Financieel adviseur Karamat: RVI-programma ‘levensgevaarlijk’ voor Hakrinbank

door

Directeur zegt dat risico’s zijn afgedekt

door Ivan Cairo

PARAMARIBO — Financieel adviseur Haroen Karamat waarschuwt voor een potentieel “debacle” voor de Hakrinbank, de enige financier van het overheidsprogramma ‘Royalty’s voor iedereen’ (RVI). Hij noemt het initiatief “levensgevaarlijk” voor de bank, waar de staat 51 procent van de aandelen bezit. Echter, Hakrinbank-directeur Rafiek Sheorajpanday stelt dat de risico’s zijn afgedekt.

Het RVI-programma, geïnitieerd door president Chandrikapersad Santokhi, belooft elke staatsburger 750 US dollar uit toekomstige royalty-opbrengsten van oliewinning in Blok 58. Begunstigden kunnen ervoor kiezen om het bedrag nu al te ontvangen.

“Onmiddellijk moet dit worden gestopt. Het is levensgevaarlijk voor de aandeelhouders die in de private sector zitten”Financieel adviseur Haroen Karamat

Enkele weken geleden startte de uitbetaling aan seniorenburgers van tachtig jaar en ouder, zodat zij niet hoeven te wachten tot de daadwerkelijke olie-inkomsten, verwacht vanaf 2028, binnenstromen. De directeur van de Hakrinbank geeft aan dat de beslissing om het RVI-programma uit te voeren, volgde op een grondige risicobeoordeling.

Gevaarlijke parallellen met verleden

Karamat vindt het RVI-programma buitengewoon riskant voor de Hakrinbank. Hij trekt een parallel met de situatie van de Vervuurtsbank in de vroege jaren zeventig. Destijds verstrekte die bank enorme kredieten zonder voldoende zekerheidstelling. Toen een internationale bank met aandelen in Vervuurtsbank de risico’s ontdekte, verkocht deze onmiddellijk haar belang van 25 procent. “Niet lang daarna is Vervuurtsbank gevallen en failliet gegaan”, aldus Karamat tegenover de Ware Tijd.

De Surinaamse overheid greep destijds in, nam 51 procent van de aandelen over en maakte een doorstart met de bank, die sindsdien bekendstaat als Hakrinbank. De overige 49 procent van de aandelen kwam toen in handen van particulieren. “Ik zie met RVI weer hetzelfde gebeuren”, stelt Karamat. “Santokhi geeft gelden uit die nog niet eens binnen zijn en de Hakrinbank staat er garant voor, terwijl geen enkele andere bank in Suriname heeft meegedaan. Want, het is een levensgevaarlijke ontwikkeling.”

Karamat vreest dat een ‘bankrun’ tussen nu en 2028 de Hakrinbank incapabel zou maken om aan de opvragingen van tegoeden door cliënten te voldoen. Hij vermoedt dat de regering, als grootaandeelhouder (nu 34,9%), de Hakrinbank “onder druk heeft gezet” om het RVI uit te voeren, wat neerkomt op het uitgeven van “ongedekte krediet”.

Voor Karamat zijn de mededelingen van TotalEnergies en Staatsolie over de aanvang van olieproductie in 2028 geen garantie. “Absoluut niet. Dit is geen zekerheid”, benadrukt hij. “Onmiddellijk moet dit worden gestopt. Het is levensgevaarlijk voor de aandeelhouders die in de private sector zitten.”

‘Risico’s afgedekt’

Hakrinbank-directeur Rafiek Sheorajpanday noemt Karamats vrees ongegrond. “We hebben in de overeenkomst met de staat onze exposure afgedekt, gelimiteerd”, verklaart Sheorajpanday tegenover de Ware Tijd.

Hij voegt eraan toe dat alle besluiten van de bank onderworpen zijn aan een grondige beoordelingsprocedure door meerdere afdelingen, waarbij ook de risico’s worden beoordeeld. Volgens de directeur is het beleid van de bank zo ingericht dat “elk risico dat we accepteren zelfstandig moeten kunnen worden gedragen” wat ook in het geval van het RVI-programma is gebeurd.