Na 35 jaar eindelijk ‘beweging’: Dochter Herman Gooding aangenaam verrast met gerechtelijk vooronderzoek

door

Het Suriname van nu is niet te vergelijken met dat van 35 jaar geleden. In 1990 had het Nationaal Leger onder leiding van Desi Bouterse de facto nog een groot deel van de macht in handen en het land was nog niet bekomen van de brute moord op 39 weerloze burgers in Moiwana in district Marowijne in 1986. Maar echte consternatie ontstond nadat op 5 augustus het lichaam van inspecteur van politie Herman Gooding werd aangetroffen bij de stenen trap aan de Waterkant. Zijn weduwe beschreef in een podcast van NRC in april van dit jaar hoe zij hem aantrof: “Zijn hersenen waren te zien zo. Het leek op gehakt”, vertelde Marie Gooding-Wolfjager.

Tekst en beeld Euritha Tjan A Way

Dat Suriname is veranderd, blijkt mogelijk uit het feit dat het Openbaar Ministerie (OM) bij de rechter-commissaris een vordering heeft ingediend om een gerechtelijk vooronderzoek (GVO) te starten in de zaak-Gooding. “Ik had er eerlijk gezegd niet veel geloof meer in. Zeker nu er een nieuwe regering is aangetreden, vanwege de oprichter van de partij de NDP, Desi Bouterse. Maar ik ben aangenaam verrast”, zegt Ruth Sival-Groenveld, dochter van Gooding, in een reactie aan de Ware Tijd.

Het Nederlandse medium NRC publiceerde in april van dit jaar een artikel, gekoppeld aan de podcast, waarin via een reconstructie wordt geprobeerd de moord op Gooding op te lossen. De titel luidde: ‘De (tot nu) onopgeloste moord die Suriname blijft achtervolgen’.

NRC-journalist Hans Buddingh, die al sinds de jaren tachtig over Suriname schrijft en er een “ontelbaar” aantal keren is geweest, maakte de reconstructie op basis van een vertrouwelijk rapport met nieuwe informatie dat hij eind 2024 in handen kreeg. En daarnaast met interviews met familieleden en oud-collega’s.

Moiwana

In het artikel wordt de sfeer in het land beschreven, die sinds de aanhouding van de verdachte militair Orlando Swedo in 1989 voor de Moiwana-moorden (1986) steeds grimmiger werd. Het leger eiste en verkreeg de vrijlating van Swedo en waarschuwde Gooding om de zaak-Moiwana te laten rusten, wat hij volgens het rapport, waar Buddingh naar verwijst, ook deed.

Sival-Groenveld meldt dat zij en haar familie tevreden waren met de reconstructie. Ook de drie oud-collega’s van Gooding – Roy Kogeldans, Cyril Harkisoen en Hendrik Jasadirana – lijken tevreden over het onderzoek. “Veel van het dossier was mij al bekend. De vraag was alleen of Paramaribo iets met deze informatie zou doen.”

De dochter vindt het jammer dat de Surinaamse pers – op één of twee mediabedrijven na – er met geen woord over heeft gerept. “De drie collega’s van mijn vader waren in ieder geval erg blij dat zij via NRC een platform vonden om hun verhaal te doen”, zegt Sival-Groenveld.

Flinterdunne directe aanleiding

Toch is de directe aanleiding voor de moord op Gooding, zoals geschetst, flinterdun. MP-korporaal Tjandrika Ramcharan raakte daags vóór de moord op Gooding in de toenmalige discotheek Cartoush in discussie met Harkisoen. De uitbater van Cartoush meldde dat het geen heftige discussie was en dat hij geen politie-assistentie nodig achtte.

Volgens verschillende lezingen zou Harkisoen Ramcharan buiten Cartoush hebben opgewacht en hem in verzekering hebben gesteld. Hij werd toen meegenomen naar politiebureau Nieuwe Haven.

De kranten van die tijd brengen het geheel niet altijd samenhangend, maar uit de berichten van de Ware Tijd en De West blijkt wel dat Ramcharan als te zijn Militaire Politie (MP) herhaaldelijk had gevraagd om de zaak aan de MP over te dragen. Dat gebeurde niet meteen.

Op de één of andere manier werd Ramcharan van achteren in het onderbeen geraakt door een pistool. Mogelijk als reactie hierop vielen de militairen politiebureau Nieuwe Haven aan en dat met groots vertoon van wapengeweld.

Het was niet de eerste keer dat zoiets gebeurde. Maar volgens de verklaring van de toenmalige politiewoordvoerder van de politie, Ronald Gajadhar, in de Ware Tijd, was deze beschieting heviger dan die van december 1989.

Gooding vermoord

Opmerkelijk is dat inspecteur Gooding de avond na deze beschieting werd opgeroepen voor een gesprek bij het militaire gezag onder leiding van Desi Bouterse. Hij mocht enkele uren later vertrekken, maar werd vijf minuten van het hoofdkwartier van het militaire gezag – waar nu het DNA-gebouw staat – vermoord door een onbekende man die hem sommeerde uit zijn auto te stappen. Dat hebben de getuigen, die in de auto zaten met Gooding, ook verklaard.

