Minister Pokie erkent corruptiegevoeligheid bij uitbetaling sociale voorzieningen

door

Minister Diana Pokie van Sociale Zaken en Volkshuisvesting (Sozavo) waarschuwt dat de uitbetaling van sociale voorzieningen via de zogenoemde Moni Karta in bepaalde gevallen corruptiegevoelig is. Tijdens de begrotingsbehandeling lichtte zij toe dat elke Moni Karta gekoppeld is aan een ID-kaart. Wanneer een persoon meerdere sociale uitkeringen ontvangt, worden alle bedragen op één kaart gestort.
In het binnenland, waar de uitbetaling vanwege hoge logistieke kosten slechts één keer per jaar plaatsvindt, kan dit leiden tot grote uitbetalingen ineens. “Dit maakt het systeem kwetsbaar voor fraude en veiligheidsrisico’s, zeker omdat het ministerie in deze gebieden vaak met contant geld moet werken,” stelt de Sozavo-minister. Zij herinnerde aan incidenten waarbij geldtransporten gevaar liepen, en zelfs geldkisten verloren gingen.
Volgens Pokie zijn er sinds 2021 meer dan twintig gevallen van uitkeringsfraude door de directie gemeld bij de politie. Deze zaken zijn overgedragen aan de justitiële autoriteiten, maar resultaten van de onderzoeken zijn nog niet bekend.
Om het systeem beter te beveiligen, wordt het toezicht aangescherpt. De dienst Inspectie en de afdeling Interne Controle, die in het verleden nauwelijks werden betrokken, krijgen nu een duidelijk mandaat om strenger op te treden. Ook wordt serieus overwogen huisbezoeken uit te voeren. Pokie benadrukte: “Betaal niemand om in aanmerking te komen voor sociale voorzieningen. Het is volledig gratis.”
De Moni Karta is het officiële betaalmiddel voor vijf sociale regelingen: de Algemene Ouderdomsvoorziening (AOV), financiële bijstand voor zwakke huishoudens, financiële bijstand voor mensen met een beperking, de algemene kinderbijslag en koopkrachtversterking. Kaarten zijn geldig tot 2049, maar aanvragen voor uitkeringen moeten jaarlijks opnieuw worden ingediend.
In de kustvlakte worden betalingen via de Moni Karta uitgevoerd. In delen van het binnenland, vooral Brokopondo en Sipaliwini, vindt de uitbetaling nog steeds contant plaats. Dit besluit werd in 2023 genomen.
De minister kondigde aan dat er op korte termijn een centraal distributiesysteem voor de Moni Karta wordt ingevoerd, waarbij klanten worden opgeroepen hun kaart op een centrale locatie op te halen. Dit brengt wel extra exploitatiekosten met zich mee. Het ministerie is daarnaast in gesprek met de Surinaamse Postspaarbank (SPSB) om te zoeken naar efficiëntere oplossingen voor de distributie.