Guatemala: Ex-paramilitairen krijgen elk 40 jaar voor oorlogsmisdaden

door

Een inheemse vrouw wordt omarmd door een activist in Guatemala-Stad nadat een rechtbank drie voormalige paramilitaire strijders schuldig heeft bevonden aan misdaden tegen de menselijkheid – waaronder verkrachting – tegen vrouwen tijdens de burgeroorlog in Guatemala. (Foto: AP)

Een hoge rechtbank in Guatemala heeft drie voormalige paramilitairen tot 40 jaar gevangenisstraf veroordeeld, nadat ze schuldig werden bevonden aan de verkrachting van zes inheemse vrouwen tussen 1981 en 1983, een van de bloedigste periodes van de burgeroorlog in het Midden-Amerikaanse land.De veroordeling en strafoplegging op vrijdag vormen een nieuwe belangrijke stap in het verkrijgen van gerechtigheid voor de inheemse Maya Achi-vrouwen, die seksueel werden misbruikt door pro-regeringsgroepen, tijdens een periode van extreem bloedvergieten tussen het leger en linkse rebellen, waarbij zeker 200.000 doden en vermisten vielen.Voormalige leden van de Civil Self-Defence Patrol Pedro Sanchez, Simeon Enriquez en Felix Tum zijn schuldig bevonden aan misdaden tegen de menselijkheid. Ze hebben zes leden van de Maya Achi-groep seksueel misbruikt, aldus rechter Maria Eugenia Castellanos.”De vrouwen herkenden de daders, ze herkenden de plekken waar de gebeurtenissen plaatsvonden. Ze waren slachtoffers van misdaden tegen de menselijkheid”, zei ze, en prees de moed van de vrouwen om herhaaldelijk voor de rechtbank te verschijnen om te getuigen.”Het zijn misdaden van eenzaamheid die de vrouw stigmatiseren. Het is niet gemakkelijk om erover te praten”, zei de rechter.De inheemse advocate Haydee Valey, die de vrouwen vertegenwoordigde, zei dat de straf ‘historisch’ was, omdat het eindelijk erkenning gaf aan de strijd van overlevenden van de burgeroorlog die al tientallen jaren gerechtigheid eisten.Verschillende Maya Achi-vrouwen in de rechtszaal applaudisseerden aan het einde van het proces. Sommigen droegen traditionele kledij en anderen luisterden via een tolk naar het vonnis.Een van de slachtoffers, een 62-jarige vrouw, vertelde aan persbureau AFP dat ze “erg blij” was met de uitspraak.Pedro Sanchez, een van de drie veroordeelde mannen, zei vóór de uitspraak tegen de rechtbank: “Ik ben onschuldig aan wat mij wordt verweten.”Maar rechter Marling Mayela Gonzalez Arrivillaga, ook lid van de volledig vrouwelijke rechtbank met drie panels, zei dat er geen twijfel bestond over de getuigenissen van de vrouwen tegen de verdachten.Het was de tweede veroordeling in de zaak van de Maya Achi-vrouw tegen voormalige militairen en paramilitairen. In het eerste proces, dat in januari 2022 plaatsvond, werden vijf voormalige paramilitairen veroordeeld tot 30 jaar gevangenisstraf.Volgens belangenbehartigingsorganisatie Impunity Watch laat de zaak “zien hoe het Guatemalteekse leger seksueel geweld als oorlogswapen gebruikte tegen inheemse vrouwen” tijdens het burgerconflict.In 2016 veroordeelde een Guatemalteekse rechtbank twee voormalige legerofficieren voor het als seksslavinnen houden van vijftien vrouwen uit de Q’eqchi-gemeenschap, die eveneens van Maya-afkomst zijn. Beide officieren kregen samen 360 jaar gevangenisstraf.