Nederlands kamerlid: “Onder Santokhi geen structurele vooruitgang; corruptie toegenomen”

door

Tijdens het eerste notaoverleg over Suriname in 4,5 jaar, uitte PVV-kamerlid Raymond de Roon stevige kritiek op het beleid van president Chan Santokhi en de staat van het land. Volgens De Roon is er, ondanks positieve berichten over schuldreductie, geen sprake van structurele vooruitgang. Suriname blijft volgens hem kampen met corruptie, bestuurlijke zwakte en een groeiende afhankelijkheid van buitenlandse machten.
De Roon verwees naar de Corruption Perceptions Index, waarop Suriname tussen 2017 en 2024 elf plaatsen is gezakt, en naar de Fragile States Index, waaruit blijkt dat het land juist kwetsbaarder is geworden. “In zes à zeven jaar is er geen verbetering zichtbaar,” concludeerde hij. Wel erkende hij dat de verbetering van de schuldquote onder Santokhi ‘aanmerkelijk’ is, al loopt de totale buitenlandse schuld verder op.
‘Schuldenvaldiplomatie’ en ondoorzichtige China-dealsDe Roon, lid van de partij van Geert Wilders, uitte daarnaast zijn zorgen over de schuldovereenkomst met China, waarvan de inhoud geheim is. Hij waarschuwde voor een “Chinese debt trap”, waarbij Beijing politieke invloed uitoefent als Suriname zijn verplichtingen niet kan nakomen. Tot oktober 2024 leek van een herschikking niets terechtgekomen. “Misschien weet de minister of er sindsdien iets veranderd is,” aldus De Roon.
Volgens hem is alleen een schuldherschikking van US$ 912 miljoen naar 660 miljoen euro gerealiseerd, met een gunstige aflossingstermijn. Die zal echter onder het bewind van de aanstaande NDP-regering moeten worden nagekomen. “De eerste aflossing is in 2027,” merkte hij op.
Onzekerheid over koers NDP-regering en olie-inkomstenDe Roon vroeg zich af hoe de nieuwe regering onder leiding van de NDP haar verkiezingsbeloften denkt waar te maken zonder directe inkomsten uit de verwachte olievondsten, waarvan opbrengsten pas vanaf 2028 worden verwacht. Hij stelde de vraag of Suriname zijn toekomstige olie-inkomsten zal verpanden om nu al te kunnen lenen, maar gaf aan dat de PVV geen voorstander is van Nederlandse hulp in deze transitiefase.
Ook over samenwerking via het Makandra-programma en andere bilaterale projecten toonde hij zich sceptisch. Hij vroeg om meetbare resultaten en pleitte voor het beëindigen van Nederlandse steun, tenzij deze aantoonbaar bijdraagt aan duurzame Surinaamse zelfstandigheid.
Simons als president: kansen én valkuilenOver Jennifer Geerlings-Simons, de beoogde president, sprak De Roon zich gematigd positief uit. “Ze wordt omschreven als een serieuze intellectueel die zich wil losmaken van de erfenis van Bouterse.” Tegelijkertijd wees hij op de noodzaak voor haar om op te treden tegen “hardcore Boutisten” en corrupte elementen binnen haar partij. “Dat zal zij onder controle moeten krijgen.”
VS waarschuwen, China breidt invloed uitDe Roon wees op het recente bezoek van de Amerikaanse minister Rubio, dat hij interpreteerde als een signaal van Amerikaanse bezorgdheid over de toenemende Chinese invloed in Suriname. Hij suggereerde dat Amerikaanse investeerders mogelijk een rol kunnen spelen, met name in opkomende LNG-projecten.
Aan het eind van zijn betoog legde De Roon de minister nog drie dringende vragen voor. Allereerst wilde hij weten welke Nederlandse bank betrokken is bij de recente lening van 1,6 miljard Amerikaanse dollar aan Staatsolie. Met deze lening wil het Surinaamse staatsbedrijf zich voor 20 procent inkopen in het Frans-Amerikaanse consortium dat een groot olieveld gaat exploiteren.
Daarnaast vroeg hij naar de actuele status van twee hoge Surinaamse justitiefunctionarissen – een officier van justitie en het hoofd van het arrestatieteam – die eerder dit jaar op non-actief zijn gesteld vanwege vermoedelijke betrokkenheid bij een grootschalig cocaïnetransport. De Roon wilde weten of zij nog steeds geschorst zijn, en of er sprake is van strafrechtelijke vervolging.
Tot slot vroeg het PVV-kamerlid of de minister bereid is voortaan jaarlijks een overzicht aan de Tweede Kamer te sturen over de belangrijkste politieke, economische en juridische ontwikkelingen in Suriname. Daarmee wil De Roon voorkomen dat het parlement opnieuw jarenlang moet wachten op een inhoudelijk debat over het land.