NDP op heksenjacht: – Sunieuwsje

Xaviera Jessurun aan de schandpaal
In de afgelopen dagen werd mijn aandacht getrokken door verhalen over Xaviera Jessurun op social media, in de kranten, op radio en televisie. Ze is aangemerkt als medeverdachte in een gerechtelijk onderzoek naar corruptie bij de SLM, waar ze door president Santhokhi als president-commissaris was aangesteld..Het feit dat Ramdin haar meenam naar de OAS deed stof opwaaien in medialand. Meer dan stof. Jessurun is onderwerp van een grootschalige beschamings- en beschuldigingscampagne. Smalend schrijven mensen in ingezonden stukken dat de politieke activiste voor democratie is veranderd in een handlanger van een corrupt regiem.. Ze wordt door mensen op facebook en redactionele stukken geportretteerd als een haaiebaai die zich via persoonlijke relaties een weg heeft gebaand naar dik betaalde topfuncties waar ze de kwalificaties niet voor heeft.. Dat is niet het beeld dat ik van haar heb.
Doelwit van politieke wraakactie
Ik heb haar in 2017 leren kennen tijdens de protestacties die toen gaande waren tegen de amnestiewet en andere perikelen van de toenmalige NDP-regering Bouterse. We zaten beiden met Erlan Sleur in het ALCOA- Actiecomitee en voerden ondermeer acties voor duidelijkheid over het storten van industrieel afval gedurdende de honderd jaar waarin bauxietindustrie in Suriname opereerde.
Los van of de negatieve berichten over Jessurun waar zijn of niet, vraag ik me af waarom Jessurun wel en zovele anderen niet aan de schandpaal worden opgehangen. Ze is het slachtoffer van een als anti-corruptiecampagne vermomde wraakactie van de NDP. Als trekker van de “Stem Slim” beweging bij de verkiezingen van 2020, die een belangrijke rol speelde bij de overwinning van de VHP toen, wordt zij door enkele fanatieke NDP-ers hartgrondig gehaat. Maar er is meer aan de hand. Jessurun is ambitieus, gedreven en intelligent, bestudeert en snapt complexe dossiers. En ze is een vrouw. Die combinatie ligt velen in dit macho-land niet lekker. De berichten of facebook spreken wat dit betreft voor zichzelf.
Het is de NDP gelukt om kiezers te doen geloven dat de VHP veel corrupter is dan de NDP ooit geweest is en dat de financiele crisis een gevolg is van het wanbeleid van VHP-ABOP regering. Na de verkiezingsoverwinning kondigde president Simons aan dat zij zich zal concentreren op de bestrijding van corruptie. Minister Tsang liet lopende projecten stoppen, liet alle mensen hun dienstwagens inleveren, ontsloeg mensen die door de vorige minister in dienst waren genomen en deed zogenaamd spectaculaire onthullingen over mensen die voor grote bedragen gratis tankten bij het ministerie. Minister Noersalim liet ook weten dat hij begonnen is met een grondig onderzoek naar corruptie.
Je zou kunnen verwachten dat mensen zich op facebook meer druk zouden maken over de benoeming van ministers die een onopgehelderde rol hebben gespeeld in corruptieschandalen, zoals Bouva en Noersalim, dan over Xaviera Jessurun, die nog nooit een executieve of parlementaire functie bekleedde.
De schandpaal
In de middeleeuwen werden misdadigers op wrede wijze gestraft. Mensen werden gebrandmerkt, lichaamsdelen zoals tong, oren, handen en voeten werden afgezet. Ze werden opgehangen en onthoofd, op brandstapels levend verbrand, kortom vreselijk gefolterd. Een van de lichtere straffen die men kon geven was vastgebonden worden aan de schandpaal. Dat was een paal met een bord met drie gaten waarin hoofd en beide handen van de beklaagde werden vastgezet. De paal werd op een verhoging geplaatst op een plein of een markt. De gestrafte stond daar uren, soms dagenlang, in gebukte houding met het hoofd in die grote houten kraag. Het doel van de straf was publiekelijke vernedering van de gestrafte. Hij of zij stond daar met een bord waarop naam en misdaad waren stonden geschreven. Voorbijgangers maakten de geketende belachtelijk en bekogelden hem of haar met rotte eireren, uitwerpselen, en soms ook stokken en stenen. De bedoeling van de straf was sociale vernedering, maar het urenlang in gebukte houding staan, in regen en wind, was ook een lichamelijke pijniging. Bovendien liepen de gestraften vaak een blauw oog, gebroken neus en andere letsels op, door de dingen waarmee de menigte ze bekogelde. Vaak genoeg overleefden verdachten de mishandelingen niet. Sadistische neigingen komen makkelijk naar boven als het doelwit weerloos is en wordt gezien als een minderwaardig of gevaarlijk schepsel. Door de gestrafte over te leveren aan de menigte gaven de machthebbers en rechters in feite een blanco volmacht aan de menigte om wreedheden te begaan.

