‘Hoe weet je wanneer hout illegaal is?’

door

Middelbare scholieren ontdekken wetenschap achter bosmonitoring

“Nu weet ik hoe zij te werk gaan en dat ik niet zomaar ga zeggen dat die houtblokken op een truck illegaal zijn geoogst”, vertelt Grace Ashruf, leerling van de Algemene Middelbare School (AMS), tegen de Ware Tijd na afloop van een informatiebijeenkomst van de Stichting Bosbeheer en Bostoezicht (SBB). Hendrik Piqué reageert: “Ik vind het prima dat scholen de juiste informatie krijgen van zulke instanties. Als mijn toekomst er niet onder lijdt, wil ik SBB wel joinen.”ADVERTISEMENT

Tekst en beeld Ricky Wirjosentono

De leerlingen van de AMS kregen dinsdag inzicht in hoe Suriname zijn uitgestrekte bossen in de gaten houdt en vooral hoe de mate van ontbossing wordt vastgesteld. De presentatie werd verzorgd door het Satelliet Land Monitoringsysteem-team van SBB (SLMS) en is onderdeel van de afdeling Onderzoek en Ontwikkeling. SLMS is een geavanceerd systeem dat door middel van satellietbeelden veranderingen in het bosbedekkingsgebied van Suriname nauwkeurig volgt.

“Het Surinaamse bos is waardevol en moet duurzaam worden beheerd. En wie kan dat beter dan de volgende generatie Surinamers” Teamleider Valentien Moe Soe Let

Begrip kweken

Wat voor velen op het eerste gezicht een saaie verzameling data en satellietbeelden leek, bleek voor de leerlingen een eyeopener. “Ik heb gemerkt dat zodra wij met satellietbeelden werken de interesse van zowel jongeren als ouderen groot is, omdat er nieuwe technologie wordt gebruikt”, zei teamleider Valentien Moe Soe Let na afloop tegen de Ware Tijd.

De vertegenwoordigers van SBB legden uit dat  het doel van de bijeenkomst niet alleen is om kennis over te dragen, maar ook om jongeren te motiveren en te interesseren om te kiezen voor een opleiding in bosbeheer of aanverwante richtingen. “Het Surinaamse bos is waardevol en moet duurzaam worden beheerd. En wie kan dat beter dan de volgende generatie Surinamers”, aldus Moe Soe Let.

Suriname is met een bosbedekking van zo’n 93 procent wereldwijd koploper als het gaat om het behoud van bosareaal. Toch betekent dat niet dat er geen veranderingen plaatsvinden. Jaarlijks neemt het bosoppervlak met gemiddeld 0,06 procent af. Dit lijkt op het eerste gezicht klein, maar op de lange termijn kan het serieuze gevolgen hebben.

De grootste oorzaken van ontbossing zijn mijnbouwactiviteiten en de aanleg van wegen. “Dat zie je duidelijk op de satellietbeelden”, benadrukte Moe Soe Let. Duurzame houtkap – mits volgens de regels uitgevoerd – draagt nauwelijks bij aan de netto ontbossing, al zorgt het wel voor degradatie van het bos.

Bij duurzaam bosbeheer mag bijvoorbeeld slechts 25 kubieke meter hout per hectare worden geoogst. Aangezien een boom gemiddeld een volume van 2,5 tot drie kubieke meter heeft, betekent dit dat er zo’n acht tot tien bomen per hectare mogen worden gekapt.

Van boom tot stam

Eén van de onderdelen die veel indruk maakte op de leerlingen was het SFISS-systeem van SBB. Elke boom die wordt gekapt, krijgt een label dat is gekoppeld aan een digitale database. Zo kan elke stam die op een truck ligt, worden herleid naar de exacte locatie waar die is geoogst. “Dat betekent dat niet elke vracht hout die je op de weg ziet, automatisch illegaal is”, zei Ashruf, die toegaf dat ze daar voorheen anders over dacht.

Het systeem maakt deel uit van de inspanningen van het Nationale Bos Monitoringsysteem (NFMS), dat tot doel heeft om veranderingen in het boslandschap te documenteren en duurzame besluitvorming te ondersteunen. Een ander belangrijk hulpmiddel in het moderne bosbeheer is het Gonini geo-portaal, waar beleidsmakers, onderzoekers en geïnteresseerde burgers geografische gegevens over Surinaamse bossen kunnen raadplegen. De kaarten op de website bieden transparantie over onder meer waar ontbossing plaatsvindt of welke gebieden als beschermd zijn aangemerkt.

De statistieken over bosbedekking, ontbossing en uitstoot van broeikasgassen zijn beschikbaar op het statistische platform Kopi, waarmee Suriname zich ook internationaal transparant opstelt in rapportages over klimaat en natuurbehoud. “We hebben alle data gerapporteerd en staan nu ook op het punt om in aanmerking te komen voor carbon credit”,  aldus Moe Soe Let.

Internationale steun

De presentatie op de AMS maakt deel uit van een grotere educatieve campagne in het kader van het Sustainable Forest Livelihoods-programma (SFL), dat wordt uitgevoerd door het WWF Guianas en de SBB en wordt gefinancierd door de Europese Unie. In Suriname wordt het geïmplementeerd door de Franse ontwikkelingsorganisatie Agence Française de Dévelopement.

Het SFL-programma ondersteunt Suriname bij het versterken van institutionele capaciteit op het gebied van bosbeheer. Met een budget van één miljoen euro worden trainingen verzorgd, technologie aangeschaft en bewustwordingscampagnes georganiseerd. Met dit programma hoopt Suriname zijn status als ‘carbon-negatief land’ te behouden. Zo een land neemt meer koolstofdioxide op dan het uitstoot. Dat is zeldzaam in de wereld en biedt kansen, maar ook verantwoordelijkheden.

De combinatie van wetenschappelijke monitoring, …