Iran: Amerikaanse aanval maakt bredere vergeldingsacties legitiem

door

Mensen nemen deel aan een protest tegen de Amerikaanse aanval op nucleaire sites, te midden van het conflict tussen Iran en Israël, in Teheran, Iran. (Foto via Reuters)

Iran heeft maandag fel uitgehaald naar de Verenigde Staten en verklaard dat de recente Amerikaanse aanval op Iraanse nucleaire installaties de reikwijdte van legitieme militaire doelwitten voor Teheran heeft vergroot. De Iraanse strijdkrachten zijn volgens het leger klaar om de oorlog te beëindigen die volgens hen door president Donald Trump is begonnen.”Mr. Trump, de gokker, u mag deze oorlog beginnen, maar wij zullen hem beëindigen,” zei Ebrahim Zolfaqari, woordvoerder van het Khatam al-Anbiya militaire hoofdkwartier, in een videoboodschap in het Engels.De aanval van de VS op zondagochtend – waarbij bunker-busterbommen op de ondergrondse nucleaire faciliteit van Fordow werden gedropt – markeert een ongeziene escalatie in de al wekenlange oorlog tussen Israël en Iran. Satellietbeelden suggereren dat Fordow ernstig beschadigd is, al ontbreekt nog onafhankelijke bevestiging.Hoewel Iran zijn raketaanvallen op Israël voortzet, heeft het tot nu toe geen directe militaire acties tegen Amerikaanse doelen ondernomen. De dreiging om de Straat van Hormuz – waarlangs 20% van de wereldwijde oliehandel passeert – af te sluiten, hangt echter in de lucht. De Iraanse regering heeft hiervoor goedkeuring van de Nationale Veiligheidsraad nodig.De olieprijs piekte maandagochtend boven de $80 per vat, maar daalde daarna tot $76,64, wat aangeeft dat markten nog steeds ruimte zien voor de-escalatie. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio waarschuwde dat het afsluiten van de zeestraat op “economische zelfmoord” zou neerkomen en dat de VS opties heeft om in te grijpen.Israël voerde in de nacht van zondag op maandag nieuwe luchtaanvallen uit op doelen in het westen van Iran, waaronder radarinstallaties in Kermanshah en luchtafweer in Teheran. In totaal namen circa twintig Israëlische toestellen deel aan de operatie. Tegelijkertijd activeerde Iran zijn luchtverdediging in verschillende wijken van de hoofdstad. Volgens Iran zijn inmiddels meer dan 400 doden gevallen door de Israëlische aanvallen, voornamelijk burgers. In Israël vielen 24 doden door Iraanse raketten.President Trump noemde de Amerikaanse luchtaanval een “bullseye” en zei dat “grootschalige schade” is toegebracht aan alle nucleaire installaties. Tegelijkertijd plaatste hij op Truth Social een post waarin hij regimeverandering in Iran impliciet verdedigde: “Als het huidige regime Iran niet weer groot kan maken, waarom zou er dan geen regimewisseling zijn?”De aanval volgt op de vernietiging van Hezbollah in Libanon en het omverwerpen van het Syrische regime, beide nauw verbonden met Iran. Teheran’s militaire slagkracht is daardoor aanzienlijk verzwakt. De verwachting is dat Iran op korte termijn zijn vergelding zal opvoeren, al dan niet via cyberaanvallen of economische sabotage.Minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araqchi was maandag in Moskou voor overleg met president Vladimir Poetin. Volgens Russische media stemmen Iran en Rusland hun posities af. Araqchi benadrukte zondag dat “alle opties op tafel liggen” en dat gesprekken pas mogelijk zijn na Iraanse vergelding.De VN-Veiligheidsraad kwam zondag bijeen in spoedzitting. Rusland, China en Pakistan drongen aan op een onmiddellijke wapenstilstand. VN-secretaris-generaal António Guterres noemde de Amerikaanse aanval “een gevaarlijke wending” en riep op tot terugkeer naar diplomatie rond Iran’s nucleaire programma.