Objectieve verkiezingsautoriteit

door

HET IS VANDAAG al 22 april en er lopen nog steeds enkele zaken die politieke partijen hebben aangespannen tegen besluiten van de president of het Centraal Hoofdstembureau (CHS). De meeste partijen die door besluiten van het CHS op de één of andere manier werden beperkt in het kandideren van hun kandidaten hebben beroep aangetekend bij de president. In de gevallen waar die beroepen zijn afgewezen, hebben partijen zich gemeld bij de rechterlijke macht.

Intussen loopt dat zo storm dat directeur Mohamed Nasier Eskak van het ministerie van Binnenlandse Zaken zich ernstig druk maakt over het in gevaar komen van de verkiezingskalender. Zo moest de publicatie van de definitieve kandidatenlijsten in het Advertentieblad van de republiek Suriname op 15 april een feit zijn. Het werd vanwege de lopende rechtszaken uitgesteld.ADVERTISEMENT

Het drukken van de specimen-stembiljetten had 16 april moeten starten en op 19 april stond een verificatiesessie gepland met politieke partijen om na te gaan of alle gegevens correct waren. Het drukken van de formele, definitieve stembiljetten zou dan op 20 april moeten beginnen.

Ook deze deadline is niet gehaald. Het gevaar dat het weer wordt uitgesteld is reëel en dat komt doordat de rechterlijke macht kampt met overbelasting en een tekort aan griffiepersoneel. Dinsdat zal Volkspartij Leefbaar Suriname (VLS), die zich gekortwiekt voelt, te horen krijgen wanneer haar zaak alsnog zal worden behandeld.

De voorbereidingen van de verkiezingen verdienen geen schoonheidsprijs en er zullen veel lessons learned zijn die moeten worden meegenomen in een evaluatie om de komende periode na de verkiezingen het proces tegen het licht te houden. Toch zullen sommige van deze lessen mogelijk van het soort zijn dat niet meer goed te maken zijn.

Het drukken van specimen stembiljetten is namelijk niet alleen van belang voor het controleren van de gegevens van politieke partijen, maar het is een manier waarop politieke partijen en de voorlichtingsinstanties kiezers moeten uitleggen hoe er moet worden gestemd. Suriname heeft vanaf deze verkiezingen te maken met een nieuw kiesstelsel en een nieuwe manier van stemmen. Het is van groot belang dat de kiezer op tijd wordt voorgelicht over de nieuwe manier van stemmen.

Het land is uitgestrekt en op sommige plekken bijna onbereikbaar. Daarnaast zijn er gemeenschappen voor wie de uitleg grondiger moet zijn dan voor anderen. Het is de vraag of met deze achterstanden nog voldoende tijd overblijft om deze voorlichting genoegzaam te doen.

Een ander opmerkelijke ontwikkeling is kennelijk het gebrek aan vertrouwen. Want terwijl de president veel verzoeken heeft afgewezen, is kennelijk geen of weinig vertrouwen dat dit is gebeurd op basis van objectieve criteria. Misschien is dat menselijk: de president is ook lijsttrekker van de VHP en moet als staatshoofd de concurrentie goed- of afkeuren.

Om vooral meer vertrouwen te krijgen in een objectief verloop van de verkiezingen, is het van belang om over te stappen op een neutrale verkiezingsautoriteit. Daar zijn kennelijk verschillende modaliteiten voor. Bestudering zal leren welke bij Surinames situatie past. Maar wat nu in place is, lijkt zijn langste tijd te hebben gehad.