Nieuwe escalatie: VS zet mariniers in bij protesten Los Angeles

door

Mensen nemen deel aan een demonstratie tegen federale immigratiecontroles in het centrum van Los Angeles, Californië, VS. (Foto: Reuters)

Het Amerikaanse leger stuurt tijdelijk ongeveer 700 mariniers naar de regio Los Angeles, als reactie op aanhoudende straatprotesten tegen het harde immigratiebeleid van president Donald Trump. De inzet moet federale gebouwen en personeel beschermen totdat extra troepen van de Nationale Garde arriveren, zo maakte het Amerikaanse Noordelijke Commando maandag bekend.De maatregel betekent een nieuwe escalatie in de binnenlandse veiligheidsaanpak van president Trump, die zaterdag al de Nationale Garde activeerde nadat er onrust uitbrak na immigratierazzia’s in Zuid-Californië. Sindsdien zijn er dagelijks protesten, waarbij demonstranten en politie regelmatig met elkaar in botsing komen.Volgens een Amerikaanse overheidsfunctionaris, die anoniem wenst te blijven, wordt vooralsnog geen beroep gedaan op de zogenoemde Insurrection Act. Deze wet zou het mogelijk maken om reguliere troepen, zoals mariniers, ook in te zetten voor rechtshandhaving op Amerikaans grondgebied – een uiterst zeldzame stap.Reacties en rechtszaakDe gouverneur van Californië, Gavin Newsom (Democraten), heeft fel gereageerd en kondigde aan een rechtszaak te hebben aangespannen om de inzet van de Nationale Garde aan te vechten. De procureur-generaal van Californië, Rob Bonta, bevestigde in een persverklaring dat zijn kantoor juridische stappen heeft ondernomen. Reuters kon die rechtszaak echter nog niet onafhankelijk verifiëren.Newsoms kantoor stelde op X dat “de mate van escalatie volkomen ongerechtvaardigd, ongegrond en ongekend is.”President Trump verdedigde de troepeninzet maandag met de woorden dat hij “geen andere keus had” om te voorkomen dat het geweld verder zou escaleren. Tijdens zijn terugkeer naar het Witte Huis vanuit Camp David, suggereerde hij bovendien dat de gouverneur gearresteerd zou moeten worden wegens obstructie van federale immigratiewetgeving. “Ik zou het doen als ik Tom was. Ik vind het geweldig,” zei Trump over grenschef Tom Homan, die met arrestaties heeft gedreigd van functionarissen die deportaties belemmeren.Protesten en spanningenOp meerdere locaties in Los Angeles verzamelden zich maandag honderden demonstranten, onder meer bij een federaal detentiecentrum in het centrum van de stad, waar migranten worden vastgehouden. Op kruispunten rond het Edward R. Roybal Federal Building waren politieagenten en leden van de Nationale Garde aanwezig. Sommige muren van het gebouw waren beklad met anti-ICE-graffiti, die later werd overgeschilderd.Ook vond er een demonstratie plaats bij het stadhuis van Los Angeles, waar betogers opriepen tot vrijlating van vakbondsleider David Huerta. Onder begeleiding van Mexicaanse muziek scandeerden zij: “We zijn allemaal David Huerta.”Extra demonstraties zijn gepland in meer dan een dozijn steden, waaronder New York, Chicago, Boston en San Francisco. Democraten beschuldigen Trump ervan de situatie doelbewust te laten escaleren voor politiek gewin.Juridisch spanningsveldVolgens federale wetgeving mag de president de Nationale Garde inzetten bij binnenlandse onrust, invasies of wanneer het onmogelijk is om met reguliere middelen federale wetten uit te voeren. Maar zonder formeel beroep op de Insurrection Act mogen reguliere troepen, zoals mariniers, zich niet bezighouden met civiele wetshandhaving. Hun rol is dan beperkt tot de bescherming van federale gebouwen en personeel.De laatste keer dat het Amerikaanse leger direct werd ingezet voor ordehandhaving op grond van de Insurrection Act, was in 1992, tijdens de rellen in Los Angeles na de vrijspraak van politieagenten in de zaak Rodney King.Politieke implicatiesHet Witte Huis gebruikt de protesten ook om druk uit te oefenen op het Congres om de zogenoemde “One Big, Beautiful Bill” van Trump aan te nemen. Deze wet zou de uitgaven voor grensbewaking en defensie aanzienlijk verhogen, de belastingen verlagen, groene energieprojecten beëindigen en de toegang tot Medicaid beperken. Het wetsvoorstel is reeds goedgekeurd door het Huis van Afgevaardigden en ligt nu voor in de Senaat.“We hebben het One Big, Beautiful Bill nodig dat zo snel mogelijk wordt aangenomen!”, schreef Witte Huis-woordvoerster Karoline Leavitt op X.Trump heeft beloofd de grens met Mexico te sluiten en een recordaantal migranten te deporteren. Volgens zijn regering is het aantal migranten dat onder president Biden is toegelaten onhoudbaar hoog, en zouden Democratisch geleide steden, zoals Los Angeles, deportaties systematisch tegenwerken.Historische uitzonderingHoewel het Amerikaanse leger bij nationale rampen als orkaan Katrina en de aanslagen van 11 september 2001 eerder op eigen bodem werd ingezet, is het inzetten van mariniers bij binnenlandse ordehandhaving uiterst zeldzaam. De huidige operatie – al betreft het formeel geen politietaak – roept dan ook felle politieke reacties op.Volgens critici overschrijdt Trump met deze inzet zijn bevoegdheden en gebruikt hij het leger als politiek instrument in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2028.