Geen schoonheidspijs organisatie verkiezingen

door

Tekst en beeld Wilfred Leeuwin

PARAMARIBO — De verkiezingen van 25 mei zijn formeel nog niet afgerond, maar onderminister Maurits Hassankhan van Binnenlandse Zaken (Biza) erkent dat de uitvoering verre van vlekkeloos is verlopen. “Het verdient geen schoonheidsprijs”, beaamde Biza-directeur Mohamad Nasier Eskak.

Op een persconferentie donderdag werden tal van organisatorische tekortkomingen bespreekbar gemaakt. Hassankhan stoorde zich aan de woorden “chaos” en “fraude”, waarvan de verkiezingsorganisatie wordt beschuldigd.

“Dit was geen chaos; het had wel veel beter gekund”Biza-onderminister Maurits Hassankhan

Hoewel buitenlandse waarnemers (van onder meer de OAS en Caricom, … red.) positief zijn over de eerlijkheid en transparantie van de verkiezingen, benadrukte Hassankhan dat er intern veel reden tot zelfreflectie is. “Maar dit was geen chaos!” stelde hij. “Het had wel veel beter gekund.”

De verkiezingen van dit jaar hebben volgens Hassankhan één ding duidelijk laten zien: Suriname heeft behoefte aan een robuustere, juridisch onderbouwde en professioneel ondersteunde verkiezingsorganisatie om het vertrouwen van kiezers structureel te kunnen waarborgen. “Maar met een verkiezingsautoriteit is ook niet alles vlekkeloos”, stelde hij.

Stembureaupersoneel

Een belangrijk struikelblok was het onverwacht wegvallen van honderden getrainde stembureauleden, velen op het laatste moment. Hassankhan vermoedt dat financiële motieven daaraan ten grondslag hebben gelegen. Volgens hem zouden politieke partijen personeel hebben weggekaapt door hogere vergoedingen aan te bieden.

Ook het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) slaagde er, aldus de onderminister, niet in voldoende waarnemers te mobiliseren. “We moeten ons ernstig afvragen of we in de toekomst zo verder kunnen”, aldus Hassankhan.

Eskak kondigde aan dat er wordt gewerkt aan een juridisch sluitend systeem voor de inzet van stembureaupersoneel. Wie een training volgt, zal voortaan een bindend contract moeten ondertekenen, met boetebepalingen voor wie zich terugtrekt. Ook zal naleving van die afspraken voortaan een voorwaarde zijn voor uitbetaling. In totaal hebben iets meer dan zeshonderd getrainde personen tot kort vóór de verkiezingen afgezegd.

Budget overschreden

De financiële kant van de verkiezingsorganisatie roept eveneens vragen op. Het oorspronkelijk toegekende budget van SRD 600 miljoen werd met SRD 70 miljoen overschreden. De extra kosten zijn volgens Hassankhan grotendeels toe te schrijven aan haastig georganiseerde en dure transporten, waaronder luchtvervoer, om logistieke deadlines te halen.

Opmerkelijk is dat het ministerie heeft besloten om, ondanks de vele gemaakte fouten, het volledige stembureaupersoneel toch uit te betalen. “Vanuit juridisch oogpunt zou daar twijfel over kunnen bestaan”, gaf de minister toe. “Maar we kiezen voor een morele benadering.”

Brunswijk moet aftreden

De definitieve uitslag laat nog op zich wachten, maar Hassankhan en Eskak verwachten dat de officiële uitslag weinig zal afwijken van de cijfers die via het verkiezingsdashboard zijn gepubliceerd. Zodra het Centraal Hoofdstembureau (CHS) de uitslag vaststelt, is het aan het OKB om te bepalen of deze bindend is.

Daarna treden de constitutionele termijnen in werking. Op basis daarvan blijven het zittende parlement en de huidige regering nog in functie tot respectievelijk 29 juni om 16 juli. Een belangrijk detail is volgens Eskak dat vicepresident Ronnie Brunswijk zal moeten aftreden om in het parlement zitting te kunnen nemen.