Financieringsmogelijkheden voor woningbouw een fata morgana?

door

Ook 7 procent hypotheek biedt niet altijd soelaas voor oplossen woningnood

“De toegestane zeven procent hypothecaire leningen voor de woningbouw uit de SRD-reservemiddelen is gedaald van zeventien procent van de reserves in juli 2020 naar negen procent in september 2024”. Dit zegt Winston Ramautarsing, voormalig voorzitter en nu bestuurslid van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES). Volgens hem is de particuliere huizenbouw, met name in de midden-inkomensgroep, een indicator voor het vertrouwen van de burger in een betere toekomst. ADVERTISEMENT

Tekst en beeld Valerie FrisADVERTISEMENT

De zeven procent hypotheken afkomstig uit de kasreservemiddelen die de banken aanhouden bij de Centrale Bank van Suriname (CBvS) en het Landelijk woningbouwprogramma AHP, worden door de regering gepresenteerd als alternatieven voor de dringende woningnood. Terwijl de woningnood ligt tussen de 16.000 en 32.000 woningen afgezet tegen een bevolkingsaantal van ongeveer 600.000, neemt de woningbouwfinanciering af.

“De zeven procent hypotheek geldt niet alleen voor nieuwbouw. Ook personen die willen renoveren, verbouwen of uitbreiden tot een maximum van 275 m2 kunnen in aanmerking komen”

Hoge aflossing

Tijdens een persconferentie van De Surinaamsche Bank op 20 december 2024, deelde het directielid Alexander van Petten mee, dat het met de zeven procent hypotheek ‘niet zo vlot loopt’. Dat komt vooral door vereisten van de Centrale Bank van Suriname. In december 2023 werd de zeven procent hypotheek verruimd van SRD 900.000 naar SRD 1.600.000,-

Bij De Surinaamsche Bank, Republic Bank, Hakrinbank, Godo, VCB, Surichange Bank, Surinaamse Postpaarbank en Finabank is geïnformeerd naar de aflossing van de verruimde hypotheek. Er zijn enkele standaardregels waaraan alle banken zich houden maar bij de berekeningen is er nogal verschil.

Bij sommige banken is de aflossing voor SRD 1.600.000 rond de SRD 12.000 per maand met een looptijd van twintig jaar en bij andere banken is die SRD 18.000 gedurende twintig jaar. Een van de criteria, om in aanmerking te komen is dat de aanvragers niet meer dan één derde van hun inkomen mogen besteden aan de aflossing. Dat betekent simpelweg dat een aanvrager van een SRD 1.6 miljoen lening, minimaal SRD 36.000 per maand moet verdienen terwijl de gemiddelde salarissen in Suriname tussen de 10.000 en 15.000 SRD per maand bedragen.

Additionele kosten

Dat er bij de verschillende banken diverse aflossingen worden gehanteerd, heeft ook te maken met de kosten, bleek uit informatie die de krant ook tijdens de afgelopen Bouw- en woonbeurs kreeg. Bij de banken met een aflossing van SRD 12.000 blijkt de client niet SRD1.6 miljoen netto in handen te krijgen. Met aftrek van de bankkosten krijgt hij netto ongeveer SRD 1.4 miljoen. Met de huidige koers is dat nog geen 34.000 Euro.

Bij de andere banken met een aflossing van SRD 18.000 zijn deze kosten inbegrepen waaronder ook notaris-en overdrachtskosten van tussen de SRD 120.000 en SRD 250.000. Deze kosten en die voor een levens-en brandverzekering moeten zelf betaald worden door de kredietnemer. Wie spaargeld heeft, kan de assurantie contant betalen.

Volgens een bankmedewerker die niet bij naam genoemd wil worden kunnen kredietnemers afspraken maken met een notaris om de kosten in termijnen te betalen. Bovendien moet een aanvrager reeds in het bezit zijn van een bouwrijpe en schuldvrije kavel. Vóórdat de maximale leensom van de zeven procent hypotheken was verhoogd, was de kredietsom SRD 900.000 met een aflossing van gemiddeld SRD 8.000. Een bankmedewerker noemt die aflossing voor velen ‘te hoog’. Bovendien was het niet mogelijk een woning te bouwen voor SRD 900.000.

Criteria niet altijd duidelijk

Om voor de zeven procent hypotheek in aanmerking te komen mag de oppervlakte van de woning maximaal 150 m2 zijn. Vervroegd aflossen is niet mogelijk om te voorkomen dat de woning wordt verkocht tegen een veel hogere prijs en dat daarna weer een lening wordt genomen. Daarom kan elke Surinaamse burger slechts één maal in aanmerking komen voor de zeven procent hypotheek.

Het perceel (grondhuur, eigendom of erfpacht) moet op naam staan van de aanvrager. Omdat de regering in Public Private Partnership sommige woningbouwprojecten uitvoert waarbij er woonklare woningen worden gebouwd voor burgers met de zeven procent hypotheek, besloot de krant een proef op de som te nemen.

“Om voor de zeven procent hypotheek in aanmerking te komen mag de oppervlakte van de woning maximaal 150 m2 zijn”

Bij een van de eerder genoemde banken werd een aanvraag ingediend inclusief een aanbetaling om in aanmerking te komen voor een woning in Paramaribo Noord bij een van de partners van de overheid. Behandeling van de aanvraag duurde acht maanden zonder dat de bank concreet kon aangeven waarom het krediet niet werd goedgekeurd.

Uiteindelijk besloot de partner van de bank, de aanvraag zelf stop te zetten en de woning die was gereserveerd aan een andere persoon te verkopen. De reden voor die bank om de financiering niet te verlenen is nog steeds onduidelijk. Volgens de Public Relations afdeling van het Affordable Housing Program (AHP) kan een ieder …