‘Gedetineerden hebben een vangnet nodig’

door

Tekst en beeld Valerie Fris

PARAMARIBO — “Meester, ik kom nooit meer hier terug. Maar dit is al je derde keer hier. Nee, maar dit is echt de laatste keer”. Zo schetste jeugdstrafrechter Marie Mettendaf een voorbeeld van veelvoorkomende gesprekken met een gedetineerde. Ze was maandag de keynotespreker tijdens het symposium ‘De noodzaak van resocialisatie binnen de Surinaamse gevanenissen’ georganiseerd door het Korps Penitentiaire Ambtenaren (KPA). De activiteit, in het Lalla Rookh-gebouw, was bedoeld als afsluiting van het samenwerkingsproject tussen het KPA en de Penitentiaire Inrichting Lelystad Nederland dat werd gefinancierd door het Makandra-fonds.ADVERTISEMENT

Mettendaf fungeert soms ook als rechter-commissaris. Ze zei dat ze daardoor een beter zicht heeft op recidive personen en als ze hen weer ziet dan denkt ze letterlijk: ‘Oh God, deze weer’, hield ze haar gehoor voor. Maar Mettendaf stelde ook dat ex-gedetineerden noodgedwongen terugvallen in de criminaliteit omdat er een bepaald stigma heerst. “Op het moment dat men weet dat je uit de gevangenis komt, kijkt men je schuin aan en kom je moeilijk aan werk. Zo worden ex-gedetineerden tweemaal gestraft”, merkte ze op.

“Resocialisatie is een gezamenlijke verantwoordelijkheid”KPA-hoofd Joyce Pané-Alfaisi

Voor de strafrechter is een vangnet hebben voor zo iemand één van de meest belangrijke zaken om weer deel te kunnen nemen in de maatschappij. Ze gaf als voorbeeld dat ex-gedetineerden soms niet eens een plek hebben om te wonen of te slapen. Zo iemand zou dan echt een vangnet moeten hebben; mensen die zich oprecht ontfermen over hen.

Mettendaf haalde het voorbeeld aan van een jeugdige die na detentie het plan had opgevat om met een BBQ-stand te beginnen. Hij had zijn plan op papier gezet, maar het ontbrak hem aan de financiële middelen. Uiteindelijk hebben vrienden van hem een voorstel gedaan om aan geld te komen uit criminele activiteiten. “Hij heeft er bewust voor gekozen niet mee te doen maar vaak genoeg komen ze wel in de verleiding”, zei Mettendaf.

De jeugdstrafrechter pleit voor het verzorgen van vak trainingen in detentie en dat gedetineerden ter stimulering worden betaald als zij werkjes doen in de strafinrichting om zo ook wat te verdienen. Ze vindt het ook een goed idee dat ex-gedetineerden met een succesverhaal zo af en toe worden uitgenodigd om degene die nog in detentie zijn te motiveren.

Andere kijk

KPA-hoofd Joyce Pané-Alfaisi, die al 25 jaar verbonden is aan het korps, is een groot voorstander van resocialisatie. “Resocialisatie is de brug naar een veilige terugkeer in de Surinaamse samenleving”, stelde ze. Het korpshoofd riep de samenleving op om ex-gedetineerden niet langer te zien als een nummer maar als een mens die een kans verdient. Maandag vond ook de opening plaats van de afdeling Centrale Resocialisatie. Pané-Alfaisi hoopt dat met de komst ervan de kans op recidive kan worden verkleind.

Ze stelde samenwerking ook op prijs met de verschillende niet-gouvernementele organisaties, het bedrijfsleven, andere maatschappelijke groepen en ook met de Penitentiaire Inrichting Lelystad Nederland. “Resocialisatie is een gezamenlijke verantwoordelijkheid”, benadrukte Pané-Alfaisi.

Minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie verwoordde het iets anders. “De gedetineerde is zelf verantwoordelijk voor resocialisatie waarbij de overheid kernzaken in place brengt.” In mei zullen er enkele sessies voor gedetineerden worden verzorgd, maar ook de pilot van een ‘Bigisma Skoro’ zal worden opgestart in het kader van het Makandra-project.