Het gevaar van WhatsApp

door

De Chief Administrative Officer (CAO) van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft op maandag 23 juni 2025 aan medewerkers laten weten (1) dat het hen niet is toegestaan om WhatsApp te gebruiken. Ze mogen de app niet downloaden op hun smartphones of desktopcomputers, en moeten het van hun apparaten verwijderen als de app al daarop is geïnstalleerd. De CAO noemde een gebrek aan transparantie over privacy en veiligheid van WhatsApp als reden voor het verbod.Deze stap weerspiegelt een bredere trend waarbij bedrijven en organisaties wereldwijd het gebruik van WhatsApp heroverwegen vanwege zorgen over privacy en veiligheid, wantrouwen jegens Big-Tech bedrijven, en de huidige politieke realiteit.Zo verbood de Verenigde Naties (VN) in 2019 al het gebruik van WhatsApp voor hoge functionarissen, omdat de app niet als een veilig communicatiemiddel werd beschouwd (2). Tijdens de recente “12-daagse oorlog” in juni 2025 tussen Iran en Israhell, heeft Iran (3) alle inwoners aangespoord om WhatsApp te verwijderen van hun apparaten vanwege zorgen over veiligheid en privacy. Volgens hun zou WhatsApp gebruikersinformatie verzamelen om deze met Israhell te delen voor gerichte moordaanslagen. Ook in de voortdurende genocide in Palestina, bleek in mei 2024 volgens +972 Magazine dat Israhell WhatsApp-gegevens gebruikte bij gerichte moorden op Palestijnen (4). Volgens een mensenrechtenactivist “riskeren mensen hun leven door WhatsApp te gebruiken.” Meta, het moederbedrijf van WhatsApp, zou “het ‘Lavender’ AI-systeem dat door Israhell wordt gebruikt om Palestijnen binnen de Gazastrook te doden” voeden met informatie.Toen Facebook (nu Meta) WhatsApp in 2014 overnam beloofde CEO Mark Zuckerberg herhaaldelijk dat hij gebruikersgegevens privé zou houden. Echter maakte WhatsApp in 2016 al bekend dat het zou beginnen met het delen van gebruikersgegevens (zoals contacten, telefoonnummers, profielfoto’s, statusberichten en IP-adressen) met Facebook. En in 2019 werden veel gebruikers van WhatsApp verplicht om toestemming te geven voor het delen van informatie met Facebook via nieuwe privacy voorwaarden (5). Constante dataverzameling en surveillance zijn noodzakelijk bij het verdienmodel van Facebook o.a. voor het tonen van relevantere advertenties. Dit verschilt niet veel van andere spyware.Een uitgebreid rapport van ProPublica in 2021 (6) gaf verder aan dat Facebook meer dan 1000 medewerkers over de hele wereld betaalt om WhatsApp-berichten te lezen en te modereren, berichten waarvan verondersteld wordt dat ze privé of versleuteld zijn. Ook zou het bedrijf bepaalde privégegevens delen met overheidsinstanties zoals het Amerikaanse ministerie van Justitie.Daarnaast komt het vaak voor dat kwetsbaarheden in WhatsApp worden misbruikt door derden (via de NSO Group in Israhell) om vanop afstand toegang te krijgen tot mobiele telefoons (7), soms zelfs zonder dat er actie vereist is van de gebruiker. Je hoeft de app alleen maar te hebben op je telefoon en je kan gehackt worden.Dit alles is maar het tipje van de ijsberg; een enkel artikel biedt te weinig ruimte om in te gaan op wat er allemaal mis is met WhatsApp en Meta (inclusief Facebook en Instagram) in het algemeen. Maar dit zou al voldoende moeten zijn om op korte termijn actie te nemen en te zoeken naar alternatieven. Zelf ben ik vanaf 2019 gestopt met het gebruiken van WhatsApp, en gebruik ik Signal Private Messenger, die zich vooral right op het bieden van privacy en veiligheid. Steeds meer mensen gaan over tot het gebruiken van Signal en in het eerste kwartaal van 2025 was Signal zelfs de meest gedownloade app in Nederland (8).Vooral mensen in bepaalde beroepsgroepen zoals journalisten, advocaten, rechters, IT-professionals, artsen/zorgverleners, veiligheidsdiensten en praktisch eenieder in overheidsdienst, zouden op zeer korte termijn moeten afstappen van het gebruiken van WhatsApp. Anders neem je niet alleen risico’s voor jezelf, maar ook voor anderen (die dan via jou gevolgd en getarget kunnen worden).Voor diegenen die zeggen “niks te verbergen te hebben” en zich niet druk maken om privacy, wijst computerbeveiligingsexpert Bruce Schneier op een uitspraak die algemeen wordt toegeschreven aan kardinaal Richelieu: “Geef me zes regels geschreven door de hand van de eerlijkste man, en ik zal genoeg vinden om hem te hangen.” Om daarmee aan te geven dat zelfs met een kleine hoeveelheid onschuldige informatie over een individu, een entiteit zoals de overheid een manier kan vinden om hen te manipuleren, af te persen, of vervolgen.Karel DonkReferenties1) https://www.cnbc.com/2025/06/23/meta-whatsapp-us-house.html2) https://www.reuters.com/article/us-un-whatsapp/u-n-says-officials-barred-from-using-whatsapp-since-june-2019-over-security-idUSKBN1ZM32P/3) https://time.com/7295424/iran-urges-residents-delete-whatsapp-israel-privacy/4) https://truthout.org/articles/report-indicates-israel-uses-whatsapp-data-in-targeted-killings-of-palestinians/5) https://www.pcmag.com/news/whatsapp-to-require-users-to-share-data-with-facebook-via-new-privacy-policy6) https://nypost.com/2021/09/07/facebook-reads-and-shares-whatsapp-private-messages-report/7) https://www.theguardian.com/technology/2019/nov/01/whatsapp-hack-is-serious-rights-violation-say-alleged-victims?hss_channel=tw-4702043278) https://techcrunch.com/2025/03/02/signal-is-the-number-one-downloaded-app-in-the-netherlands-but-why/