Jamaicaanse regering wil koning Charles afzetten

door

De Jamaicaanse regering heeft een wetsvoorstel ingediend om koning Charles als staatshoofd te vervangen. Dit voorstel, dat binnenkort in het Jamaicaanse parlement wordt besproken, maakt deel uit van een breder streven naar volledige dekolonisatie. Jamaica werd in 1962 onafhankelijk, maar heeft – net als 13 andere voormalige Britse koloniën – nog steeds de Britse monarch als officieel staatshoofd.
De roep om het afschaffen van de monarchie is al jaren groeiende in Jamaica. De discussie hierover kreeg een impuls na het besluit van Barbados in 2021 om de Britse monarchie af te schaffen en een republiek te worden. Premier Andrew Holness heeft sindsdien duidelijk gemaakt dat Jamaica hetzelfde pad wil bewandelen en volledige onafhankelijkheid nastreeft.
Geschiedenis en herstelbetalingenEen belangrijk argument voor deze stap is de erfenis van de trans-Atlantische slavernij. Honderdduizenden tot slaaf gemaakte Afrikanen werden destijds naar Jamaica gebracht, en velen zien de monarchie als een symbool van dat koloniale verleden. Er is een groeiende beweging in Caribische landen die pleit voor herstelbetalingen voor de gevolgen van slavernij en kolonialisme. Groot-Brittannië heeft tot nu toe dergelijke oproepen afgewezen.
Een president als staatshoofdHet wetsvoorstel stelt voor om de gouverneur-generaal, die nu de Britse monarch vertegenwoordigt, te vervangen door een president. Volgens het voorstel zou deze president benoemd worden door de premier in overleg met de oppositieleider. Als er geen consensus is, zou de premier uiteindelijk zelf de keuze maken met een parlementaire meerderheid.
Dit punt stuit echter op kritiek. De oppositiepartij People’s National Party (PNP) vreest dat deze procedure de premier te veel macht geeft, waardoor de president een ‘marionet’ van de regering zou kunnen worden. Er is een groeiende roep om een direct door het volk gekozen president, wat de onafhankelijkheid van het nieuwe staatshoofd zou versterken.
Een ander discussiepunt is de rol van de Privy Council in Londen, die momenteel als hoogste gerechtshof voor Jamaica fungeert. Critici vinden dat deze vervangen moet worden door het Caribische Hof van Justitie (CCJ) in Trinidad. De hoge kosten en complexiteit van zaken voor de Privy Council worden als belemmering gezien voor veel Jamaicanen die juridische geschillen willen uitvechten.
Het wetsvoorstel zal eerst door het parlement moeten worden goedgekeurd. De Jamaica Labour Party (JLP) van premier Holness heeft momenteel een tweederdemeerderheid in het lagerhuis, maar in het hogerhuis is steun van de oppositie nodig. Uiteindelijk moet de bevolking zich in een referendum over de afschaffing van de monarchie uitspreken. Dit referendum zou in 2026 kunnen plaatsvinden, maar politieke tegenstellingen en de aanstaande algemene verkiezingen kunnen het proces vertragen.
Ondanks deze uitdagingen wordt het voorstel gezien als een historische stap richting volledige dekolonisatie en een toekomst waarin Jamaica volledig losstaat van zijn koloniale verleden.