Muziekauteursrechten

door

SURINAMERS HEBBEN EEN bepaalde cultuur die veel niet-Surinamers niet snappen. Ze geven niet toe als ze fout zijn geweest en proberen de fout niet te herstellen. Ze praten er desnoods nooit meer over en doen alsof het niet bestaat. Auteursrechten is zo een onderwerp.

Na een woelige periode, met in 2015 een hoogtepunt waarbij de Stichting Auteursrechten Suriname (Sasur) diverse media voor het gerecht daagde, werd Sasur door een wetswijziging van De Nationale Assemblee vleugellam gemaakt. Het bedrijf moest zich eerst registreren bij het Bureau Intellectueel Eigendom en mocht dan pas auteursrechten innen.

Het is begrijpelijk dat het op dit moment moeilijk is om weer te beginnen met het innen van auteursrechten. De structuur zou eerst moeten worden versterkt

De sfeer was grimmig en eigenlijk was iedereen erover eens dat Sasur even pas op de plaats moest maken. Artiesten besloten dat ze zelf een auteursrechtenorganisatie zouden opzetten. Helaas, daar is niets meer van terechtgekomen en toen het de sector begon te dagen dat een bureau als Sasur wel handig was, viel het stil.

In een poku krutu, die onderdeel is geweest van het project Kraka, werd afgelopen week wel gesproken over een bepaalde structuur opzetten en de muziekscene professionaliseren. Maar auteursrechten kwamen slechts minimaal aan de orde. Dat lijkt een gemiste kans. Want het gemis aan de erkenning van de rechten van muziekmakers trekt wel een wissel op hun carrière. Zo hebben artiesten het vaker over radio dj’s die ze moeten betalen om hun muziek af te spelen. Een hele kromme zaak natuurlijk, want geen enkele auteur betaalt een lezer om zijn of haar boek te lezen.

Er zijn nu ook veel radio- en televisiestations die als paddenstoelen oppoppen. Ze betalen een streaming abonnement en zenden films uit die ze ook nog laten sponsoren en spelen muziek af waar niet voor wordt betaald. In deze tijd van massameetings en politieke bijeenkomsten worden ook allerlei liederen van artiesten afgedraaid en niemand die erover valt dat het gaat om het intellectuele eigendom van een ander waar niet voor wordt betaald.

Maar er zijn nog meer negatieve gevolgen. Doordat er in Suriname nu bijna niets te verdienen valt met rechten van muziek, gaan steeds meer professionele bands naar Nederland, Frans-Guyana, Parijs en soms België om nieuwe muziek uit te brengen. Dat vormt natuurlijk een belemmering om als artiest werkelijk een carrière als professional op te bouwen in Suriname.

Het is begrijpelijk dat het op dit moment moeilijk is om weer te beginnen met het innen van auteursrechten. De structuur zou eerst moeten worden versterkt. Zo zou er eerst een gedragen bundeling of registratie van artiesten moeten zijn dat met gebruikers van muziek aan tafel zou kunnen gaan om een bepaald compensatiemodel te bespreken.

Maar wat absoluut niet kan is dat het onderwerp uit de weg wordt gegaan. Het feit dat er geen auteursrechten worden geïnd of betaald, heeft Suriname in het Caribisch Gebied de bijnaam ‘Pirates of the Caribbean’ opgeleverd. Het zou goed zijn als makers en gebruikers van muziek met elkaar in gesprek kunnen gaan om alvast de gesprekken op gang te krijgen. Want dat het land af moet van deze piratenstatus is wel een noodzaak.