Keuzestress

door

MONSIEUR JEANETTE / Christio Wijnhard
In Nederland ben ik geconfronteerd met iets nieuws, dacht ik. Het gaat om ‘keuzestress’. Dus wanneer men gestrest raakt omdat men moet kiezen tussen verschillende opties. Vaak is dat wanneer die keuze direct moet worden gemaakt. Bijvoorbeeld wanneer je iets wil bestellen in een restaurant. Keuzestress heb ik in Suriname op een andere manier ervaren.

Het is ook iets heel anders dan in Nederland. Daar gaat het inderdaad over zaken als wat te gaan eten. Wil je Iraans, Turks, Marokkaans, Indiaas, Italiaans, Spaans, Egyptisch, Mexicaans, Eritrees, Grieks of Surinaams. En als je dan Surinaams kiest, wil je dan Chinees-Surinaams, Hindostaans-Surinaams, Javaans-Surinaams of Creools-Surinaams?

Ga ik bijvoorbeeld echte Surinamers gebruiken voor een propagandafilm? Of ga ik alles AI-generated doen omdat het me dan geen geld kost en de inhoud ook AI-manipulated is?

Wat ook keuzestress geeft, is of je dan vervolgens het eten zelf gaat halen, op locatie gaat eten of het gaat laten bezorgen. Keuzes, keuzes, keuzes en ja, die geven stress. Het is één van de uitingsvormen van over over-ontwikkeling, denk ik.
In Suriname is keuzestress iets anders. Van een ander niveau zelfs. Zoals we onszelf profileren op sociale media krijgen we keuzestress van zaken die dat helemaal niet zouden moeten geven!
Ga ik met die getrouwde man of niet? Ga ik met dat meisje van dertien naar bed of zeg ik haar dat het ongepast is van mij als veertigjarige? Ga ik mezelf verrijken ten koste van de gehele gemeenschap? Ga ik stelen uit de staatskas of het geld erin laten, zodat we de jongeren en bejaarden beter kunnen verzorgen? Ga ik dezelfde fouten maken als de Europeanen of ga ik mijn hersenen gebruiken om een nieuwe status quo te bewerkstelligen?
Ja, okay daar zaten een paar tussen die wel keuzestress verdienen. Daarmee doel ik niet op die van de getrouwde man of het minderjarige kind. Wie bij die vragen keuzestress ervaart, mag zich melden bij de hemelpoort.
Wellicht is keuzestress een basisemotie van ons als mensen. We hebben toch allemaal de dagelijkse strijd tussen goed en kwaad die wij in ons innerlijk voeren. Ga ik die mensen die voorpiepen in de rij pampaneren of ga ik rustig doorademen en tot tien tellen, want het is zo iets kleins? Ga ik die gevonden portemonnee teruggeven? Ga ik het niet teruggeven? Ga ik het teruggeven met een aangepaste inhoud, zodat ik brood kan kopen voor mijn kinderen? Of ga ik die aangepaste inhoud inzetten om een lekker geurtje te kopen?
Wat is ethisch om te doen? Ga ik bijvoorbeeld echte Surinamers gebruiken voor een propagandafilm? Of ga ik alles AI-generated doen omdat het me dan geen geld kost en de inhoud ook AI-manipulated is?
Keuzestress zou in principe altijd moeten leiden tot een ethische keus in welke context dan ook. Het is jammer dat het bij ons niet het geval is. Ondanks de vele gebedshuizen en de ontelbare momenten waarop men heilige woorden uitspreekt, is ethiek ver te zoeken in ons land.
Keuzestress leidt bij ons tot onethische keuzes. Juist omdat we geen verantwoordelijkheid hoeven af te dragen. Niet aan onszelf, niet aan de gedupeerden, dus ons als gemeenschap. En al helemaal niet aan God of Allah, omdat die ons toch altijd vergeeft.
Daarnaast schuiven we onze verantwoordelijkheden altijd af. Op wie? Tja, dat geeft dan ook weer keuzestress hè. Is het nou Bouta’s schuld? Chans schuld? Satans schuld? Of toch echt onze eigen schuld?.
christiowijnhard@gmail.com