Lucierivier heeft post voor busi skowtu: ‘Leger en politie zouden hiervan gebruik kunnen maken’

door

Een weg komt nooit alleen. Dat hebben de meeste mensen ervaren die wonen langs een route waar een weg is aangelegd. Ook natuurbeschermingsorganisaties weten dat. Vandaar dat toen de granman der Trio-inheemsen Asongo Alalaparu, inmiddels wijlen, de noodklok luidde en Amazone Conservation Team Guianas (ACT) om hulp vroeg, de organisatie niet aarzelde. “De weg is nu weer dichtbegroeid, maar gezien de ontwikkelingen in het land met olie en gas zal dit gebied mogelijk weer in de belangstelling komen”, zegt ACT-directeur Minu Parahoe tegen de Ware Tijd.

Tekst en beeld Euritha Tjan A Way

Het is prachtig weer dinsdagmorgen wanneer de Cessna opstijgt vanuit Vortex Aviation Zorg en Hoop op weg naar Amatopo. Na twintig minuten vliegen zijn er geen huizen meer te zien. De toppen van de bomen lijken een groene deken te vormen die weelderig verspreid over het landschap ligt. Slechts onderbroken door bergtoppen en kronkelingen van rivieren is dit het beeld tot aan de landing in het inheemse gebied aan de Corantijnrivier.

“We weten dat er ook een betwist gebied is. Het zou dus goed zijn als de politie, de militairen of beide diensten hier aanwezig konden zijn”ACT-directeur Minu Parahoe

Een stevige wandeling verder komt de rivier in zicht. Hier op de grens met Guyana lijkt vrijwel geen activiteit te zijn. De trip vervolgt over de brede Corantijnrivier die er om elf uur ’s morgens spiegelglad en sereen bij ligt. Langs eilanden, rotsen en enkele stroomversnellingen wordt gevaren naar de monding van de Lucierivier. In tegenstelling tot Boven-Suriname- en de Marowijnerivier maken de mensen hier gebruik van aluminiumboten.

Verdachte activiteiten

Even later doemt aan de linkerkant een houten gebouw op. “Het is vorig jaar opgeleverd, maar wegens allerlei omstandigheden nemen we het nu pas in gebruik”, meldt Parahoe. Het betreft een twee verdiepingen tellend houten gebouw op ongeveer tweehonderd meter van de rivier. Het is een ranger-post waar de getrainde busi skowtu zoals de rangers worden genoemd, zullen verblijven.

Ze zijn getraind om te letten op verdachte activiteiten in de omgeving, zoals illegale jacht op beschermde diersoorten, stropen van bomen en andere vormen van criminaliteit die er, eigenlijk ‘achter Gods oog’ – zoals verafgelegen plekken vaak worden genoemd – plaatsvinden. “Hierachter liep de weg toen het nog begaanbaar was”, wijst Roy Ho Tsoi naar de achterkant van het gebouw waar te zien is dat het secundair bos betreft. Hij is jachtopziener en is namens de dienst Natuurbeheer mee, omdat de dienst ook heeft bijgedragen aan het trainen van de busi skowtu die de flora en fauna in het gebied moet monitoren.

Parahoe: “Granman Asongo Alalaparu had gezien wat voor overlast de weg vormde: illegale jagers, vissers, maar ook veel criminelen kwamen deze kant op. Ook veel afval werd achtergelaten. Na het verzoek van de granman om hier een post op te zetten hebben we geprobeerd dat te realiseren.”

Parahoe erkent dat het lang heeft geduurd, maar een gebouw opzetten in onbegaanbaar gebied is geen makkelijke taak. “We zijn daarom blij dat Gilbert Samuels, die zelf ook zijn vakantieoord Amatopo hier heeft opgezet, daartoe de infrastructuur en het materiaal had. ACT heeft het werk aan hem uitbesteed en dat heeft flink geholpen.”

Busi skowtu

Ook politiecommissaris Jeffrie van Cooten van de gewestelijke politie, Roberto Olieberg en Regilio Taweroe, beiden militair, zijn aanwezig. “Wij zijn komen kijken naar de situatie om het door te geven aan onze superieuren in de stad”, klinkt het uit de mond van alle drie.

Het liefst heeft ACT dat de overheid deze post ziet als een kans om haar aanwezigheid in het gebied te bestendigen. “Het gebouw is er al en we zitten dichtbij de grens met Guyana. We weten dat er ook een betwist gebied is. Het zou dus goed zijn als de politie, de militairen of beide diensten hier aanwezig konden zijn”, benadrukt Parahoe.

Het traditionele gezag onder leiding van hoofdkapitein Ipaiari Pepu zegt via de Trio-vertaler dat hij blij is met deze stap. “Ik heb de post van Coeroeni en die van Vier Gebroeders gezien. Ik ben blij dat ik deze ook heb gezien. Ik zou het fijn vinden als meer van onze kinderen busi skowtu konden zijn”, zegt hij met een brede glimlach.

ACT is in 2007 begonnen met het programma om Amazone Conservation-rangers te trainen in het Matawai-gebied. Dat programma heeft zij met de input van de lokale inheemsen en marrons versterkt. De organisatie heeft ook tijdens het EU  Local Actors for Change in the Hinterland dat in Brownsweg werd gedaan (vrouwelijke) busi skwotu getraind. “Nu hebben we geprobeerd deze groep te laten trainen tot algemeen buitengewoon agent van politie, maar de taal was een enorme uitdaging, dus we moeten een oplossing daarvoor zoeken”, legt Parahoe uit.

De post aan de Lucierivier is de tiende ranger-post van ACT in Suriname die in samenwerking met lokale gemeenschappen is opgezet. In het zuidoosten zijn er behalve aan de Lucierivier, nog in Coeroeni en de Vier Gebroeders een post. Naar verluidt is de grens met Brazilië op dertig minuten lopen van de post bij de Vier Gebroeders. De acht rangers die er zijn voor deze drie posten zullen rouleren. “Deze post is onze grootste, nu willen alle posten zo een gebouw als dit”, grapt Parahoe.

Om twee uur wordt de boottrip ingezet terug naar Amatopo. De rivier zit zo vol vis dat er één de boot in springt. Na aankomst in Amatopo wordt naar het vliegveld gelopen. De vliegreis terug geeft weer hoe de meer dan 90 procent bosbedekking die Suriname heeft eruitziet. Magnifiek!