Ingezonden – Spaar- en Stabilisatiefonds: Een terugblik

door

Terwijl ik met zorgvuldigheid mijn anderhalve meter lange pagara uitrolde om 2024 uit te knallen, wist president Chandrikapersad Santokhi, achter onze rug om ons allen te verrassen door de gewijzigde wetten van het Spaar- en Stabilisatiefonds (SSF) en de Comptabiliteitswet af te kondigen middels publicatie in het Staatsblad. Deze wetten zijn op 30 december 2024 door de Nationale Assemblée (DNA) aangenomen met steun van de coalitiepartijen, terwijl de oppositie zich niet of nauwelijks gehoord voelde en vroegtijdig de zaal verliet.

Besteding opbrengst

Er is veel gezegd over het SSF, maar weinig tot niets gedaan om dit wetsvoorstel in deze vorm tegen te houden. Deze wet lijkt de gemiddelde burger kennelijk niet veel te zeggen, maar degenen die haar wél op waarde kunnen schatten, keken om zich heen in de hoop dat iemand anders het initiatief zou nemen. Dit is SU! Ook ik heb geprobeerd hiertegen in actie te komen, maar ben tekortgeschoten.Het belang van deze wet zit in het feit dat ze grotendeels zal bepalen hoe de olie- en gasopbrengst – ónze opbrengst – na 2028 in dienst zullen worden gesteld van de huidige en toekomstige generaties.Op 31 december las ik een artikel over dit onderwerp in een online krant. Ik zou het knap vinden als de journalist zelf begreep wat hij/zij heeft geschreven. Het lijkt een beproefde methode van politici: relatief eenvoudige zaken zo complex mogelijk te maken dat niemand ze begrijpt. Voeg daarbij een flinke dosis tijdsdruk – want Suriname zou zogenaamd in complete financiële chaos vervallen als deze wet niet op de laatste dag van het jaar zou worden bekrachtigd – en je krijgt een wet die de politici keurig in de kaart speelt en het volk het nakijken geeft.Waar de president aan voorbijgaat, is dat wij, het Surinaamse volk de Staat zijn en dat deze wet in het bijzonder de toekomst van ons allen en toekomstige generaties raakt. Dit is een wet waarmee de toekomst van het volk veilig dient te worden gesteld en dat verdient minimaal consensus in DNA en daarbuiten.

Doel

De wet beoogt het vergroten van de welvaart en het welzijn van huidige en toekomstige generaties. Heel eenvoudig uitgelegd bestaat ze wet uit twee componenten: een stabilisatie- en een spaarcomponent. Beide zouden in evenwicht moeten zijn. De huidige balans in de wet helt echter zwaar over naar stabilisatie. Sparen gebeurt alleen als er aan het eind van het begrotingsjaar een kleine ‘tjaka tjaka’ overblijft en dan moet de minister van Financiën en Planning daar ook nog zin in hebben.Aangezien in Suriname altijd sprake is van begrotingstekort, en investeringen in publieke werken zoals infrastructuur, onderwijs en de medische sector naar verwachting alleen maar zullen toenemen, is het aannemelijk dat onze spaarcenten voor de toekomst verdwijnen in (inefficiënte) projecten. Of – erger nog – in de zakken van bijvoorbeeld ondernemers, (onder) aannemers. Neem maar een kijkje bij onze westerburen.Als de president, zijn ministers en hun vertegenwoordigers in DNA echt oprecht het beste voor hadden met het volk, dan zouden ze hebben gewacht en gestreefd naar consensus binnen en buiten DNA en zouden ze de wet meer in balans hebben gebracht. Bijvoorbeeld door een deel van de olie-inkomsten direct te storten in een onafhankelijk, professioneel fonds, geleid door voltijdse bestuurders met ervaring in investeringen, zowel nationaal als internationaal.Nu zijn we – jongeren, volwassenen, senioren en toekomstige generaties – overgeleverd aan de grillen van parttime fondsbeheerders, politici, al dan niet geleid door de minister van Financiën en Planning. Door de jaren heen heb ik steeds meer leren accepteren dat in Suriname het vaak is zoals het is. Het verdriet is er echter niet minder om.-.

Lloyd Groenhart