Judith de Kom, dochter van Anton de Kom, publiceert boek

door

Voor een select gezelschap heeft Judith de Kom, samen met filmmaker/schrijver Ida Does het nieuwe boek ik omhels je onafgebroken gepresenteerd. Het boek bestaat uit brieven, opgetekend door Ida Does, waarin Judith de Kom (93) terugblikt op haar leven, waar de zoektocht naar haar vader als een rode draad doorheen loopt. Ze wendt zich tot haar ouders en broers, jeugdvrienden, de verzetskameraden van haar vader, haar voormoeder Azemia, die in slavernij werd gehouden op de suikerplantage Molhoop in Suriname, en andere betekenisvolle mensen.

Voor een muisstille zaal in het Haagse Mauritshuis, las de 93-jarige Judith de tekst op uit haar poëzie-album, daarin opgeschreven in 1940 door haar vader, speciaal voor haar. Bij de laatste zinnen namen tranen van ontroering even de overhand toen de boodschap van Anton de Kom aan zijn enige dochter, de zaal vuldenliefde voor dit land, mensen en natuur,Judith, hierdoor wordt je geest zo grootGedurende je hele schone levensduurWant liefde is meer soms,dan het dagelijks brood.Je vader AdeKom.Judith vertelde dat zij dit versje als kind nooit goed kon plaatsen, maar later begreep dat dit een belangrijke levensopdracht inhield die haar vader haar had meegegeven. De kracht van liefde. 

Op de boekpresentatie werd verder gesproken door Ida Does, die stilstond bij de bijzondere samenwerking tussen haar en Judith de Kom. ‘Judith wilde een boek en vroeg mij daarbij als directe bondgenoot. Wat er volgde was een ontelbaar aantal gesprekken tussen ons, het doornemen van ordners en mappen, plakboeken en fotoboeken, de boekenkast, allemaal materiaal dat Judith gedurende decennia had verzameld. Notitieboekjes en blaadjes met soms alleen maar namen en telefoonnummers, en een andere keer weer tekstuele ontboezemingen of krabbels van de vrouw die ik ken als de enige dochter van onze held Anton de Kom, maar ook de dochter van Nel Borsboom, de heldin in kleiner en onbekender verband, namelijk in het gezinsverband van Judith, en haar broers Ad, Cees en Ton. En ik luisterde en luisterde, net zolang totdat ik haarfijn kon aanvoelen wat er in haar hart stond gegrift. Een soort magie waar geesten elkaar ontmoeten.’

Judith de Kom werd in 1931 geboren als het vierde kind van Anton de Kom en Petronella Borsboom. Judith was twee jaar oud toen het gezin naar Suriname verhuisde, waar haar vader het middelpunt werd van historische antikoloniale protesten in Paramaribo.

Na de verbanning van haar vader door de toenmalige koloniale overheid, woonde het gezin in Den Haag. Al snel publiceerde Anton de Kom zijn iconische boek Wij Slaven van Suriname (1934). Judith was dertien toen haar vader in 1944 op een dag niet thuiskwam. Anton de Kom was actief in het verzet tegen de nazi’s. Judith bracht de hongerwinter in onzekerheid door. Pas zestien jaar later werden de stoffelijke resten van Anton de Kom gevonden in een massagraf bij concentratiekamp Sandbostel, hij werd herbegraven op het Nationaal Ereveld in Loenen. Voor zijn verzetswerk werd hem postuum het verzetsherdenkingskruis toegekend.

Uit dit unieke egodocument rijst een beeld op van een leven dat getekend lijkt door onrecht, oorlog, racisme en strijd, maar dat meer nog een ode is aan doorzettingsvermogen, rechtvaardigheid, vrijheid en vrede.Onder de aanwezigen bij de boekpresentatie was ook Prof.Dr. Guno Jones, hoogleraar Anton de Kom leerstoel aan de Vrije Universiteit.Hij schreef een speciaal nawoord voor het boek :‘ De brieven illustreren op ongekend indringende wijze de relevantie van familiegeschiedenis voor ons begrip over de geschiedenis van slavernij, kolonialisme en hun doorwerkingen.’

De besloten boekpresentatie vond plaats in het Haagse Museum Mauritshuis, waar die dag ook officieel een citaat van Anton de Kom werd onthuld , waarin De Kom refereert naar de houten betimmering van het Haagse Mauritshuis en zich direct richt tot de witte bezoekers: “Wanneer gij dan vol bewondering voor die betimmering stil staat, verzoeken wij u te bedenken hoe het onze moeders waren, die met deze zware last op hun hoofden dag in dag uit sjouwden over heuvelachtige terreinen door poelen en moerassen, altijd bedreigd door de zweep die uw voorouders hanteerden.’

Het boek is uitgegeven door Alfabet Uitgevers en omvat twee fotokaterns met foto’s uit het familiearchief De Kom
Ik omhels je onafgebroken.Brieven aan haar vader Anton de Kom en andere dierbaren opgetekend door Ida Does | Judith de Kom en Ida Does | Gebonden, 176 pagina’s,
https://www.alfabetuitgevers.nl/boek/ik-omhels-je-onafgebroken/ISBN 978 90 213 4271 9, € 19,99 | ISBN e-book 978 90 213 4272 6, € 12,99 | Auteursfoto: Shehera Grot | Verschijnt 12 september