‘Geen alternatief voor inkomsten uit kleinschalige goudsector’

Het is bijna onvoorstelbaar hoeveel van de Surinaamse economie draait op inkomsten uit de kleinschalige goudsector. Met een historisch hoge goudprijs van ongeveer 2.972 euro per troy ounce (31,1 gram) ofwel 95,56 euro per gram, is er enorm veel vraag naar goud. De kleinschalige goudsector zal daarom geen sector zijn die nu kan verdwijnen, want er is geen alternatief voor. Daar is Ronny Asabina, voorzitter van de partij Broederschap en Eenheid in de Politiek (BEP) en belastingambtenaar van overtuigd. “Ik durf te zeggen dat na de ambtenarij de kleinschalige goudsector de grootste verschaffer van werk is in Suriname”, schetst Asabina de situatie in gesprek met de Ware Tijd.

Tekst en beeld Euritha Tjan A Way

Verschillende rapporten en studies, waaronder ‘Op het spoor van clandestiene Goudopbrengsten’ van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) dat is uitgebracht in 2023, bevestigen wat Asabina zegt. Gemiddeld zijn tussen de vijftienduizend en twintigduizend arbeiders geregistreerd in de sector, maar de onofficiële cijfers liggen wel tweemaal zo hoog.

“Kiezen we voor het economische belang dat op gegeven moment is uitgeput of kiezen we voor een duurzame sector die uiteindelijk meer economische voordelen zal opleveren”Toerismedeskundige Martin Panday

Asabina, afkomstig uit district Brokopondo, protesteert tegen het idee dat alleen de mijnwerkers aan deze sector verdienen. “Dat is echt maar het topje van de ijsberg. Denk aan de diesel, de voedingsmiddelen die naar de goudvelden gaan, de mensen die het transport doen en het zwaar materiaal dat wordt gehuurd. Dat hangt ook allemaal samen met de goudsector. Dat zijn de toeleveranciers.

Er zijn nog veel meer andere systemen. “Weet jij hoeveel kinderen nu kunnen studeren doordat hun ouders in de goudvelden werken? Of hoeveel mensen er zijn die bijvoorbeeld verdienen als tussenpersoon, omdat ze geen zaken kunnen doen met de bank, maar wel geld nodig hebben. Als dat alles zou komen weg te vallen, wat zou het land doen en wat zou daarvoor in de plaats moeten komen?” vraag Asabina zich retorisch af.

Belangen

Hij noemt ook de autohandelaren en daarnaast de agenten en militairen die de goudvelden als bijbaan beveiligen. Asabina noemt niet de eigenaars van grote cambio’s, warenhuizen en malls die ook links hebben met de goudindustrie, maar erkent dat er enorme belangen spelen binnen deze sector. “Heel veel mensen die niet op Asabina lijken verdienen hier enorm veel aan”, zegt hij veelbetekenend.

De Ware Tijd sprak hem omdat zeker op twee momenten in de media is geroepen dat hij skalians kan regelen voor ondernemers die dan kunnen werken op het stuwmeer. Zo zei vicepresident Ronnie Brunswijk, die ook belangen heeft in de goudsector, in juni 2022 dat Asabina de skalians regelt en er geld voor ontvangt.

In een bericht van juli 2023 op de website van Suriname Herald waarin goudzoeker Boobe Deli zich beklaagt over een slechte deal met skalianhouder en eigenaar van de International Mall of Suriname (IMS), Soenil Kalloe, wordt Asabina eveneens genoemd. Ook tijdens onderzoek recent van de Ware Tijd op het stuwmeer waar diverse skalians werden aangetroffen, viel zijn naam weer. “Nee hoor, zo belangrijk kan Asabina niet zijn”, reageert hij op de vraag of hij inderdaad de regelaar is.

Het misverstand is volgens hem ontstaan omdat hij enkele jaren terug als intellectueel van het Brokopondogebied in een bundeling met jongeren van het gebied had getracht te bemiddelen tussen ondernemers die in het Sarakreekgebied wilden gaan mijnen met skalians. “De mensen van de dorpen wilden liever zelf met hen onderhandelen en dat is toen ook gebeurd. Daar is eigenlijk uit voortgekomen dat er een deel van de goudopbrengsten gaat naar de dorpskas en vroeger ook de districtskas.”

Of dat nog gebeurt weet hij niet. Op vragen van de Ware Tijd aan districtscommissaris Ludwig Mendelzoon van Brokopondo of skalian eigenaren wel bijdragen aan de kas van het district verwees hij naar Asabina. “Hij kan veel meer over zeggen als hij wil ten aanzien van de belasting die ze afdragen en zoals de afspraken lopen met de daartoe bevoegde autoriteit ten aanzien van storten van de donatie op maandbasis”, verklaarde Mendelzoon.

Milieuschade

In het rapport ‘Op het spoor van clandestiene Goudopbrengsten’ staat dat het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen (NH) in juli 2020 een ‘Community and Engagement Unit’ heeft opgericht om richtlijnen te geven over de betrokkenheid van de gemeenschap bij de ontwikkeling van natuurlijke hulpbronnen. ‘Met het oog op de ontwikkelingen in de mijnbouwsector dient bij de besluitvormingsprocessen voor de uitgifte van concessies rekening gehouden te worden met het milieu en de rechten van lokale gemeenschappen. Dit moet gebeuren in overeenstemming met het beginsel dat mensen maximaal geinformeerd moeten zijn alvorens ze instemmen.’

Dit wordt genoemd als reden voor het opzetten van de Community and Engagement Unit. Daarmee implicerend actief zeggenschap van lokale gemeenschappen …

...