Het Saramaccaans volk

Diep in het binnenland van Suriname, langs de rivieren en tussen het dichtbegroeide regenwoud, leeft een trotse maar vergeten gemeenschap: de Saramaccaners. Afstammelingen van gevluchte tot slaaf gemaakte Afrikanen die eeuwen geleden hun vrijheid bevochten, maar vandaag de dag nog steeds strijden – dit keer tegen institutionele discriminatie, armoede, achterstelling en een gebrek aan kansen.
Structurele achterstellingDe Saramaccaanse dorpen kampen met ernstige tekorten op bijna elk gebied van ontwikkeling. Toegang tot goed onderwijs, degelijke gezondheidszorg, betrouwbare infrastructuur, stroomvoorziening en schoon drinkwater blijft een grote uitdaging. Terwijl andere delen van het land meegroeien met de tijd, lijken de Saramaccaners te zijn achtergelaten door de overheid.
Er is nauwelijks beleid dat gericht is op duurzame ontwikkeling van deze gemeenschap. Overheidsinvesteringen blijven uit, en waar projecten wel van de grond komen, ontbreekt het vaak aan visie, continuïteit en betrokkenheid van de mensen zelf. Veel Saramaccaners ervaren dit als een voortzetting van het racisme en de institutionele uitsluiting die hen al generaties lang treft.
OnderwijsIn het gebied zijn alleen basisscholen, muloscholen en enkele LBO-scholen te vinden – vaak bemand door niet-gekwalificeerde leerkrachten. Voor een vervolgopleiding is het noodzakelijk om naar Paramaribo of andere stedelijke gebieden te verhuizen. Dit betekent dat jongeren hun vertrouwde omgeving moeten verlaten, zonder ouderlijke begeleiding of familieondersteuning. Ze komen terecht in overvolle internaten of bij familieleden die vaak afstandelijk en onwillig zijn. Hierdoor raken veel jongeren ontmoedigd en haken ze vroegtijdig af, wat de vicieuze cirkel van armoede en achterstand in stand houdt.
Traditionele structuur in crisisNaast externe problemen worstelt de gemeenschap ook met interne verdeeldheid. De traditionele gezagsstructuur, die ooit voor samenhang zorgde, staat onder druk. Veel gezagsdragers zijn onvoldoende opgeleid of niet meer geschikt voor hun rol. Tradities die ooit betekenisvol waren, voelen nu verouderd aan en vormen soms een obstakel voor vooruitgang.
De situatie wordt nog complexer door een ongekende en ongewenste machtsstrijd: momenteel zijn er twee grootopperhoofden binnen het Saramaccaanse gezagssysteem, iets wat historisch en cultureel onacceptabel is. Deze situatie zaait verwarring en verdeeldheid binnen de gemeenschap. Waar eens eenheid heerste, overheersen nu onduidelijkheid en onderlinge rivaliteit – een rem op elke vorm van gezamenlijke vooruitgang.
Het schrijnende gebrek aan ontwikkelingsvisie van de overheid wordt weerspiegeld in het uitblijven van fundamentele voorzieningen. In veel dorpen is er geen elektriciteit, geen degelijke medische post, en schoon drinkwater is voor velen een dagelijkse worsteling. De Saramaccaners voelen zich terecht in de steek gelaten – vergeten door de staat en zonder de middelen om zichzelf duurzaam te ontwikkelen.
De toekomstDe weg naar vooruitgang vraagt om meer dan alleen infrastructuur of geld. Wat nodig is, is erkenning: van de waarde, de cultuur én de rechten van de Saramaccaners. Er is behoefte aan goed doordacht beleid, betrokkenheid van de gemeenschap zelf, investering in onderwijs met gekwalificeerd personeel en versterking van de lokale leiderschapsstructuur – zonder tweedracht of machtsstrijd.
De Saramaccaners zijn geen slachtoffervolk, maar een veerkrachtige gemeenschap. Met de juiste steun, eerlijke kansen en eenheid in eigen gelederen kan deze vergeten groep zich eindelijk gaan ontwikkelen zoals ze dat verdient.
Dirzeo SeedoPsycho-sociaal educatorVerpleegkundige in de psychiatrie (RN)Saramaccanerdirzinhojunior@gmail.com

...