Gedreven door komende olie-industrie: Commewijne ontwikkelen tot economisch centrum

Commewijne ligt uitstekend om te worden ontwikkeld tot Surinames economisch centrum. De zich ontwikkelende offshore activiteiten, gekoppeld aan veel beschikbaar land, maakt dit district uiterst geschikt voor diverse economische activiteiten. Daarnaast ligt het strategisch dichtbij het bestuurscentrum Paramaribo.

Tekst Gerold Rozenblad

In de presentatie ‘Het vormen van Commewijnes duurzame toekomst’ hield Farsi Khudabux, directeur van Baitali Group of Companies, tijdens de Suriname Energy, Oil and Gas Summit (SEOGS) een onderbouwd pleidooi voor een planmatig, gefaseerde ontwikkeling van Commewijne. Dit deed hij bij de presentatie van Dort, de door Baitali en partner Firm Engineering op te zetten havenfaciliteit ter volledige bediening van de oliesector.

“Niet alles hoeft in één keer te worden gefinancierd. Er moet wel een plan zijn”

Te plantage Dordrecht aan de Surinamerivier zijn de bedrijven bezig om op meer dan vierhonderd hectare land de shore base op te zetten. In eerste instantie zal ongeveer twintig hectare worden benut, waarbij rond het derde kwartaal van volgend jaar twee ligplaatsen beschikbaar zijn. Dan zal ongeveer vijftig miljoen US dollar zijn geïnvesteerd. Binnen drie jaar wil de onderneming groeien naar vijf ligplaatsen. In gesprek met de Ware Tijd spreekt Khudabux over een gefaseerde ontwikkeling, waarbij uiteindelijk op ongeveer honderd hectare alle diensten kunnen worden verleend, tot aan een heliport.

Dan zijn er nog initiatieven van Commewijne Port Facility, dichtbij de monding van de Commewijnerivier, waarbij Kersten zich recent voor 50 procent heeft ingekocht. Ongeveer daartegenover is aan de rechteroever van de Commewijnerivier een initiatief van Vabi. Verder nog het project van HJ de Vries, dat samen met DP World te Suzanna’s Daal zou worden geïnitieerd. DP World trok zich na juridische perikelen terug en het plan ligt voorlopig stil.

Waarom Commewijne

Er zijn verschillende redenen waarom de shore bases zich in Commewijne vestigden: ze liggen dicht bij zee, beschikbaarheid van ruimte en de aanmeerruimte die de Suriname- en Commewijnerivier dicht bij de monding bieden.

Khudabux stelt dat aan de Paramaribo zijde ook havenfaciliteiten zijn van onder meer Kuldipsingh en de Nieuwe Haven. Hoewel hij die toejuicht, is het probleem aan de Paramaribo zijde dat er geen grote expansiemogelijkheden zijn. “Toch is het goed dat die twee er zijn, want zij hebben tot dit moment de diensten aan de sector verleend. Maar de infrastructuur in Paramaribo en Wanica staat reeds geruime tijd onder druk. Er is veel lintbebouwing. Natuurlijk kan je altijd ingrijpen, maar dat zal een tijdrovend en erg kostbaar traject worden. Ga maar na hoeveel mensen je zal moeten verplaatsen en hoeveel je zal moeten compenseren. We hebben die tijd en het geld niet.”

In Commewijne is er een zee van ruimte, waarbij met een goed plan een robuust wegennetwerk kan worden aangelegd en ook aan ruimtelijke ordening kan worden gedaan. “Dat wil zeggen dat je ruimte reserveert voor de havens, maar dat ook woonomgevingen kunnen worden ontwikkeld, zonder dat er industrie tussen komt.” In het plan is ook ruimte voor een commerciële omgeving met hotels en ook landbouw in het meer oostelijke deel van het district.

Tot 2050

In zijn presentatie vertelde de ondernemer dat, om de congestie te omzeilen, Baitali voor de korte termijn overweegt om voor zijn personeel een kleine ‘veerverbinding’ in het noorden op te zetten. Hiermee kan de drukte op de Wijdenboschbrug worden omzeild. Echter, bij het plan horen ook nog twee bruggen over de Surinamerivier die de zwaar overbelaste Wijdenboschbrug en de Van ‘t Hogerhuysstraat zouden moeten ontlasten. Eén nabij Leonsberg en een andere nabij Dijkveld. Via de laatste kan vrij gemakkelijk de Johan Adolf Pengel-luchthaven te Zanderij worden bereikt.

Khudabux praat over een plan lopend tot aan 2050. De overheid zou met ondernemers en belangengroepen overleg moeten voeren, waardoor het plan breed wordt gedragen. “De overheid zal de lead moeten nemen, maar je zou nu moeten handelen. We zijn eigenlijk al een beetje laat”, zegt hij, toevoegend dat speculanten al bezig zijn. “En dan verlies je mogelijkheden, maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.”

Over de financiering is hij vrij laconiek. “Precies zoals wij het aanpakken bij Dort. Je moet het gefaseerd doen. Niet alles hoeft in één keer te worden gefinancierd. Er moet wel een plan zijn.” Daarnaast verwacht de sector de komende twee tot drie jaar nog zeker twee investeringsbeslissingen. “Dus er is interesse van financieringsinstellingen die zullen willen lenen omdat Suriname straks credible zal zijn.

Khudabux zegt dat het plan van Baitali en Firm slechts een idee is, een handreiking. Beleidsmakers zullen het moeten oppakken en uitvoeren. “Ik hoop dat dit ook onderwerp van gesprek wordt bij de nieuwe coalitie.”

...