Leidraad voor LGBTQ+ inclusieve gezondheidszorg

“LGBTQ+-personen hebben een verhoogd risico op suïcide, eenzaamheid en psychische klachten. Daarom is het van belang dat er in de zorg rekening wordt gehouden met deze doelgroep.” Dat zei psycholoog Eva Stroo van Mind Matters Foundation Suriname dinsdag tijdens de presentatie van ‘Protocollen LGBTQ+ inclusieve gezondheidszorg’ in Hotel Torarica. Er is besproken hoe inclusieve zorg in de praktijk kan worden gewaarborgd. Ook kregen zorgverleners concrete handvaten om dit te doen.

Tekst en beeld Edwien Bodjie

“Mensen die lesbisch, homo, biseksueel of transgender zijn of dergelijke gevoelens hebben, staan voor extra uitdagingen in vergelijking met anderen. Negatieve reacties, pesten en geweld komen veel voor. Dit maakt LGBT’ers kwetsbaar voor onder meer depressie en suïcide”, stelde Stroo. Deze problemen kunnen worden herkend aan signalen, zoals stress, stemmingswisseling, gedragsverandering en lichamelijke klachten.

“We leven in een tijd waarin mensen zich niet altijd identificeren als man of vrouw en waarin relaties niet per se bestaan uit een man en een vrouw”Giovan Djojosoeparto

Veel LGBTQ+-personen kampen met stigma en discriminatie, relatieproblemen en onzekerheid over hun identiteit. Dit heeft volgens haar een directe impact op het mentale welzijn. De ontwikkelde leidraad (het protocol) moet zorgprofessionals helpen bij het creëren van een inclusieve en veilige zorgomgeving voor mensen met diverse genderidentiteiten en seksuele oriëntaties. Er is ook een training ontwikkeld voor het onderwijs.

In het speciale dictaat ‘LGBTQ+ Inclusieve Zorg’ worden meerdere casussen, oplossingen, vragen en rollenspellen besproken. Voorbeeld: ‘Sam komt bij de huisarts met hoofdpijnklachten. Op de vragenlijst moet hij een geslacht aankruisen, maar voelt zich er ongemakkelijk bij, omdat er alleen ‘man’ en ‘vrouw’ staat. Tijdens het gesprek noemt de huisarts Sam meerdere keren ‘meneer’, maar Sam voelt zich hier niet prettig bij. Hij is non-binair en het is daarom ongepast om deze persoon steeds met ‘hij’ of ‘meneer’ aan te spreken.’

Belang gender inclusieve taal

Volgens Stroo wordt er in de zorg nog te vaak aangenomen dat iedereen binnen de traditionele man-vrouw rol valt. “Dat kan leiden tot psychische klachten en een verminderd vertrouwen in zorgverleners. Daarom is het belangrijk om gender inclusieve taal te gebruiken en bewust om te gaan met diversiteit in genderidentiteiten.”

Minderheidsstress – de stress die voortkomt uit discriminatie en sociale afwijzing – kan ernstige gevolgen hebben, zoals angst, depressie, zelfbeschadiging en suïcidaliteit. “In sommige gevallen kan het zelfs leiden tot posttraumatische stressstoornis”, voegde Stroo toe.

Door gender inclusieve taal te gebruiken, wordt de zorgkwaliteit verhoogd en het vertrouwen van cliënten vergroot. Dit draagt bij aan respect voor diverse genderidentiteiten en voorkomt misverstanden of medische fouten.

Daarom is het gebruik van genderneutrale taal van belang. Dit kan door te vragen naar de naam en voornaamwoorden van cliënten, heteronormatieve aannames te vermijden en naast ‘hij’ of ‘zij’ ook neutrale voornaamwoorden zoals ‘die’ of ‘hen’ te gebruiken. “Eigenlijk moeten we werken aan een volledig gender inclusieve zorg”, aldus Stroo.

Kleine stappen

Tijdens de presentatie/training werd de vraag gesteld hoe klaar Suriname is om deze veranderingen door te voeren? Op sommige plekken zijn al kleine stappen gezet. Toch wordt in openbare ruimtes nog steeds alleen verwezen naar ‘man’ of ‘vrouw’ en niet naar ‘transgender’.

Sommige hulpverleners houden al rekening met cliënten die zich niet als man of vrouw identificeren en passen hun taalgebruik aan. Daarnaast hijsen steeds meer bedrijven en instellingen de regenboogvlag tijdens Pride Month als teken van solidariteit.

Traditionele denkpatronen

“We moeten ervoor zorgen dat alle medewerkers, zoals artsen, verpleegkundigen en assistenten, jaarlijks training krijgen in LGBTQ+ inclusieve zorg”, zei Ulrich Weerwind, medewerker van het ministerie van Volksgezondheid, na afloop tegen de Ware Tijd. “Ik voel me betrokken bij deze nationale kwestie. De punten die hier zijn besproken, zal ik meenemen naar de minister. Ik hoop dat we zo snel mogelijk werken aan de uitvoering ervan.”

Volgens Giovan Djojosoeparto, zelf LGBT’er en hulpverlener bij Mind Matters Foundation, heeft Suriname nog een lange weg te gaan, maar is er hoop. “We leven in een tijd waarin mensen zich niet altijd identificeren als man of vrouw en waarin relaties niet per se bestaan uit een man en een vrouw. Dat is een uitdaging voor zorgverleners, omdat velen van hen zijn opgegroeid met traditionele denkpatronen”, concludeert hij.

Djojosoeparto begrijpt dat het tijd vergt om dit te veranderen, maar benadrukt dat de samenleving zich moet aanpassen aan nieuwe inzichten en uitdagingen. “Suriname is deel van de wereld en wereldwijd zien we dat de LGBTQ+-gemeenschap steeds meer wordt geaccepteerd en overheden inclusiviteit toepassen in hun beleid. We hebben in Suriname nog een lange weg te gaan, maar we komen er wel”, aldus de hulpverlener.

De presentatie/training werd georganiseerd door Mind Matters Foundation Suriname en stichting Projekta, in samenwerking met …

...