Het is tijd voor echte democratische hervorming in Suriname

door

Op papier is Suriname een parlementaire democratie met een duidelijke scheiding der machten. De president leidt het land, het parlement maakt wetten, en de rechterlijke macht oordeelt onafhankelijk. Maar in de praktijk blijkt dit systeem minder stabiel dan het lijkt. De politieke structuur van Suriname kraakt, en de tijd voor serieuze hervorming is aangebroken.Op 29 juni 2025 is een nieuw parlement aangetreden. Tijdens de verkiezingscampagne beloofden veel kandidaten meer transparantie, sterkere wetgeving en hervorming van het staatsbestel. Deze beloftes zijn niet vrijblijvend: we naderen het vijftigjarig jubileum van de staatkundige onafhankelijkheid van Suriname. Dit moment biedt een uitgelezen kans om serieus te kijken naar de fundamenten van onze democratische rechtsstaat.Een belangrijk probleem is de concentratie van macht bij de president, die zowel staatshoofd als regeringsleider is. Dat zorgt voor een scheve machtsverhouding ten opzichte van het parlement. De Nationale Assemblée zou deze macht moeten controleren, maar in de praktijk wegen partijdiscipline en loyaliteit vaak zwaarder dan het algemeen belang.Daarnaast kent onze rechtsstaat structurele hiaten. Als rechtenstudent zie ik dagelijks hoe wetten verschillend worden geïnterpreteerd. Veel organieke wetten, die de werking van grondwettelijke bepalingen moeten invullen, zijn nog steeds niet aangenomen. Dit maakt essentiële grondwetsartikelen vaag en open voor interpretatie. Daardoor ontstaat rechtsonzekerheid, zowel voor burgers als voor bestuurders. Ook het bestuursrecht is onderontwikkeld: er is dringend behoefte aan modernisering van toezicht en bestuurlijke rechtsbescherming.Tijdens de eerste vergadering van het nieuwe parlement bleek hoe gevoelig zelfs basisregels zijn: er ontstond discussie over de geldigheid van stemprocedures en de openbaarheid van stembriefjes. Dat laat zien hoe groot het gebrek aan duidelijkheid en uniformiteit is, zelfs binnen de eigen regels van het hoogste orgaan van de staat.Toch is er hoop. Met de aangekondigde nieuwe coalitie, waarbij zes partijen een regeerakkoord hebben ondertekend, beschikt men over 34 van de 51 zetels in De Nationale Assemblée. Dat biedt voldoende parlementaire ruimte om eindelijk die lang beloofde hervormingen door te voeren. Wat nu nodig is, is politieke moed, juridische deskundigheid en betrokken burgers die blijven eisen dat beloften worden omgezet in daden.Suriname verdient een rechtsstaat waarin wetten helder zijn, het bestuur transparant werkt en de macht evenwichtig verdeeld is. Laten we het vijftigjarig jubileum niet alleen vieren met vlaggen en toespraken, maar vooral met duurzame democratische vernieuwing.Clayton HiwatBachelor of Arts in de Journalistiek en student rechten. Dit artikel is gebaseerd op eigen analyse en interviews met deskundigen uit het juridische en politieke veld.