First Nations First

door

Mama Sranan Teki Yu Leki En Pikin – Harold D.

(Ingezonden)’First Nation’ is een definiëring die niet alleen de nodige egards, het historische perspectief en de gevoeligheid beslaat, maar ook zijn effectiviteit heeft bewezen over bewustwording rondom de totstandkoming van wet- en regelgeving. Het isdaardoor juist erkenning van ‘Oorspronkelijke Rechten’ van Inheemse Volkeren.Inuk is meervoud voor InuitIn de koloniale tijd Eskimo voor een Inheemse uit Canada en Groenland, betekent zoveel als wat ‘onze eigen’ Lokono betekent. Bij meerdere, juist Inheemse volkeren komt het voor dat men een eigen term heeft die zowel de naam van het Volk als een diepere betekenis draagt. Zo blijkt het Amazigh-volk uit het Atlasgebied, dat zich strekt van Marokko tot Algerije ook een term, teken en vlag te hebben voor het zelfde, nl ‘Vrije Mens’.In ons buurland Frans-Guyana bevindt zich een standbeeld van een Inheems paar die met hun armen naar de hemel strekken.Zeer opmerkelijk is dat de tekens op de sokkel wel een heel grote gelijkenis vertonen met die van de Inuk en de Amazigh.De landen waarbij de ‘Oorspronkelijke Rechten’ van de Inheemse Volkeren reeds zijn toegekend vertonen een vergelijkbare geschiedenis en een lang afgelegen weg naar erkenning. Zo zijn deze landen gekoloniseerd geweest, waarbij zij ontheemd raakten van hun oorspronkelijke woon- en leefgebieden. Hierbij is er o.a. Genocide gepleegd, denkbeeldige lands- en eigendomsgrenzen bepaald, ziektes zijn overgebracht uit Europa waartegen zij niet bestand waren en zijn ze tot Christendom bekeerd.Hierdoor werd op den duur een groot deel van hun eigen Overleveringen, Cultuur en Spirituele tradities en gewoonten schaarser. Schaarser en exclusiever omdat het gelukkig nog steeds behouden is. Weerstand blijven de Inheemsen ervaren in hun missie om de ‘Oorspronkelijke Rechten’ erkend te krijgen, want nu zijn het juist de Surinaamse overheden die, hoewel een Srefidensi uitspreken, het juist niet de prioriteit geven die het verdient.Het uitgesproken Kali’na-Lokono vonnis (9 jaar geleden op 25-11-2015) en de ratificatie van ’t UNDRIP verdrag, bieden alle ruimte om de ‘Oorspronkelijke Rechten’ in de vorm van Collectieve Rechten. in de Surinaamse wet- en regelgeving op te nemen. Assertief genoeg, zijn er uit burgerparticipatie via overkoepelende Inheemse organisaties petities en zelfs complete wetsvoorstellen aangeboden bij ons hoogste wetgevend orgaan. Het ligt niet aan de gewone burger dat hen de ‘Oorspronkelijke Rechten’ niet toegekend worden, maar meer aan de belangen in diverse concessies en MOU’s (niet juridisch afdwingbaar) die met hand en tand worden verdedigd.Alle Concessies in de Woon- en Leefgebieden zijn:- illegaal uitgegeven en/of gecontinueerd, want zijn in strijd met het Kali’na-Lokono vonnis- worden momenteel illegaal geëxploiteerd; FPIC en ESIA zijn niet toegepastAlle concessies in de Woon- en Leefgebieden zouden niet eerder heruitgegeven moeten worden na:- toekenning ‘Oorspronkelijke Rechten'(aan wie behoeft geen betoog)- toepassing van FPIC en ESIA- grondige onderwerping aan ‘onderzoek voor beleid’- Staatsgoudmijnen en Staatsgoudraffinage bedrijven opzetten ter versterking van de SRD- duurzame Staats-houtplantages opzetten met houtzagerijen in hun nabijheid- alle extratieve sectoren enkel als Staatsbedrijf exploiteerbaar maken per wetHet vergt bewustwording, politieke durf en vooral liefde voor Surinamers, maar maakt het niet onrealiseerbaar. Niet omdat de Inheemsen opkomen voor hun ‘Oorspronkelijke Rechten’ betekent het dat ze hun mede-Surinamers* niet waarderen. *De definiëring luidt: elke natuurlijke persoon geboren in Suriname ongeacht etniciteit is voor altijd een Surinamer. Suriname staat voor de keus om haar eerste bewoners, die elke andere heeft zien arriveren, te ondersteunen in deze strijd om Rechtvaardigheid.Tadzio Sarijoen