De schandpaal als psychosociaal machtsinstrument
De schandpaal werd toegepast bij tal van uiteenlopende kleine vergrijpen en overtredingen. Een vrouw werd aan de schandpaal gebonden omdat ze haar kind had geslagen. De hospital van een herberg werd aldus gestraft omdat ze glegenheid gaf tot prostitutie. Maar ook mannen en vrouwen die kritische stukken schreven over politiek en kerk werden regelmatig aan de schandpaal genageld. De schandpaal werd tot ver in de 19de eeuwit gebruikt. In Engeland was de laatste keer in 1867. De straf werd vaak gegeven in combinatie met andere straffen, zoals geseling en brandmerken. Het was in de vijftiende en zestiende eeuw vast onderdeel van de heksenjachten.
De toepassing van de schandpaal in het strafrecht beleefde in de zestiende eeuw een hoogtepunt. Het was de tijd van de godsdienstoorlogen. De eeuw van de Renaissance, van Reformatie en Inquisitie, van de ontdekking en exploitatie van de Amerika’s. Er waren wetenschappelijke en technlsche veranderingen die het wereldbeeld van de mensen shockeerden. Copernicus ontdekte dat de zon niet om de aarde, maar de aarde om de zon draait. Het was een woelige tijd, met veel sektarisch geweld tussen katholieken en protestanten. Beide groepen maakten er werk van ketterij op te sporen. De Spaanse inquisitie vierde hoogtij, maar ook in protestantse landen, vooral in Duitsland, werden ketters op de brandstapel gezet. Het was een tijd van gedurige oorlogen tussen de ontelbare ministaten waarin het Romeinse Keizerrijk was uiteengevallen. De politieke filosoof Machiavelli schreef zijn roemruchte werk “De Vorst” in die tijd. Het was de eeuw van de grote pestepidemieen die tientallen miljoenen slachtoffers eisten. Het was een tijd van onzekerheid. Het uit de Amerika’s binnenstromende goud- en zilver veroorzaakten stijgende prijzen en verscherpten de klassentegenstellingen. Opmerkelijk is dat dit ook de tijd was van de heksenjachten die miljoenen vrouwen op de brandstapel deden belanden. Als het patriarchaat in problemen is, zijn vrouwen in gevaar.
Als het patriarchaat in problemen is …
In Europa waren de vervolgingen van dissidenten (ketters) de voorbode van de vervolgingen van heksen. Mensen geloofden dat ziekten en mislukte oogsten de schuld waren van heksen. En dat waren bijna altijd vrouwen. Ik bespeur een soortgelijk patroon in de zaak van Xaviera Jessuren: politiek en sektarisch geweld dat overgaat in gender geweld. Een deel van de agressie tegen Jessurun is verpakt in woorden die haar als vrouw verdacht maken vanwege haar seksualiteit.
Social media als schandpaal
De schandpaal waaraan Xaviera Jessurun wordt gebonden is geen paal op het plein, maar facebook. En ze wordt niet bekogeld met stenen, maar met valse berichten en beschuldigingen. De spirit van de bekogelende menigte is echter dezelfde. Een weerloos exemplaar van een gehate species roept in de meute sadistische agressie op.
Suriname vandaag is in bepaalde opzichten vergelijkbaar met Europa van de Renaissance. In beide situaties is er sprake van sociale onrust, culturele dissonantie en desintegratie van gevestigde instituten. Europa viel na de val van het West-Romeinse Rijk uiteen in honderden kleine vorstendommen, feodale domeinen, stadstaten en republieken.. Suriname viel uiteen in etnische kavels ten gevolge van het wegvallen van het koloniaal gezag.
Er is in beide gevallen sprake van nieuwe communicatietechnologieen (toen de boekdrukkunst, nu ICT) waardoor waanideeen zich sneller kunnen versrpeiden..
Toen had men te doen met pandemieen van de pest. Vandaag hebben we een scala aan pandemische dreigingen, van HIV tot COVID. Toen werden de waanideeen over heksen via boeken en pamfletten sneller verspreid dan de ideeen van de mensen die de vrouwen verdedigden, want die waren er ook genoeg. Vandaag worden de valse berichten via facebook sneller versrpeid dan de berichten van mensen die oproepen tot onderzoek en evenwichtige berichtgeving.
Zonder vorm van proces
Een verschil tussen een schandpaal bij Fort Zeelandia en de virtuele schandpaal van social media is dat er in het eerste geval een vorm van rechtspraak aan te pas kwam. Op facebook is dat niet het geval. Althans niet op het eerste gezicht. Op facebook is iedereen vogelvrij. Net zoals elke vrouw in de tijd van de Inquisitie. Een vrome non kon verdacht worden van hekserij, juist omdat ze vroom was. Een vrouw die niet naar de kerk ging kon verdacht worden, maar ook de vrouw die naar elke mis ging. Vroedvrouwen werden verdacht van het dopen van pasgeboren kinderen voor de duivel. Eenmaal verdacht, was de vrouw ten dode opgeschreven. Zij werd naakt uitgekleed en elke centimeter van haar lichaam werd onderzocht. Als ze ergens een wrat of een vlek of een vreemd litteken had, was dat een teken dat ze seks had met de duivel. Vervolgens werd ze gefolterd totdat ze bekende. Als ze niet bekende werd ze gefolterd tot ze dood was. Als ze bekende kwam ze op de brandstapel. Er is geschat dat een miljoen vrouwen in de zestiende en zeventiende eeuw als heksen op de brandstapel werden vermoord. Net zoals vrouwen vogelvrij waren in de tijd van de Inquisitie, zijn wij dat tegenwoordig op social media. Een slachtoffer van een bekogeling op facebook is in zekere zin net zo weerloos als de geketende aan de schandpaal op het plein..
