Het verleden dichtbij

door

KEVINS KIJK / Kevin Headley

Eén van de beste verhalenvertellers die ik heb gekend, was mijn grootmoeder Gerda Headley-De Wit. Als kind kon ik uren luisteren naar de verhalen die ze vertelde: over haar jeugd, over hoe ze mijn opa ontmoette en over haar kinderen, mijn ooms, tantes en vader. Ik stelde veel vragen en ze beantwoordde die zonder enige verveling. Soms zat mijn grootvader, Stanley Headley, erbij en wanneer mijn grootmoeder iets vertelde, voegde hij een anekdote toe.

Ze hield ervan om als tiener naar de bioscoop te gaan. Wanneer de gelegenheid zich voordeed, ging ze naar Bellevue, Star of Luxor. Zowel naar matinees als avondvoorstellingen. Ze heeft een heleboel films gezien, zoals ‘Gone with the Wind’. Ik denk dat ik mijn liefde voor films van haar heb meegekregen.

“Het verleden bestaat niet alleen uit jaartallen en feiten, maar ook uit mensen die hebben geleefd en gevoeld”

Ze las ook veel en vertelde me dat ze de hele collectie van het CCS in die tijd had gelezen. Al deze plekken bezocht ze te voet, want in die tijd waren vervoersmiddelen, zoals ezelskarren en fietsen, weggelegd voor de welgestelden. Veel plekken die mijn grootmoeder bezocht, bestaan niet meer of zijn in vervallen staat. Toch moet ik, wanneer ik langs deze locaties en plekken kom, aan haar verhalen denken.

De afgelopen jaren ben ik veel bezig geweest met onderzoek naar het verleden van Suriname en hoe dit interessant kan worden gepresenteerd aan de samenleving, vooral aan jongeren. Het verleden bestaat namelijk niet alleen uit jaartallen en feiten, maar ook uit mensen die hebben geleefd en gevoeld. En je moet die verhalen goed kunnen vertellen.

Zo vertelde mijn oma mij ook over haar leven als getrouwde vrouw en moeder van acht kinderen, wonend te Jacobusrust, waar nu het Venezolaans Centrum staat. Ze vertelde hoe mijn ooms van jongs af aan werden gestimuleerd om een sport te doen en op deze manier hun tijd nuttig te besteden. Ze waren vaak te vinden bij het nabij gelegen zwembad Parima. Op een gegeven moment werden ze zelfs bekend als één van de sportfamilies van Suriname. Mijn grootmoeder vertelde hoe ze bij zwemwedstrijden op de tribune zat te juichen wanneer een van mijn ooms meedeed. Ze hadden het niet breed, maar mijn grootmoeder probeerde met wat ze had vooral tijd met hen door te brengen.

Op school moest ik voor geschiedenis vooral jaartallen en feiten uit mijn hoofd leren. Soms moest ik uitleggen wat tot bepaalde ontwikkelingen had geleid. Pas op latere leeftijd leg je verbanden en ga je op zoek naar de persoonlijke verhalen van de mensen die verantwoordelijk waren voor sommige van deze ontwikkelingen. Hoe waren deze mensen, zoals Sophie Redmond, Jagernath Lachmon en Henck Arron? Los van hun acties: ‘hoe waren ze als persoon?’, ‘hoe leefden ze?’, ‘wat vonden ze interessant?’, ‘wat hield hen bezig?’ Hierdoor breng je het verleden dichter bij de samenleving.

Wanneer ik met deze onderwerpen bezig ben, denk ik ook aan hoe mijn grootmoeder het verleden, haar verleden, dichtbij bracht met haar verhalen. Tijdens mijn werk voel ik me dan weer even met haar verbonden.

headleydwt@gmail.com