Kindertekeningen en opstellen uit 1975 onthullen unieke blik op onafhankelijkheid

door

“We vinden het heel belangrijk dat deze verhalen beschikbaar blijven voor het grote publiek en vooral voor jongeren in Nederland en Suriname.” Dat zegt Chayenne del Prado in gesprek met de krant. Zij doet onderzoek naar mensen die in 1975, kort na de onafhankelijkheid, tekeningen en opstellen maakten voor het tijdschrift Samsam. Del Prado is verbonden aan Museon-Omniversum, een kindermuseum in Den Haag.

Tekst Edwien BodjieADVERTISEMENT

Beeld Museon-Omniversum

In aanloop naar de herdenking van vijftig jaar Surinaamse onafhankelijkheid in 2025, werd in de collectie van Museon-Omniversum een bijzondere vondst gedaan: 181 kindertekeningen en opstellen uit 1975, het jaar waarin Suriname onafhankelijk werd. Deze werken, gemaakt door leerlingen van de Julianaschool, O.S. Blauwgrond in Paramaribo en de St. Bernardusschool in Bernharddorp, geven een unieke inkijk in hoe kinderen destijds deze historische gebeurtenis beleefden.

“We willen weten of ze geworden zijn wat ze destijds opschreven als hun droomberoep, maar vooral ook hoe ze nu terugkijken op die historische dag”

Del Prado noemt het vastleggen en delen van deze verhalen ‘van grote waarde’. “Het archiveren van materiaal en praten met jongeren is essentieel, want zonder ervaringen en herinneringen weten zij niets over vroeger. Mijn werk draait echt daarom. Het is belangrijk om dingen te bewaren. Mensen stellen dat zeer op prijs, en het raakt hen. Dat is goed om te zien.”

Stem laten horen

De tekeningen en opstellen vormen de basis voor een tentoonstelling die Museon-Omniversum voorbereidt. Het museum zoekt de toenmalige makers om met hen te praten over hun herinneringen aan de onafhankelijkheid en hoe zij dit moment vijftig jaar later ervaren. “We willen weten of ze geworden zijn wat ze destijds opschreven als hun droomberoep, maar vooral ook hoe ze nu terugkijken op die historische dag,” vertelt Del Prado.

De collectie omvat aangrijpende verhalen. “Eén kind schreef bijvoorbeeld over de diversiteit in Suriname en reageerde verbaasd op de vraag ‘wat vind je van andere rassen?’ met: ‘meneer, waarom vraagt u mij dit? Wat moet ik van ze vinden?’ Dat laat zien hoe vanzelfsprekend het voor hen was om in een multiculturele samenleving te leven.”

De persoon die dit schreef, woont inmiddels in Nederland en sprak recent met Del Prado. “Ze vertelde me dat diversiteit alles was wat ze kende. Voor haar was het normaal dat mensen samenleefden en ze vond het vreemd dat iemand van buitenaf daar een vraag over stelde.”

Het museum heeft inmiddels contact gelegd met nog meer oud-leerlingen die nu in Nederland wonen, onder wie meneer Willemzorg, mevrouw De Miranda en meneer Abas. “Ik noem deze namen in de hoop dat mensen die bijvoorbeeld met hen op school gezeten hebben hun eigen verhaal willen delen. Zij waren enthousiast om hun herinneringen te delen. Nu willen we ook in contact komen met degenen die nog in Suriname wonen.”

Naast de makers zelf worden ook oud-leerkrachten en anderen die deze periode bewust hebben meegemaakt uitgenodigd om hun ervaringen te delen. “Iedereen die iets waardevols kan vertellen over deze tijd, is welkom. We willen de stem van de mensen in Suriname laten horen,” benadrukt Del Prado.

Persoonlijke drive

Del Prado heeft een sterke persoonlijke motivatie voor dit project. “Ik ben door mijn werk uitgekozen als trekker en verbinder van dit onderzoek. In 2000 werden de tekeningen gedoneerd door iemand die verbonden was aan Samsam. Ik heb Arts and Culture Studies gestudeerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, maar ik doe dit niet alleen omdat ik toevallig bij het museum werk. Dit komt echt vanuit mijn innerlijke drive.”

“Dit project gaat niet alleen over herinneringen, maar ook over het levend houden van de geschiedenis voor toekomstige generaties“

Haar band met Suriname speelt hierin een grote rol. “Mijn ouders zijn in de jaren ‘90 naar Nederland verhuisd, en ik ben er geboren. Maar ik ben heel Surinaams opgegroeid. In plaats van Disney lieten mijn ouders mij naar ‘Wan Pipel’ en ‘1 en 1 is 3’ kijken. Nu ik dit mag doen, meewerken aan de expo, voelt dat als iets heel bijzonders. Mijn band met Suriname wordt hiermee nog sterker.”

Tijdens haar zoektocht ontmoette Del Prado in Suriname eindelijk iemand die een opstel had geschreven. “Het was een bijzonder moment om te zien hoe iemand reageert op iets dat zij vijftig jaar geleden als kind heeft gemaakt. Zij wist niet eens meer dat het nog bestond. Dan zie je de verbazing en emotie – hoe mooi is dat?” aldus Del Prado.

Oproep

De gesprekken worden vastgelegd op video en zullen te zien zijn in Museon-Omniversum, het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid in Hilversum en het nieuwe Suriname Museum in Amsterdam. De tentoonstelling opent op 9 november 2025 in Den Haag, en er wordt gekeken naar mogelijkheden om ze ook in Suriname te presenteren.

“Ik doe mijn best om de tentoonstelling zo toegankelijk te …