Koersfluctuaties mysterieuze materie

door

ER IS GEEN enkele fiscale en monetaire reden voor de stijging van de wisselkoersen die enkele weken terug is ingezet. Maar het feit dat de retentieregeling eigenlijk nooit heeft gewerkt, en nu ook niet werkt, creëert wel een schaarste aan dollars. Dit komt omdat mensen de beschikbare dollars opkopen en ermee speculeren. Vandaar dus dat de retentieregeling strenger zal worden toegepast dan hiervoor het geval was. Dit was in een nutshell de uitleg van de monetaire autoriteiten over de recente koersstijging.
Heel veel woorden en omwegen om eigenlijk te zeggen dat de regering en de monetaire autoriteiten geen idee hebben hoe de stijging is begonnen. Een paar maanden geleden, in mei, toen de koers daalde, wist minister Stanley Raghoebarsing van Financiën en Planning dat die kwam door “het succes van het herstelprogramma”.

Het zijn financiële en politieke belangen, die ook ervoor zorgen dat de koers omhooggaat

In september zei de minister nog op een vrij zorgeloze toon dat er geen verdere koersstijging zal plaatsvinden. Twee maanden later, na de uitbetaling van de leerkrachten eind oktober, is de minister zodanig bezorgd dat de procureur-generaal wordt ingeschakeld voor exporteurs die zich niet willen houden aan de regels van de retentieregeling. Dus zijn die nu, na zoveel weken, wel de bosdoener?
Maurice Roemer, governor van de Centrale Bank van Suriname (CBvS), zei dat Suriname een samenleving is waar er allerlei belangen bestaan. “Het zijn financiële en politieke belangen, die ook ervoor zorgen dat de koers omhooggaat”, klonk het zonder verdere uitleg. Wat de burger daarmee moet is de vraag.
Roemer zei ook dat de CBvS de koers bepaalt. En toch is er een zwevende koers die wordt bepaald door vraag en aanbod. De koers was zo zwevend, dat enkele weken terug de douane, een overheidsdienst, de douanekoers zelfs hoger vaststelde dan de koers bij de CBvS. Hoe zou de governor dat dan verklaren? Of zitten er politieke belangen bij de douane? In ieder geval heeft niemand gezegd dat die notering toen te hoog was.
En over de government take moet er niet nodeloos een discussie komen vond Raghoebarsing. Toch had deze zelfde minister gezegd dat er een bepaald systeem was bij het bepalen van de pompprijs. Als de wereldmarktprijs zou stijgen dan zou de government take afnemen om de consument te sparen. Nu daar de prijs aan de pomp een stijgende tred vertoont, moet niet nodeloos worden gediscussieerd, stelt de minister. Opmerkelijk is wel dat het bijna eindeloos discussiëren over de EBS-tarieven een uiteindelijke daling van de prijs bewerkstelligde.
Hoewel er misschien geen causaal verband is, moet wel worden aangetekend dat een hogere koers de overheid wel meer doet verdienen, zeker bij de import van producten. Enige tijd terug vertelde Raghoebarsing ook dat de staat geen geld heeft om uitgaven te doen. Hij kwam daarna daarop terug, maar het zet toch aan tot denken.
Al met al is duidelijk dat na drie jaar een IMF-programma te hebben doorstaan het de monetaire autoriteiten niet is gelukt de koersbewegingen zodanig te bestuderen om precies te weten waar de fluctuaties door komen. Of ze weten het maar zeggen het niet om zo de ‘onnodige discussie’ uit de weg te gaan.