Laurens Neede: ‘Deze president kan geen land besturen’

Tekst en beeld Edwien Bodjie

ONVERWACHT — “De Paraplantages blijven van de Paranen. Ik ken deze president door en door en één ding is wel duidelijk: hij kan geen land besturen.” Dit stelde Laurens Neede, lid van de Federatie van Paraplantages (FPP). De federatie riep plantagebesturen en nazaten van Paraplantages zondag bijeen voor een spoedvergadering in het commissariaat van Para. De bijeenkomst stond in het teken van de inwerkingtreding van het nieuwe Burgerlijk Wetboek op 1 mei en de onrechtmatige gronduitgifte door de overheid.

De zaal was afgeladen. Mensen die geen plek binnen hadden, stonden rondom het gebouw en staken hun hoofd door de ramen om niets te missen. Ook leden van andere groeperingen die vechten voor grondenrechten waren aanwezig.

“A regering disi tyari unu na dor ai. Para doti kwetkweti yu no e kon. Unu gron no e go ini anu fu no wan sma“Overtoom-plantagevoorzitter Berryl Doornkamp

De federatie vreest dat de nieuwe wet de rechten van plantage-eigenaren en hun nazaten ernstig zal aantasten. Neede: “Deze wet is doorgedrukt, omdat de coalitie een meerderheid heeft in De Nationale Assemblee. Maar wij laten dit niet zomaar gebeuren. Onze voorouders kochten deze plantages zwart op wit voor hun nakomelingen.”

Verzet

Hij bekritiseerde de houding van de overheid. “Ze willen dansen, maar op de verkeerde muziek. Niet op de melodie van Para. Ze zijn er niet klaar voor. No wan lanti no e teki no wan gron dya na Para.” Deze woorden zorgden voor applaus van de aanwezigen.

Federatievoorzitter Wilgo Ommen wakkerde de emoties verder aan. “Bundeling is op dit moment, meer dan ooit, het sleutelwoord voor ons. De kritiek die we vaak horen, is dat wij niet bijeenkomen en elkaar niet begrijpen. Vandaag tonen we dat we dat wél kunnen. Laten we dat zo houden. We hebben geen boedelprobleem. We hebben nalatenschap. Door samen te werken, zorgen we ervoor dat onze gronden van ons blijven.”

Tijdens de bijeenkomst uitten diverse plantagebesturen en nazaten hun zorgen en spraken over plannen om zich juridisch en maatschappelijk te verzetten. Ze stelden dat het verlies van eigendomsrechten een historisch onrecht zou zijn, aangezien de gronden na de afschaffing van de slavernij in 1863 onder specifieke voorwaarden zijn aangekocht door voormalige tot slaaf gemaakten.

(lees verder onder de )

Federatievoorzitter Wilgo Ommen voert het woord.

Gronduitgifte

Patrick Kensenhuis, voorzitter van plantage Osembo en parlementariër van de NDP in Para, waarschuwde dat de overheid continu probeert gronden af te pakken. “Onze gronden zijn in gevaar door deze wet. Wij, de eigenaren, zijn niet betrokken bij het tot stand komen ervan. Deze gronden zijn door onze voorouders met bloed, zweet en tranen gekocht voor ons. Niemand pakt ze van ons af. Dit jaar moeten we tonen dat we een eenheid zijn en beschermen wat aan ons is achtergelaten.”

Berryl Doornkamp, voorzitter van plantage Overtoom, sloot zich daarbij aan en sprak fel: “A regering disi tyari unu na dor ai. Para doti kwetkweti yu no e kon. Unu gron no e go ini anu fu no wan sma. Winsi sortu wet kan kon mek a kon, maar a no gi Para.” Buiten de zaal werd instemmend gereageerd.

Naast het BW werd de omstreden gronduitgifte door de overheid besproken. De federatie stelt dat er sprake is van onrechtmatige uitgifte van plantagegronden aan derden, zonder overleg met de rechtmatige erfgenamen. Ze eisen dat deze uitgiften worden teruggedraaid en dat plantagebewoners worden betrokken bij beslissingen over eigendom.

Vervolgstappen

De federatie riep erfgenamen op om zich juridisch en sociaal te verenigen en zich sterk te maken tegen de maatregelen. “We moeten duidelijk maken dat dit niet zonder verzet zal gebeuren”, zei Ommen. Tijdens de vergadering werden vervolgstappen besproken om de belangen van de plantagegemeenschappen te beschermen.

Jurist Olton Zebeda probeerde de gemoederen te bedaren en legde uit: “Er is geen reden tot paniek. Er komt geen toe-eigening van boedelgrond. Jullie moeten echter wel je huiswerk maken en de percelen claimen. Dat is de manier om ze veilig te stellen. Neem zelf jullie rechtspositie in handen, dan gebeurt er niets. Als jullie handelen volgens het wetboek, komt niets in gevaar.” Deze woorden stuitten op weerstand bij aanwezigen. “De gronden behoren ons toe, we hoeven niets te claimen”, riep iemand verontwaardigd.

Ook Ferdinand Welzijn, jurist en nazaat van een plantage-eigenaar, trachtte de emotionele reacties te temperen. “Wan ogri o tyari wan bun. A bun sani o tyari na bundeling. We moeten zaken rationeel aanpakken, niet emotioneel worden. Want daar wacht de tegenpartij op, klaar om olie op het vuur te gooien.”

De oproep aan het einde van de vergadering was duidelijk: er komt actie. “Deze week nog moeten we naar de president met een petitie”, stelde Neede tot slot. Andere voorzitters van plantagebesturen …

...