ILO roept op tot actie ter bescherming huishoudelijke werkers

door

PARAMARIBO – Op Internationale Dag van de Huishoudelijk Werker roept de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) op tot sterkere bescherming en dringende beleidshervormingen om de aanhoudende uitbuiting en ongelijkheid aan te pakken waarmee miljoenen huishoudelijk werkers in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied worden geconfronteerd.

“Huishoudelijk werk is zorgwerk – essentieel voor het functioneren van de samenleving – maar historisch gezien onzichtbaar en ondergewaardeerd,” zegt Ana Virginia Moreira Gomes, de regionale directeur van de ILO voor Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, in een verklaring. “We moeten zorg, inclusief huishoudelijk werk, centraal stellen in het openbaar beleid.”

Vooruitgang

De ILO herdenkt 16 juni niet alleen als een moment van bezinning, maar ook als een strijdkreet. Dit jaar is het 14 jaar geleden dat ILO-Verdrag nr. 189 werd aangenomen, een baanbrekend verdrag dat fundamentele rechten voor huishoudelijk werkers vaststelde. Volgens Gomes heeft de regio lovenswaardige vooruitgang geboekt, waarbij acht landen wetten hebben ingevoerd of hervormd om discriminatie te bestrijden en arbeidsbescherming uit te breiden.

“Huishoudelijk werk is zorgwerk – essentieel voor het functioneren van de samenleving – maar historisch gezien onzichtbaar en ondergewaardeerd,”

Zij benadrukte echter dat “een grote kloof blijft bestaan tussen wettelijke kaders en de geleefde realiteit van huishoudelijk werkers.”

In de regio is 91 procent van de huishoudelijk werkers vrouw – en 72 procent werkt in de informele economie, zonder toegang tot sociale zekerheid, arbeidsrechten of garanties op een minimumloon. “Deze groep blijft geconfronteerd worden met systemische barrières,” merkte Gomes op. “Migrante vrouwen, die meer dan 35 procent van de huishoudelijk werkers uitmaken, zijn bijzonder kwetsbaar vanwege hun immigratiestatus en gebrek aan wettelijke waarborgen.”

De ILO benadrukte ook de groeiende bezorgdheid over de prevalentie van kinderarbeid in huiselijke kringen, en beschreef dit als “een van de meest onzichtbare en genormaliseerde vormen van kinderarbeid” in de regio. Duizenden meisjes, zo stelt het rapport, worden van school gehaald en in onbetaalde, vaak uitbuitende zorgtaken gedwongen met weinig bescherming.

“Velen werken lange uren — sommigen tot 60 uur per week — terwijl anderen onderbenut zijn en bijdragende voordelen worden ontzegd,” zei Gomes. “We kunnen ook het geweld en de intimidatie die te velen achter gesloten deuren ervaren, niet negeren.” Hoewel sommige landen hervormingen hebben ingevoerd, waarschuwt de ILO dat de werkgelegenheid in betaald huishoudelijk werk onder het niveau van voor de pandemie blijft. De toename van deeltijdcontracten en verminderde werktijden verdiept alleen maar de uitdaging van formalisering.

‘Zorg is geen privéaangelegenheid’

De oproep tot actie komt te midden van een dreigende zorgcrisis. Nu de bevolking van 65 jaar en ouder naar verwachting bijna 19 procent zal bereiken tegen 2050 in de regio, zal de vraag naar zorg naar verwachting toenemen — een last die onevenredig op vrouwen drukt. “Zorg is geen privéaangelegenheid. Het is een maatschappelijke verantwoordelijkheid,” zei Gomes. “En het is tijd om dienovereenkomstig te investeren.”

Om dit aan te pakken, heeft de ILO haar strategie “Huishoudelijk Werk Decent Werk Maken: Investeren in Zorg” onthuld — een routekaart gebaseerd op vijf pijlers: formalisering van de sector, gelijke rechten met andere werknemers, waardering van huishoudelijk werk, bevordering van arbeidsveiligheid en versterking van de sociale dialoog. Het initiatief wordt al uitgevoerd in landen als Argentinië, Bolivia, Brazilië, Colombia, Costa Rica en Mexico.

‘Blijf dromen’

“Dit is meer dan alleen een kwestie van sociale rechtvaardigheid,” benadrukte Gomes. “Het is een ontwikkelingsstrategie. Zorg dragen voor zorgverleners is essentieel voor het opbouwen van inclusieve en veerkrachtige samenlevingen.” De boodschap van de ILO is duidelijk: huishoudelijk werkers verdienen waardigheid, rechten en erkenning. De woorden van wijlen Luiza Batista, voormalig voorzitter van de Nationale Raad van Huishoudelijk Werkers van Brazilië, herhalend, concludeerde Gomes: “Dromen kost niets – en ik geloof dat deze droom op een dag werkelijkheid kan worden.”