Gebrekkige organisatie bij inzage kandidatenlijsten volgens AFP

door

Het Anti-Fraude Platform (AFP) heeft tijdens de openbare terinzagelegging van de kandidatenlijsten voor de verkiezingen van 2025, die liep tot 28 maart, verschillende tekortkomingen vastgesteld. De inzage vond plaats op het Centraal Hoofdstembureau voor de kandidatenlijsten van De Nationale Assemblee (DNA) en op de hoofdstembureaus in de districten voor de districtsraad (DR) en de ressortsraad (RR). Het AFP voerde controles uit in alle districten, wat resulteerde in talrijke onregelmatigheden.
Conform de wettelijke vereisten moesten politieke partijen bij de indiening van hun kandidatenlijsten ondertekende bewilligingsformulieren en een verklaring van het Centraal Bureau voor Burgerzaken (CBB) overleggen, waaruit bleek dat de kandidaten de Surinaamse nationaliteit bezaten en geregistreerd stonden in het bevolkingsregister. Desondanks constateerde het AFP bij veel partijen ernstige verzuimen, zoals ontbrekende of onjuist ingevulde formulieren, het niet overleggen van CBB-verklaringen en foutieve nominaties.
In meerdere districten werden uiteenlopende onregelmatigheden vastgesteld. Zo had de ABOP in Saramacca dubbele bewilligingsformulieren, waarvan alleen de handgeschreven versies waren ondertekend. Ook werden er kandidaten aangetroffen die niet hadden bewilligd, en werden dubbele kandidaatstellingen geconstateerd. In Brokopondo deden zich bij alle partijen verzuimen voor, waaronder ontbrekende CBB-verklaringen en fouten in de nominaties.
In Commewijne werd een chaotische dossiervorming geconstateerd: bewilligingsformulieren werden achteraf toegevoegd en er waren dubbele kandidaatstellingen. Eén partij had haar dossier echter wel op orde. In Nickerie ontbraken veel bewilligingsformulieren of waren deze ongetekend; bovendien werden fouten vastgesteld in de vermelding van districten en nominaties. In Coronie waren de documenten goed voorbereid, maar ook daar kwamen dubbele kandidaatstellingen en ontbrekende stukken voor. Er was sprake van gebrekkige coördinatie tussen het Hoofdstembureau (HSB) en het Centraal Hoofdstembureau (CHS).
In Marowijne ontbraken bij meerdere partijen schriftelijke volmachten en documenten van kandidaten. In Para werden enkel de kandidatenlijsten ter inzage gelegd; de onderliggende documenten ontbraken. Dit leidde tot discussie over de privacywetgeving, aangezien deze documenten volgens de wet openbaar hadden moeten zijn. In Wanica werden eveneens documenten op DR- en RR-niveau gemist, naast inconsistenties tussen de kandidatenlijsten en de ingediende documenten. In Sipaliwini was er sprake van personeelstekort, en het gebrek aan duidelijke werkafspraken leidde tot chaos bij de documentverwerking.
Het AFP stelde bovendien capaciteitsproblemen vast bij de hoofdstembureaus. Veel medewerkers werkten traag of waren onvoldoende op de hoogte van de vereiste procedures. Het ontbreken van essentiële materialen, zoals inkt en werkende kopieerapparaten, leidde tot vertragingen in de documentverwerking, wat resulteerde in onvolledige of incorrecte dossiers.
Hoewel de inzage van de DNA-kandidatenlijsten over het algemeen goed verliep, werden bij sommige partijen alsnog onregelmatigheden vastgesteld. Zo ontbraken bij PVC handtekeningen op bewilligingsformulieren, en bij VLS ontbraken documenten van schaduwkandidaten. De bevindingen wijzen op aanzienlijke tekortkomingen in de voorbereiding en organisatie van het verkiezingsproces, wat de transparantie en betrouwbaarheid van de verkiezingen onder druk zet.
Het AFP zal verdere controles blijven uitvoeren en toezien op naleving van de wettelijke vereisten.