John Hawker legt leven muzikant Rudi Spa in boek vast

door

‘Ik verloor een broer, maar kreeg er ook één bij’

Rudi Spa is een icoon in de Surinaamse muziek- en cultuurwereld. Zijn muzikale reis begon bij de jongensgroep Boys Brigade van de Evangelische Broedergemeente Suriname, waarna hij uitgroeide tot dé topschuiftrombonist van Suriname. Toch was zijn verhaal tot vóór kort nauwelijks bekend. Met ‘De missie van Rudi Spa’ brengt auteur John Carlo Hawker daar verandering in. “Dit boek is mijn bijdrage aan het behoud van ons immaterieel cultureel erfgoed”, zegt hij tegen de Ware Tijd.ADVERTISEMENT

Tekst Audry WajwakanaADVERTISEMENT

Beeld privécollectie

Met ‘De missie van Rudi Spa’ maakt Hawker zijn debuut als schrijver. Zijn boek gaat over één van Surinames bekendste trompettisten. Het begint met de muzikale impulsen die Spa van huis uit meekreeg. Maar ook ingrijpende gebeurtenissen komen aan bod, zoals de dood van zijn vader en twee ooms die verdronken in de Surinamerivier in 1974 – een verlies dat diepe sporen naliet bij de toen 22-jarige Spa.

“We zaten met wat bakabana’s aan de waterkant toen Rudi me vroeg of ik zijn levensverhaal wilde opschrijven”

Daarnaast beschrijft Hawker de ambtelijke carrière van Spa. Hij was onder meer medewerker Organisatie & Management op het ministerie van Binnenlandse Zaken, directeur Personeel & Algemeen bij Defensie en hij heeft verder gewerkt op het directoraat Cultuur. Ook aan zijn gezinsleven besteedt de auteur aandacht, evenals de waarden die de muzikant aan zijn kinderen heeft proberen over te dragen. Een belangrijk hoofdstuk is gewijd aan Spa’s muzikale loopbaan.

Hoe het begon

“Zijn jongensdroom ontstond toen hij als kind suiker ging kopen bij een winkel in de Anniestraat”, schrijft Hawker. Op de terugweg hoorde hij in de verte de Tris-muziekkapel en hij raakte in een muzikale trance. Hij volgde de stoet tot het Oranjeplein, het huidige Onafhankelijkheidsplein. Thuis kreeg hij een aframmeling van zijn oma, omdat hij te laat was, maar dat nam hij voor lief.

Het was die belevenis met de militaire kapel waarmee zijn droom ontstond om een muziekband te beginnen met veel blazers. Die droom werd werkelijkheid met de oprichting van Orquestra Alafa, een muziekgroep die – zoals de naam suggereert – van alle markten thuis is. Spa’s muzikale invloeden, van stichtelijke muziek op zondagochtend tot Latijns-Amerikaanse klanken, vormen het fundament van zijn stijl.

(lees verder onder de )

Rudi Spa (l) met Orquestra Alafa.

Het boek belicht ook zijn internationale projecten, waaronder culturele uitwisselingen met Frans-Guyana en Suriname-weekends op Trinidad en Tobago, samen met Oswaldo ‘Osje’ Braumuller (1947-2024). “Zij zagen muziek en de Surinaamse keuken als vormen van culturele diplomatie – een manier om economische betrekkingen te bevorderen”, benadrukt Hawker.

Een emotioneel hoogtepunt in het boek is het overlijden van zus Mildred. Terwijl Spa aanwezig was bij de begrafenis van Hawkers moeder in Nieuw-Nickerie, kreeg hij het bericht dat zijn zus, die in Nederland woonde en kanker had, was uitbehandeld. Haar wens was om haar broer nog één keer te zien. Spa vloog naar Nederland, bezocht haar in het hospice en zong daar ‘Unforgettable’ van Nat King Cole. Kort daarna overleed zijn zus. “Dat moment raakt je en het moest in het boek”, verklaart Hawker.

In het slothoofdstuk vertelt Spa hoe hij met zijn kleindochter Tanisha hetzelfde nummer – nu de versie van Nat King Cole en dochter Natalie – zong en ook de Surinaamse versie van ‘What a Wonderful World’. Deze versie is van Guilhermo Creebsburg, bekend van diverse Suripop-songs.

Idee

De band tussen Spa en Hawker ontstond meer dan veertig jaar geleden. In het boek beschrijft de auteur niet alleen Spa’s muzikale en ambtelijke loopbaan, maar ook de bijzondere vriendschap die ontstond in een van de donkerste periodes van zijn leven.

Op de ochtend van 12 maart 1982 verloor Hawker zijn broer Wilfred door een standrechtelijke executie, door het militaire regiem, na een mislukte coup. De twee mannen werkten destijds beiden op het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Spa ontfermde zich over Hawker toen die naar huis terugkeerde, een gebaar dat de basis legde voor hun meer dan langjarige vriendschap. “Ik verloor een broer, maar later bleek dat ik er weer eentje bij had gekregen”, blikt Hawker terug op dat moment.

De vriendschap ontwikkelde zich in verschillende fases. In 1993 emigreerde Hawker naar Nederland. In 2011 kreeg de vriendschap een nieuwe impuls toen hij op vakantie was in Suriname. Spa nodigde hem uit om mee te gaan naar Nickerie, waar Hawker het archief van Cultuur mocht digitaliseren. “Dat voelde als iets waardevols – erfgoed dat dreigde verloren te gaan”, zegt hij.

Het idee voor de biografie ontstond in november 2013, tijdens een ontspannen ritje naar Groningen in het district Saramacca. “We zaten daar met wat bakabana’s aan de waterkant toen Rudi me vroeg of ik zijn levensverhaal wilde opschrijven”, herinnert Hawker zich. “Hij zei: ‘Als …