In het NRC-artikel, waarin Melvin Linscheer als hoofdopdrachtgever van de moord op Gooding wordt aangewezen, wordt min of meer een verband gelegd tussen de Moiwana-moorden en de dood van Gooding. Trouwens, in het artikel en in de podcast is het weerwoord van Linscheer ook opgenomen. Die heeft het geheel categorisch ontkend.

Opmerkelijk is dat in maart 1990, vijf maanden vóór de moord op Gooding, duizend kilo cocaïne werd onderschept door het Jungle Commando in Moengo. De drugs zouden ‘per ongeluk’ daar zijn gedropt. De piloten verklaarden dat ze in de buurt van Apoera moesten zijn, bij de Tucajana, die destijds vermoedelijk werden bewapend door het Nationaal Leger.

In april 1989 was ook al tweehonderd kilo cocaïne aangetroffen in het Tibitigebied. Beide onderzoeken werden geleid door Gooding, die toen onder het hoofd van de landelijke recherche Chandrikapersad Santokhi (de vorige president, … red.) werkte. In het onderzoek van NRC wordt Gooding ook geprezen voor het goede werk dat hij deed bij de Narcoticabrigade.

(lees verder onder de )

De vangst van duizend kilogram cocaïne in Moengo haalde de voorpagina van de Ware Tijd op 26 maart 1990.

Binnenlandse Oorlog

Eind maart 1990 waren vredesonderhandelingen gepland in Paramaribo om een einde te maken aan de Binnenlandse Oorlog, die toen al ruim vier jaar woedde. De situatie was ontaard in allerlei splintergroeperingen die zich als rebellen of belangenbehartigers van deze of gene presenteerden.

De toenmalige president Ramsewak Shankar had een overleg gepland met het traditionele gezag van de marrons en de leiding van het Jungle Commando. Echter, het leger omsingelde de verblijfplaats van het Jungle Commando en bracht Ronnie Brunswijk met enkele manschappen over naar het toenmalige kabinet van de bevelhebber.

(lees verder onder de )

Op 27 maart 1990 pakte De West groot uit toen de leden van het Jungle Commando door het Nationaal Leger in een hinderlaag waren geforceerd.

Twee leden van het Jungle Commando, Stuart Deel en Doetje Apai, werden daar vermoord. Brunswijk verklaarde later dat deze aanhouding te maken had met de duizend kilo cocaïne die in Moengo was geland.

Ook het Comité Christelijke Kerken, dat na de moord op Gooding opriep tot vrede, legde een verband tussen onder meer de moord op Gooding en de belangen (cocaïne) die speelden. Na de dood van Gooding werden de cocaïnezaken noch de Moiwana-zaak meer serieus opgepakt.

Wel heeft de Cold Case Unit van het Korps Politie Suriname de Moiwana-zaak heropend en zijn er verhoren geweest. Of er binnenkort ook in die zaak een GVO volgt, is niet duidelijk. Het OM geeft steevast aan de Ware Tijd aan dat de zaak nog in onderzoek is en inhoudelijke vragen niet kunnen worden beantwoord.

Telefooncoup

Het land bleef onrustig na de moord op Gooding. Het kwam in 1990 niet tot een effectief en blijvend vredesakkoord. In december van dat jaar volgde zelfs de coup met het bekende telefoontje van de toenmalige MP-commandant Ivan Graanoogst. Het zou tot 1992 duren voordat Suriname weer op een democratisch spoor kon worden gezet.

Voor de familie Gooding blijft het belangrijk om te blijven strijden voor gerechtigheid, gelijkwaardigheid en menselijke waardigheid. “Ongeacht waar je vandaan komt of waar je wieg heeft gestaan. Mijn zussen en ik zullen daarom ieder jaar op 5 augustus blijven herdenken wat hij voor ons en voor Suriname heeft betekend”, aldus Ruth Sival-Groenveld.

Uit gesprekken van de Ware Tijd met mediamensen uit de jaren 1990 wordt beweerd dat de duizend kilo cocaïne in Moengo opzettelijk door de CIA is gedropt om een wrijving te brengen tussen het leger van Desi Bouterse en het Jungle Commando van Ronnie Brunswijk, die naar verluidt samenwerkten in de drugswereld. In het artikel van De Groene Amsterdammer van 17 augustus 1994 bevestigt Marcel Nelom, de zogenoemde rechterhand en lijfwacht van Bouterse, dat min of meer ook. In zijn boek ‘Dossier Moengo’ beschrijft Jungle Commando-adviseur Frits Hirschland deze kwestie uitgebreid. Hij maakt zeer aannemelijk dat de actie het initiatief was van de CIA. ‘De piloot van het gewraakte vliegtuig was Frank Castro, een CIA-agent die al regelmatig bij Brunswijk op bezoek was geweest’, staat er deels opgetekend. Saillant detail is dat in 1989 de Recherche Informatiedienst van Nederland Suriname voor het eerste noemt als niet alleen drugsdoorvoerland, maar ook een drugsproducerend land. Er werd gezegd dat cocaïnepasta Suriname binnenkwam via vliegtuigen en in het Bakhuysgebied werd verwerkt tot de bekende cocaïne in poedervorm.