GOUDKOORTS, OLIEKOORTS EN ANTIBIOTICA

door

 Newmont heeft bekendgemaakt dat sinds 2021, de goudproductie van de Merian operaties met 48 procent is afgenomen, terwijl de kosten met 50 procent gestegen zijn. Een beetje rekenwerk leert ons dat qua investering en winstgevendheid, er nog maar een kwart overblijft ten opzichte van het gouden verleden. In de bekendmaking kan het schrappen van banen misschien de aandacht trekken, maar het kenmerkende is eerder het benoemen van de langetermijnduurzaamheid van de mijn. Dit is codetaal voor wat veel mijnbouwbedrijven sinds jaar en dag aan Suriname proberen duidelijk te maken. Jullie zijn lieve mensen, met een lekkere keuken, goede muziek en een moksi patu cultuur. Maar wij zijn niet in jullie land om een feestje te vieren of vriendjes te maken. Mijnbouw en grondstoffen zijn een keiharde business, men is hier voor business en al de mooie woordjes, al het knippen van lintjes en al de foto’s met de politici van de dag, zijn allemaal dienstig aan de resultatenrekening.
Wij hebben onze hand overspeeld ten opzichte van Billiton en daarna ten opzichte van Suralco. Keer op keer hebben wij in onderhandelingen – van regeringsniveau tot vakbondsniveau tot staf en aannemers – de multinationals benaderd alsof zij een bodemloze schatkist hadden, wij een onmisbaar, onvervangbaar product aanboden, en zij blij moesten zijn dat ze hier mochten opereren. Vaak genoeg deden wij dat zonder ons huiswerk te maken over wereldmarktontwikkelingen, projecties van wat er met de grondstoffen gebeurde, kostenvergelijkingen met andere landen of het gemak van zaken doen in Suriname en met Surinamers.
Goudkoorts
Wie wel degelijk hun huiswerk doen, zijn de multinationals. Zij zien de ‘compra de ouro’ bordjes, de analfabete politici die in helikopters over hun concessies heen vliegen en de garimpeiro nederzettingen en weten bliksemsgoed dat deze directe concullega’s, nog nooit van royalty’s, BTW, loonbelasting of sociale verzekeringsafdrachten gehoord hebben. Zij zien met lede ogen aan, hoe de minister van Financiën eindelijk het beestje bij de naam noemt en uitlegt, hoe wij jaarlijks honderden miljoenen US-dollars mislopen aan goudvluchten, vanwege corruptie en incompetentie bij de werkarmen van de eigen overheid, en nota bene aan roze maffiatypes die als Prinsen van Paramaribo het goede doelen-circuit rondstruinen in alle schijnheiligheid. Om vervolgens het hele verhaal weer de comfortabele doofpot in te laten verdwijnen. Terwijl de kosten van de multinationals verdubbelen en zij met local content regeldrift van alle kanten in het nauw gedreven worden.
Daarnaast hangt hen boven het hoofd, schandalen over benadeling van de staat Suriname met miljarden, de onveiligheid van sociale media en het tegen tij en ontij opschroeven van de tarieven van de nutsbedrijven, onder het mom van ‘IMF’.
Oliekoorts
Als wij vervolgens de ontwikkelingen op het gebied van olie en gas volgen, is er maar weinig vertrouwen in de notie dat wij onze les geleerd hebben. In plaats van voor een rationele ondertekeningsbonus voor de eerste FID te onderhandelen, gaat de staat op bedeltoer voor ziekenhuizen en staan oppositie en coalitie op de stoep met local content regelgeving, waar de multinationals niet over gehoord of geconsulteerd zijn, ondanks de waarschuwing van deskundigen, bekend met de sector, dat er al behoorlijk wat regels in de bestaande structuur vervat zijn en dat lokale bedrijven zelf nog aardig wat huiswerk hebben qua capaciteit en dienstverlening.
Antibiotica
Wat wij uit de recente inkrimping moeten leren, is dat mijnbouw winstgevend kan zijn als de driehoek van buitenlandse investeerders, overheid en werknemers er redelijkerwijs op vooruitgaat. Dit vereist overleg, begrip en compromis. Wanneer verwezen wordt naar de ‘langetermijnduurzaamheid waarborgen’ moet een goed verstaander begrijpen, dat de partij met de meeste marktinformatie een ernstig waarschuwingssignaal afgeeft. Een signaal dat zegt: iedereen kan nu een beetje inleveren of de tent gaat sluiten en wij zijn straks allemaal alles kwijt. ExxonMobil heeft zich voor nu bedacht over verdere investeringen in het Guyana-Suriname-bekken. Dat betekent qua kennis, werkgelegenheid en infrastructuur het verlies van een wereldspeler als handelspartner. Een geneesmiddel om het risico daarop in de toegang omlaag te brengen, is een dosis realisme. Daarnaast, een correctie in de onderhandelingshouding, waarbij het belang van de andere partij zakelijk meegewogen wordt en losgekoppeld wordt van emotie of nationalisme. Tot slot is ordening in de kleinschalige mijnbouwsectoren nodig, omdat geen enkele partij het gevoel wil hebben, dat de regeltjes en kosten alleen op hen van toepassing zijn en omdat Suriname legitiem een godsvermogen misloopt aan het grijs en ronduit illegaal circuit.
The post GOUDKOORTS, OLIEKOORTS EN ANTIBIOTICA ..