefboom voor inclusieve ontwikkeling.

De geschiedenis biedt een unieke kans. Het is aan ons om haar goed te benutten. Maar of olie een vloek wordt, hangt af van de keuzes die vandaag worden gemaakt. Rechtvaardige verdeling, transparantie en lokale participatie moeten daarbij centraal staan. Alleen dan kan de sector uitgroeien tot een motor van inclusieve, duurzame groei.