Miljoenen zoek na uitbetaling sociale uitkeringen

door

‘Het is een georganiseerde boevenbende’

Tekst Ivan Cairo

PARAMARIBO – Op instructie van minister Diana Pokie is deze week aangifte gedaan bij de politie wegens vermoedelijke verduistering van een groot geldbedrag tijdens de laatste uitbetaling van sociale uitkeringen in het Boven-Marowijnegebied. Bij de terugkeer van het betaalteam van Sociale Zaken en Volkshuisvesting (Sozavo) werd onverwacht gecontroleerd. Daarbij bleek dat enkele miljoenen Surinaamse dollars niet verantwoord konden worden.

Minister Pokie bevestigt dit, maar wenst het exacte bedrag niet te noemen zolang het politieonderzoek loopt. “Laten we rustig het onderzoeksresultaat afwachten”, zegt ze tegenover de Ware Tijd. “Het is een georganiseerde boevenbende. De mensen zijn vindingrijk, maar we hebben ze verrast.”

Fraudegevoelig systeem

Pokie legt uit dat de recente uitbetaling al gepland was toen zij op 16 juli aantrad. Ze kreeg van de afdeling Algemene Uitbetalings- en Sociale Voorzieningen (AUSV) een presentatie over de werkwijze. Uit oude rapporten ontdekte ze dat er in de afgelopen jaren meer dan twintig aangiftes zijn gedaan wegens onregelmatigheden bij de uitbetaling.

Volgens de minister zijn de processen slecht beschreven, waardoor het systeem zeer fraudegevoelig is. Vaak werd slechts één betaalmeester belast met enorme bedragen, aangezien uitkeringen in het binnenland meestal maar eens per jaar plaatsvinden – de afgelopen vijf jaar zelfs maar twee keer.

“Ik heb geen administratie aangetroffen. Het gaat om grote bedragen per cliënt en er zijn geen geldtellers. Alles gebeurt handmatig”, aldus Pokie. Tot voor kort waren de afdelingen Inspectie en Interne Controle niet betrokken. Bij de laatste missie stelde zij daarom een ondersteuningsteam samen waarin die afdelingen wel deelnamen. Ook werden de processen herschreven en veiligheidskleppen ingebouwd.

“In dat kader heb ik besloten om een controlesteekproef te nemen om na te gaan als er conform de geldende instructies is gewerkt. Daarbij zijn er afwijkingen geconstateerd, waarvan gelijk aangifte is gedaan”, legt de minister uit.

Onterechte uitkeringen

Tijdens een orientatiebezoek aan het gebied stelde Pokie vast dat het systeem vervuild is. Er bleken begunstigden te zijn die geen recht hebben op een uitkering: mensen die in Paramaribo wonen maar naar het binnenland vliegen om geld op te halen, en zelfs inwoners van Frans-Guyana die steun ontvangen van Sozavo. “Mensen die niet eens in Suriname wonen kwamen geld ontvangen.”

Op Stoelmanseiland kreeg de minister bovendien de tip dat leden van het betaalteam geld uit de betaaltrommel naar Paramaribo terugstuurden. “Toen we de tip kregen dat de gelden door de mensen naar de stad werden gepost hebben we ze verrast. Het ondersteuningsteam heeft ze bij terugkeer verrast en bij de controle de onregelmatigheden gezien. We hebben toen gelijk aangifte gedaan bij de afdeling Fraude van de politie”, aldus Pokie.

Digitale toekomst

De minister hekelt dat eerdere aangiftes wegens fraude nooit resultaat opleverden en dat betrokkenen nog steeds in het betalingssysteem zitten. “Zo kan het niet verder. Al die mensen zitten nog allemaal in het systeem. Roulatie gaat niet werken.” Ze verwacht dat dit onderzoek wel grondig zal zijn. Inspectie en Interne Controle zijn ditmaal volledig betrokken. Daarnaast wil Pokie af van de huidige ‘cashcultuur’. In overleg met banken wordt gewerkt aan een digitaal betalingssysteem dat veiliger en minder fraudegevoelig is. Haar doel is om medio volgend jaar volledig over te stappen op digitale uitbetaling van sociale bijstand.