Gedetailleerde voorbereiding Caribisch Gerechtshof op rechtszaak Ramsamooj tegen staat Suriname

door

Caribbean Court of Justice (CCJ), het Caribische gerechtshof, gaat niet over een nacht ijs als het gaat om de rechtszaak die de Trinidadiaanse burger Derek Ramsamooj aanhangig heeft gemaakt tegen de staat Suriname. Nadat Ramsamooj rechtsingang werd verleend, werden zijn juridisch team en dat van Suriname in de persoon van de jurist Hans Lim A Po junior, gehoord, voordat op 24 januari een gedetailleerde voorbereiding heeft plaatsgevonden op de rechtszaak.

Tekst Wilfred Leeuwin

Beeld trinidadexpress.com

De afspraken, allemaal verwerkt in een tijdlijn, lopen vanaf nu tot oktober 2025 wanneer mogelijk de eerste hoorzitting zal aanvangen. In een virtuele, zogeheten ‘Casemanagement Conference’ op 24 januari, heeft CCJ-president Winston Anderson, bijgestaan door de rechters Maureen Rajnauth-Lee en Chantal Ononaiwu, overleg gehad met enerzijds het advocatenkantoor van Justin Phelps en anderzijds Lim A Po. Phelps is de juridische vertegenwoordiger van Ramsamooj. In dat team zit ook de Surinaamse advocaat Milton Castelen.

“Het CCJ heeft opgenomen dat er een juridische expert wordt aangewezen die ervaring heeft in het Surinaamse recht”

De zaak staat momenteel geboekt als Trinidadiaanse burger beschuldigt de staat Suriname voor het schenden van zijn rechten die vallen binnen de jurisdictie van het herziene Verdrag van Chaguaramas, vrij vertaald het juridische verdrag van de Caricom, waar Suriname lid van is.

De raadslieden van beide partijen zijn aangezegd binnen een afgesproken tijd het CCJ te voorzien van documentatie, waaronder bewijsmateriaal en wie zij als getuigen wensen op te roepen voor de zittingen. Van de zijde van Ramsamooj zal hij in persoon en de Surinamer Ashween Angnoe getuigen. Van Surinaame zijde zijn dat de openbare aanklager van het Openbaar Ministerie (OM), alsook een politiefunctionaris die betrokken is geweest bij de zaak, die zich in Suriname heeft afgespeeld.

‘Unieke’ rechtszaak

Het CCJ pakt deze kwestie breder aan dan slechts met de juridische vertegenwoordigers van beide partijen. Volgens Anderson is deze rechtszaak naar zijn aard een unieke. Het hof zal zich laten bijstaan en adviseren door een vertegenwoordiger van het Caricom-secretariaat. Die vertegenwoordiger wordt aangeduid als ‘Ámicus’, vertaald uit het Latijns als ‘de vriend van het gerechtshof’ die adviseert.

Het CCJ en de juristen hebben afgesproken dat er vooraf een gezamenlijke verklaring of document komt waarin het dispuut tussen Ramsamooj en de staat Suriname wordt vastgelegd. Daarin wordt ook opgenomen waarover de partijen het wel en niet mee eens zijn. De Ámicus zal hierin ook een bijdrage hebben. Daarnaast wordt op de tijdlijn gewerkt aan het samenstellen van de processtukken, het dossier. Ook hierover en de grote ervan zijn afspraken gemaakt.

Artikel 40 Wetboek van Strafrecht

Mede om de complexiteit van het Caricom-verdrag en het feit dat de Surinaamse wetgeving anders wordt geïnterpreteerd en wordt beleefd, heeft het CCJ opgenomen dat er een juridische expert wordt aangewezen die ervaring heeft in het Surinaamse recht. Het gaat met name om artikel 40 van het Surinaamse Wetboek van Strafrecht dat gaat over mensenrechten. De advocaten van beide kanten moeten hierover overeenstemming bereiken. Rechter Anderson merkte op dat dit artikel, hoewel opgenomen in het wetboek, vrij onbekend is bij Surinaamse juristen en mogelijk ook binnen het internationale recht.

Beide partijen hebben ingestemd dat de zittingen in persoon en niet virtueel worden gehouden. Lim A Po mag kiezen om in het Engels of in het Nederlands te procederen. Gebeurt dat in het Nederlands dan zal het hof zorgen voor een tolk/vertaler. De voorbereidende afspraken zijn aan het einde van het casemanagement vervat in een document waarmee beide partijen akkoord zijn gegaan.

Dispuut

Ramsamooj, die zowel een Trinidadiaans als een Brits paspoort heeft, werd in oktober 2020 standrechtelijk vastgehouden. Zijn aanhouding geschiedde toen hij instemde zijn medewerking te verlenen naar een strafrechtelijk onderzoek in de geruchtmakende zaak van de Surinaamse Postspaarbank (SPSB). Echter, hij werd aangemerkt als verdachte.

In die periode verslechterde, mede door de beperkingen die hem door het OM waren opgelegd en de gebrekkige medische voorzieningen, de gezondheidssitiatie van Ramsamooj, die diabeet, hoge bloed- en hartpatiënt is, in ernstige mate. Verzoeken van zijn kant om buitenlandse medische hulp werden afgewezen.

Nadat hij acht maanden in voorarrest in het gevang had doorgebracht, werd hij voorwaardelijk in vrijheid gesteld. Echter, Ramsamooj kon niet naar zijn geboorteland of Engeland. Zijn persoonlijke bezittingen, zoals zijn paspoort en andere bescheiden, waren namelijk in beslag genomen.

Lobby

In Suriname was hij op zichzelf aangewezen, zonder inkomen en was hij afhankelijk van de steun van derden. Deze zaak trok toen de aandacht van de Caricom-regeringsleiders en de Caribische media.

Toen al werd door enkele van de regeringsleiders Suriname publiekelijk erop gewezen dat deze kwestie een ernstige is die valt onder het Verdrag van Chaguaramas en te maken had met de burgerrechten van Caricom-staatsburgers.

Het land werd aangespoord deze kwestie op een juiste manier …