‘Mama Sranan’ wint Spaanse filmprijs

door

‘Ze herkenden veel in het verhaal van koloniale onderdrukking’
door Audry Wajwakana

PARAMARIBO — “Deze erkenning is niet alleen voor ons belangrijk, maar ook voor Suriname. Ons koloniale verhaal en vooral het verhaal van zwarte vrouwen, zoals mijn grootmoeder”, reageert filmmaker Tessa Leuwsha enthousiast in gesprek met de Ware Tijd. Tijdens het zestiende Cine Invisible Festival Internacional in Bilbao, Spanje werd haar filmdocumentaire ‘Moeder Suriname – Mama Sranan’ bekroond met de prijs voor beste lange documentaire in de categorie ‘Interculturalidad’. Leuwsha nam zelf de prijs in ontvangst.
Voor ‘Moeder Suriname – Mama Sranan’ is dit de tweede prijs in één maand. Vorige week kreeg de documentaire al een ‘Special Mention’ van de jury in samenwerking met de Franse televisie tijdens het Festival International du Film Documentaire Amazonie-Caraïbes in Saint-Laurent du Maroni, in Frans-Guyana. Door deze prijs zal de documentaire door de Franse televisie worden uitgezonden en dus op Guadeloupe, Martinique en op alle andere Franse eilanden te zien zijn.

“Op 14 en 17 oktober was ik wel bij de vertoning en het was een geweldige ervaring”

Het Frans-Guyanese festival werd van 8 tot en met 12 oktober georganiseerd. Leuwsha was ook aanwezig. Haar documentaire was in Bilboa, net als in Frans-Guyana, de openingsfilm. Echter, ze kon door haar aanwezigheid in Frans-Guyana niet op tijd in Bilboa zijn. “Op 14 en 17 oktober was ik wel bij de vertoning en het was een geweldige ervaring”, vertelt ze aan de krant.
De documentaire werd vertoond in een zaal met vierhonderd bezoekers. Velen die haar na de film spraken, zeggen dat er veel momenten van herkenning zijn in het verhaal. “Bilbao ligt in Baskenland, een regio in Noord-Spanje met een lange geschiedenis van strijd om onafhankelijkheid van Spanje. De mensen hier spreken ook hun eigen taal, Baskisch. Ze herkenden veel in het verhaal van koloniale onderdrukking, maar ook in de veerkracht om door te gaan en je eigen identiteit te blijven vormgeven, zoals mijn grootmoeder dat doet in de film met de winti-rituelen die ze in ere houdt. Dat raakte mensen diep”, zegt Leuwsha.
Bekendheid Suriname
‘Moeder Suriname – Mama Sranan’ heeft twee verhaallijnen: het persoonlijke verhaal van Leuwsha’s grootmoeder als wasvrouw met veel kinderen én de geschiedenis van Suriname door de ogen van haar grootmoeder. Dat het verhaal over de (koloniale) geschiedenis van Suriname internationaal herkenbaar zou zijn, had Leuwsha niet verwacht.
“Ik dacht wel dat de mensen zich zouden kunnen identificeren met het verhaal van een vrouw, een alleenstaande moeder die zich door het leven vecht. Dat is toch wel een universeel thema over vrouwen die hun gezin dragen en proberen vooruit te komen”, verklaart de filmmaker. In Bilbao bleek dat het verhaal van kolonisatie en veerkracht juist meer aansloeg. De bezoekers waren dan ook nieuwsgierig naar waar Suriname precies ligt.
De documentaire is, sinds de première in november 2023 op het Internationaal Documentaire Filmfestival Amsterdam, in verschillende landen – onder meer op televisie – vertoond. In Nederland stond ze vorige maand op de longlist voor de Gouden Kalf bij het Nederlands Film Festival in Utrecht. ]
Vanwege het uitsluitend gebruik van archiefbeeldmateriaal heeft het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid de film ingezonden voor een grote internationale televisieprijs op het gebied van archief. Leuwsha werkt momenteel aan een boek over de marronstrijder Boni dat volgend jaar uitkomt.

Filmmaker Tessa Leuwsha kreeg haar prijs door een jurylid uitgereikt. [: Sirano Zalman]