Kabinet-Simons: een reële belofte of status quo?

door

Nu de naam van mevrouw Simons steeds vaker genoemd wordt als de gedoodverfde presidentskandidaat, dient zich een cruciale vraag aan: betekent haar aanstaande leiderschap daadwerkelijk een breuk met het verleden, of zal Suriname opnieuw vervallen in oude patronen van politieke zelfbehoud?Mevrouw Simons heeft bij herhaling aangegeven te willen breken met het bekende ‘familie en vrienden’-beleid en corruptie actief te willen bestrijden. Haar belofte van integer bestuur en politieke vernieuwing is niet zonder gewicht. Het is precies deze belofte waar de samenleving houvast aan probeert te vinden in een tijd van aanhoudende institutionele verzwakking, vriendjespolitiek en verlies van vertrouwen in het openbaar bestuur.Deze belofte zal in de praktijk worden getoetst aan twee directe voorwaarden.In de eerste plaats zal zij moeten aantonen dat partijleden die zich in het verleden ernstig hebben misdragen géén ruimte meer krijgen in het machtscentrum. In de tweede plaats zal zij haar eigen positie als partijvoorzitter moeten consolideren. Zonder controle over haar structuren, wordt elke belofte tot hervorming een loze. Dit zijn geen abstracte voorwaarden, maar directe politieke realiteiten.De afgelopen jaren hebben pijnlijk duidelijk gemaakt hoe politieke uitsluiting, netwerken van loyaliteit en misbruik van benoemingsbeleid structurele schade hebben toegebracht aan het vertrouwen van burgers. Meerdere kabinetten hebben beloofd het anders te doen, en vervolgens exact dezelfde mechanismen in stand gehouden of zelfs versterkt. De vraag is dus niet of mevrouw Simmons het anders wil, maar of zij het anders kán.De context waarin een eventueel kabinet-Simons aantreedt, is bovendien niet neutraal. De democratische instellingen zijn zwak, de rechtsstaat staat onder druk en de economie bevindt zich in een kwetsbare situatie. Opnieuw dreigt een eenzijdige afhankelijkheid, dit keer van olie en gas. De samenleving is moe en wantrouwend geworden. Zij zal zich niet opnieuw laten sussen door politieke taal.De ruimte voor verandering is er wel degelijk. Maar die vereist leiderschap dat niet alleen appelleert aan hoop, maar ook bereid is de prijs van vernieuwing te betalen. Confrontatie met de eigen achterban, het weigeren van politieke gemakzucht en het bouwen van duurzame instituties zijn allemaal onderdeel hiervan.Suriname heeft geen behoefte aan een nieuw gezicht met oude reflexen. Als mevrouw Simons werkelijk het verschil wil maken, zal zij dat allereerst moeten tonen in wie zij buiten de deur houdt — niet in wie zij aan tafel zet.J. Day