De vraag is wat de diepere psychosociale drijfveren waren achter de heksenjachten toen en waarom bepaalde vrouwen tegenwoordig aan de schandpaal worden gebonden. In de vijftiende tot de zeventiende eeuw werden er in grote oplagen boeken gedrukt waarin religieuze fanatici vrouwen verdacht maakten.. Net zoals vandaag allerlei complot theorieen via social media worden verspreid, zo werd toen de mensen angst aangejaagd voor een satanisch wereldcomplot waarin vrouwen een grote rol speelden. Ik denk dat nu net als toen de angst voor de vrouwelijke seksualiteit een grote rol speelt.
Groen licht van autoriteiten voor wreedheden
Op facebook kan de meute tekeer gaan zonder vooraf gegeven groen licht van de rechter. Maar ook de facebookmeute gehoorzaamt aan onzichtbare autoriteiten. Politieke en religieuze leiders kunnen in woord en daad aan hun achterban aangeven wie de mensen zijn die als vijanden beschouwd moeten worden, wie de mensen zijn die schuldig zijn aan de ziekten en mislukkingen van de achterban. Bouterse heeft voor generaties de toon gezet voor de NDP achterban. Hij heeft de mensen geleerd dat vernedering, foltering en standrechtelijke executie van politieke tegenstanders acceptabele praktijken zijn. Hij heeft met zijn woorden en daden het signaal gegeven dat de gemeenschappelijke vijand mag worden aangevallen, desnoods met geweld. Op facebook zien we vandaag de effecten van deze houding.
Afgelopen week kwam ik het bericht tegen van iemand die bedreigd wordt nadat ze kritische berichten plaatste over de anticorruptieshow van de NDP. Ik ben regelmatig slachtoffer van haatzaaiers op facebook. Toen ik een kritisch bericht plaatste over hoe Atompai kandidaat van de NPS werd, kreeg ik honderden berichten van mensen die dingen schreven als ‘” jij oude witte man moet je mond houden, je hebt je tijd gehad” . En er waren bedekte en minder bedekte bedreigingen met wapengeweld. Er is door de NDP een groep volgelingen gekweekt die vol zit met emoties van haat tegen allerlei groepen in het land, groepen en mensen tegen wie geweld gebruikt mag worden. Er is een reservoir aan haat opgebouwd dat op een gegeven moment in bepaalde situaties kan maken dat een of andere fanatiekeling de meute in beweging brengt om geweld te gebruiken. De eerste heksenvervolgingen waren niet het gevolg van het bijgeloof in heksen, want dat was iets dat er altijd al was. Ze waren het gevolg van een decennialang aanzwellende misinformatie campagne die op een gegeven moment tot een uitbarsting kwam. De eerste heksenverbrandingen in Europa waren net als de lynchings van misdadigers en zwarten in het Zuiden van de Verenigde Staten spontane acties van een menigte. Pas later werden de heksenverbrandingen een georganiseerede aangelegenheid van de staat en de kerk, met name in Spanje, Duitsland en Frankrijk..
(Vermeldenswaard is, dat het verschijnsel van de heksenverbrandingen zich niet voordeed in de Grieks-orthodoxe wereld en niet in het islamitische Ottomaanse rijk. Het sloeg ook niet echt aan in de Nederlanden en Engeland. Er waren in Engeland en Nederland wel enkele heksenprorcessen, maar het kwam zelden tot een veroordeling. De traditie dat niemand veroordeeld kan worden zonder hoor en tegenhoor was te diep geworteld in Engeland).
In het algemeen geldt dat geweld gericht tegen personen van een bepaalde bevolkingsgroep (de Joden, de zwarten, de vrouwen) de uitdrukking is van macht die men denkt te hebben over mensen die als minderwaardig worden gezien (“geen echte Surinamers”). Maar het is ook de uitdrukking van haat tegen als machtig beschouwde tegenstanders. Hoe meer de ander wordt gevreesd of gehaat, des te groter is de kans, dat bij een geschikte gelegenheid, bepaalde mensen overgaan tot wrede folteringen en mishandelingen. .Vrouwen, vooral ambitieuze zoals Jessurun, lopen extra risico, gewoon omdat ze vrouw zijn en mannen bang zijn voor haar seksualiteit. Wat er op facebook gebeurt is niet onschuldig. De virtuele schandpaal nodigt net als die op het plein de menigte uit tot geweld en wreedheid..
willemjanbakker95@gmail.com
The post NDP op heksenjacht: ..

...