Nieuw Paho-rapport: 14 landen in Noord- en Zuid-Amerika hebben tekort aan gezondheidswerkers

WASHINGTON — Uit ‘The Health Workforce in the Americas: Regional Data and Indicators’, een nieuw rapport van de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (Paho), blijkt dat veertien van de 39 landen in Noord- en Zuid-Amerika niet over voldoende artsen, verpleegkundigen en verloskundigen beschikken om aan de gezondheidsbehoeften van hun bevolking te voldoen. Zonder onmiddellijke interventies zouden Noord- en Zuid-Amerika tegen 2030 te maken kunnen krijgen met een tekort van tussen de zeshonderdduizend en twee miljoen gezondheidswerkers, waardoor de universele toegang tot en dekking van de gezondheidszorg in het gedrang komt.

“Het gezondheidspersoneel vormt de ruggengraat van onze gezondheidszorgsystemen; zonder gezondheidswerkers is het gewoon niet mogelijk om te spreken van universele toegang of universele dekking”, zegt Paho-directeur Jarbas Barbosa. “Dit rapport biedt ons concrete gegevens om investeringen in opleiding, retentie en fatsoenlijke arbeidsomstandigheden te begeleiden, zodat de gezondheidszorg iedereen bereikt.”ADVERTISEMENT

“De uitdaging is niet alleen om meer gezondheidswerkers te hebben, maar ook om ervoor te zorgen dat ze zijn waar ze het meest nodig zijn en dat ze over de juiste vaardigheden beschikken”Paho-directeur Jarbas Barbosa

Met een gemiddelde van 66,57 gezondheidswerkers per tienduizend inwoners overschrijdt de regio de WHO-benchmark van 44,5. Echter, er blijven grote ongelijkheden bestaan: terwijl landen als Haïti (6,38) en Honduras (7,13) te maken hebben met kritieke tekorten, hebben Cuba en de Verenigde Staten (VS) bijna vier keer het beoogde aantal. Factoren als beperkte opleidingscapaciteit, vergrijzing van de beroepsbevolking, migratie (vooral in het Caribisch Gebied) en ongelijke verdeling vergroten de kloof.

Acht beroepen

Het rapport onderzoekt de situatie van het gezondheidspersoneel in Noord- en Zuid-Amerika op basis van acht belangrijke beroepen – artsen, verpleegkundigen, verloskundigen, tandartsen, apothekers, fysiotherapeuten, psychologen en gezondheidswerkers – en splitst de informatie op per land. Tot de meest relevante bevindingen behoren aspecten die verband houden met de beschikbaarheid, spreiding en samenstelling van het personeelsbestand.

Verpleging, het beroep waarvoor de meeste gegevens beschikbaar zijn, is overwegend vrouwelijk (89,78 procent), met een dichtheid die aanzienlijk varieert, variërend van 131,5 verpleegkundigen per tienduizend inwoners in de VS tot slechts 3,84 in Haïti.

Hoewel het regionale gemiddelde voor artsen nog steeds een lichte mannelijke meerderheid laat zien (51,3 procent), rapporteert een derde van de landen meer vrouwelijke artsen dan mannen. Dat is een weerspiegeling van een voortdurend proces van feminisering van het beroep.

Slechts veertien landen rapporteerden gegevens over psychologen, met de hoogste percentages gerapporteerd door Argentinië (17,98 per tienduizend inwoners) en Costa Rica (16,85). Ondanks hun essentiële rol in de geestelijke gezondheidszorg, blijven er lacunes in de gegevens bestaan.

Hetzelfde geldt voor gezondheidswerkers, die van cruciaal belang zijn in de eerstelijnsgezondheidszorg. Gegevens over deze werknemers zijn echter schaars buiten Brazilië en sommige Caribische landen.

Verloskunde is ook een belangrijk beroep, aangezien de zorg door bekwame verloskundigen tijdens de zwangerschap, bevalling en de postpartumperiode levensveranderend kan zijn voor moeders en kinderen. Echter, de ontwikkeling van de vroedkunde in de regio is beperkt. Vroedvrouwen zijn alleen relatief aanwezig in Engelssprekende Caribische landen, zoals Antigua en Barbuda, en in sommige Zuid-Amerikaanse landen, zoals Chili.

Vierendertig landen rapporteerden gegevens over tandartsen. Cuba (16,71), Chili (14,81) en Paraguay (12,81) hebben de hoogste dichtheden. Drieëntwintig landen rapporteerden cijfers over apothekers: Costa Rica had de hoogste dichtheid (11,56), gevolgd door Canada (10,54) en de VS (10,45). Slechts achtien landen hebben gegevens over fysiotherapeuten verstrekt. Chili leidt met een dichtheid van 18,46, gevolgd door de VS (8,79).

Oplossingen

De meerderheid van de gezondheidswerkers is tussen de 35 en 44 jaar oud, wat wijst op een relatief jonge beroepsbevolking. Echter, veroudering is een punt van zorg in landen als de VS en Guatemala, waar bijna de helft van de artsen 55 jaar of ouder is, wat de noodzaak onderstreept om nieuwe generaties op te leiden. “Zonder doortastende actie zullen deze lacunes het vermogen van gezondheidsstelsels beperken om te reageren op de behoeften van de bevolking”, waarschuwt James Fitzgerald, directeur van Paho’s Department of Health Systems and Services. “Dit rapport is een kompas voor overheden. Met sterke informatiesystemen en technische samenwerking kunnen we meer professionals opleiden en ze naar de plek brengen waar ze het meest nodig zijn, in plattelandsgebieden en gemarginaliseerde gemeenschappen”, voegt hij eraan toe.

De Paho pleit voor het versterken van de human resources voor gezondheidsinformatiesystemen (HRHIS) om te monitoren en te plannen, het vergroten van de opleiding in verloskunde en psychologie en het ontwerpen van intersectoraal beleid om talent te behouden. Het rapport concludeert dat het zonder strategische investeringen in opleiding, regelgeving, arbeidsomstandigheden en de distributie van gezondheidswerkers niet mogelijk zal zijn om te evolueren naar echt universele, rechtvaardige en veerkrachtige gezondheidssystemen.

Barbosa benadrukt: “De uitdaging is niet alleen om meer gezondheidswerkers te hebben, maar ook om ervoor te zorgen dat ze zijn waar ze het meest nodig zijn en dat ze over de juiste vaardigheden beschikken om aan de eisen van de bevolking te voldoen.”

...