Kan nieuw leiderschap een duurzaam pad uitzetten?

De Illusie van Financiële ZekerheidPresident Santokhi verwijst herhaaldelijk naar Surinames kasreserves als een teken van stabiliteit. Tsang onthult echter een nuchtere realiteit:“DIE KASRESERVE BESTAAT VOOR EEN GROOT DEEL UIT RESERVES VAN DE BANKEN EN HET ANDER DEEL KOMT VAN EEN LENING. DE KASRESERVE IS NIET TOEGENOMEN OMDAT ER MEER IS GEPRODUCEERD, NOCH ZIJN DE BUITENLANDSE SCHULDEN AFGELOST.”De geprezen reserves zijn volgens hem eerder het resultaat van bijboekingen van IMF COVID STEUN USD 175MILJOEN, IMF Leningen en IDB leningen, dan van daadwerkelijke economische vooruitgang. Ondertussen dreigt de last van Open Markt Operaties (OMO) de staatsfinanciën verder te verzwaren, waardoor de volgende regering opnieuw met schuldeisers zal moeten onderhandelen.Ongunstige Deals en een Mislukt Sociaal NetDe huidige regering heeft volgens Tsang Suriname opgezadeld met afspraken zoals het Value Recovery Instrument (VRI), “waarbij de bondholders ruim USD 787miljoen extra gegarandeerd zullen krijgen uit de inkomsten van block 58.” Dit is inmiddels ook bevestigd in het IMF article IV report van januari 2025. Hierdoor is de beleidsruimte voor de toekomst beperkt. Het door het IMF gesteunde herstelprogramma heeft volgens hem gefaald: “Zelfs het IMF heeft erkend dat het sociale programma van het herstelplan volledig is mislukt. De burger is verarmd, enkel om de monetaire reserves aan te vullen.”Voorbereiden op een Onzekere ToekomstAangezien olie-inkomsten pas in 2028 of later worden verwacht, benadrukt Tsang dat Suriname nu haar economische basis moet verbreden. “De samenleving zal op verschillende gebieden getraind en begeleid moeten worden om zich voor te bereiden op ‘oil and gas’,” stelt hij. Daarnaast zal goed rekening gehouden moeten worden met een duurzaam beleid om lokaal ondernemerschap en jongeren beleid toe te voegen. “Local content moet verankerd worden in wet en regelgeving om ons allen te verzekeren dat wij als natie alle mogelijkheden krijgen om ons land en natie te ontwikkelen”.Hij wijst op toerisme als een essentiële, onderbenutte groeimotor: “Elke toerist, vooral uit Nederland, besteedt gemiddeld 1000 euro. Een potentieel van 500.000 toeristen per jaar betekent al gauw 500 miljoen euro jaarlijks in de samenleving.” Het strategisch toerismeplan dat onder het vorige NDP-kabinet werd ontwikkeld, is volgens hem verwaarloosd, en de pandemie heeft de sector verder onderuitgehaald.Voorbij Olie:De Noodzaak van Economische Diversificatie“Eigenlijk moeten wij ons niet volledig focussen op ‘oil and gas’, maar vooral het toerisme verder ontwikkelen,” waarschuwt Tsang. “Suriname heeft zoveel potentie op toeristisch gebied, we hebben unieke ‘selling points’ zoals ongerepte flora en fauna, een historische binnenstad, een mengelmoes van culturen en religies welke tot uiting komt in culinaire hoogstandjes in de regio.”Hij pleit ervoor wetten te maken die toekomstige inkomsten uit de extractieve sector investeren in duurzame sectoren: “Als de oliemiljarden eindelijk binnenkomen is het meegenomen, en uiteraard moet je er op inspelen door wetten en regels te maken om onder andere de inkomsten uit de niet-duurzame mijnbouw, aan te wenden om de duurzame sectoren als toerisme en landbouw te stimuleren.”Devaluatie:Beleidskeuze of Valkuil?Tsang uit scherpe kritiek op het monetaire beleid van de regering-Santokhi: “De koers van SRD 7,52 voor 1 USD werd al in september 2020 verhoogd naar SRD 14,30, amper twee maanden na hun aantreden.” Dit leidde tot een verdubbeling van de wisselkoers, inflatie en afnemende koopkracht, terwijl lonen achterbleven.“Elk begrotingstekort leek te zijn opgevangen met een nieuwe devaluatie,” stelt hij. “Daarnaast zijn friends en family speculanten schatrijk geworden in korte tijd door met toestemming van de deviezencommissie vele miljoenen euro’s naar Miami te brengen om te wisselen in Amerikaanse dollars. De grote projecten in de miljoenen US dollars worden steevast gegund onder non-transparante aanbestedingen, kennelijk aan friends and family. Terwijl de reguliere taken van de overheid voor onderwijs, gezondheidszorg, veiligheid voor de burgers zwaar zijn verwaarloosd. Dit zijn gevolgen van beleidskeuzes waar het volk niet de prioriteit is.”Het IMF-Programma:Reddingslijn of Dwangbuis?Ondanks officiële verklaringen over crisisherstel ziet Tsang het IMF-programma als “een instrument van neokolonialisme.” Hij stelt: “Westerse landen gebruiken het om landen met grondstoffen te controleren, zodat ze deze grondstoffen goedkoop kunnen verkrijgen.”Voor Tsang is Suriname ’s relatie met het IMF simpelweg een nieuwe vorm van lenen: “Wat we moeten beseffen is dat IMF ook een lening is en dat Suriname niets anders is dan een klant van het IMF.”Transparantie en Verantwoording: De Ontbrekende SchakelsTsang betwist het verhaal dat de regering 1,4 miljard dollar heeft gespaard: “Van dat bedrag is USD 800 miljoen afkomstig van de banken. Bovendien is uit alle rapporten van internationale en nationale gerenommeerde instituten, gebleken dat de vorige regering USD 585 miljoen had achtergelaten.”Het ontbreken van begrotingsverantwoording sinds 2021 roept volgens hem dringende vragen op: “De Rekenkamer klaagt dat sinds 2021 geen enkele begrotingsverantwoording is afgelegd. Sterker nog over het begrotingsjaar 2021 is een afkeurende verklaring afgegeven over de bestedingen en inkomsten van de regering. …