Filipijnse oud-president Rodrigo Duterte gearresteerd

De voormalige Filipijnse president Rodrigo Duterte zit op een stoel, op een locatie die wordt aangeduid als Villamor Air Base, nadat hem een arrestatiebevel is uitgereikt door het Internationaal Strafhof, in Metro Manila, Filipijnen. (Foto via Reuters)

De Filipijnen hebben dinsdag de voormalige president Rodrigo Duterte gearresteerd op verzoek van het Internationaal Strafhof. Dit is een belangrijke stap in het onderzoek van de wereldorganisatie naar duizenden moorden in de bloedige ‘oorlog tegen drugs’ die zijn presidentschap kenmerkte.Duterte, de eigenzinnige oud-burgemeester die van 2016 tot 2022 aan het hoofd stond van de Filipijnen, kreeg bij aankomst vanuit Hongkong op de belangrijkste luchthaven van Manilla een arrestatiebevel en zit nu vast, zo meldde het kantoor van zijn opvolger Ferdinand Marcos Jr. in een verklaring.De ‘ oorlog tegen drugs ‘ was Duterte’s belangrijkste campagneplatform waarmee de grillige, misdaadbestrijdende voormalige officier van justitie in 2016 aan de macht kwam. Al snel kwam hij de beloften na die hij tijdens zijn venijnige toespraken had gedaan om duizenden drugsdealers en -gebruikers te doden.Als hij naar Den Haag wordt overgeplaatst, kan hij het eerste voormalige staatshoofd van Azië worden dat voor het ICC terechtstaat.Duterte heeft altijd volgehouden dat hij de politie heeft opgedragen alleen te doden uit zelfverdediging. Ook heeft hij de repressie herhaaldelijk verdedigd door te zeggen dat hij bereid is “in de gevangenis weg te rotten” als dat betekent dat de Filipijnen van drugs worden ontdaan.In een video die zijn dochter Veronica Duterte op Instagram plaatste vanaf de luchtmachtbasis Villamor in Manilla, waar hij gevangen is gezet, stelt de voormalige leider de reden van zijn arrestatie ter discussie.”Wat is de wet en wat is de misdaad die ik heb begaan?” zei hij in de video. Het was onduidelijk met wie hij sprak.”Ik ben hier niet uit eigen wil gebracht, het is die van iemand anders. U moet nu verantwoording afleggen voor de vrijheidsberoving.”Moorden in sloppenwijkenHet kantoor van de president heeft nog geen duidelijkheid gegeven over de volgende stappen voor Duterte en het was ook niet meteen duidelijk waarvan het ICC hem heeft beschuldigd.Volgens de politie werden 6.200 verdachten gedood tijdens anti-drugsoperaties die volgens hen eindigden in schietpartijen. Maar activisten zeggen dat de echte tol van Duterte’s hardhandige optreden veel hoger was, met nog duizenden meer drugsgebruikers in sloppenwijken, sommigen op de “watchlists” van de gemeenschap, die onder mysterieuze omstandigheden werden gedood.Volgens de aanklager van het ICC zijn mogelijk zo’n 30.000 mensen gedood door de politie of onbekende personen.De politie heeft de beschuldigingen van mensenrechtenorganisaties over systematische executies en doofpotaffaires van de hand gewezen.De arrestatie van Duterte volgt op jaren waarin hij het ICC berispte en bespotte. In 2019 trok hij de Filipijnen eenzijdig terug uit het oprichtingsverdrag van het hof, toen het hof een onderzoek begon naar beschuldigingen van systematische moorden op drugsdealers tijdens zijn ambtsperiode.Het ICC onderzoekt vermeende misdaden tegen de menselijkheid en zegt dat het jurisdictie heeft om vermeende misdaden te onderzoeken die plaatsvonden toen een land lid was. De Filipijnen weigerden mee te werken, maar de regering van Marcos veranderde in november van koers en begon te signaleren dat het zou voldoen als er een arrestatiebevel werd uitgevaardigd.Dat gebeurde slechts enkele uren na een opmerking van Duterte tijdens een wetgevend onderzoek, waarin hij het ICC aanspoorde om “haast te maken” met het onderzoek.”Ik ben al oud, ik ga misschien wel snel dood. Je zou het genoegen kunnen missen om mij voor de rechtbank te zien staan om het oordeel te horen, wat het ook is,” zei Duterte, eraan toevoegend dat hij de volledige verantwoordelijkheid op zich nam voor wat er is gebeurd.Arrestatie ‘onwettig’Nieuwsbronnen lieten eerder op dinsdag videobeelden zien van Duterte, gekleed in een jasje en een gestreept poloshirt, die ontspannen door een gang op het vliegveld liep na zijn terugkeer uit Hongkong, met meerdere politieagenten achter zich aan.Duterte’s bondgenoot en voormalig advocaat Salvador Panelo zei dat de arrestatie onrechtmatig was en dat de politie de voormalige president geen juridische bijstand had verleend.”Het arrestatiebevel van het ICC komt van een valse bron, het ICC, dat geen jurisdictie heeft over de Filipijnen”, aldus Panelo in een verklaring.Leden van de Filipijnse nationale politie staan
paraat buiten de luchtmachtbasis Villamor, waar voormalig Filipijns
president Rodrigo Duterte momenteel wordt vastgehouden nadat hij is
gearresteerd, in Pasay City, Metro Manila, Filipijnen. (Foto: Reuters)Mensenrechtenorganisaties zeiden dat de arrestatie een belangrijke stap was in de richting van verantwoording voor de moord op duizenden mensen in de Filipijnen.Randy Delos Santos, de oom van middelbare scholier Kian Delos Santos, wiens dood door de politie nationale aandacht trok, noemde de arrestatie “echte gerechtigheid”.”Hij krijgt tenminste de kans om zijn kant te verdedigen, in tegenstelling tot de slachtoffers van zijn oorlog tegen drugs”, zei hij over Duterte.Leila de Lima, een voormalig senator die onder Duterte gevangen werd gezet, enkele maanden nadat zij een onderzoek leidde naar de drugsmoorden, zei dat de families van de slachtoffers moedig hadden gestreden voor gerechtigheid.”Duterte moet zich verantwoorden – niet tegenover mij, maar tegenover de slachtoffers, hun families en een wereld die weigert te vergeten”, zei ze.

...